Πόσο σημαντικός για την ανάδειξη της Λευκάδας αυτός ο σπουδαίος άνθρωπος, ο οποίος θέλησε να προσφέρει περισσότερα από τον Δημαρχιακό θώκο της Λευκάδας, αλλά καταψηφίστηκε. Μιλάμε για εποχές δύσκολες για Ελλάδα, με ελάχιστο τουρισμό, εσωτερικό κυρίως, αφού η μετακίνηση ήταν δύσκολη. Μ’ όλα αυτά και την αμέριστη στήριξη Δημάρχων τοπικών σωματείων, της κοινωνίας όλης, κατάφερε να θεωρείται, το Φεστιβάλ ονομαστό και θαυμαστό.

Και μ’ αυτόν τον τρόπο ανταπέδιδαν τις προσκλήσεις και είχαν την ευκαιρία να αναπτύσσουν διαπολιτιστικές σχέσεις μεταξύ των λαών, σχέσεις συναδέλφωσης. Οικήματα, στέγη για την φιλοξενία στο Δημοτικό και το Γυμνάσιο ακόμα και σκηνές στην παραλία. Δεν υπήρχαν ξενοδοχεία τότε, παρά μόνο 2 ή 3.

Η φτωχή Ελλάδα, όμως, με την συνδρομή των ντόπιων έδινε απλόχερα και μ’ αγάπη την φιλοξενία της και όλοι αυτοί οι άνθρωποι έφευγαν απόλυτα ευχαριστημένοι και ικανοποιημένοι.

Από τα Βαλκάνια μέχρι την Φινλανδία και την Ιαπωνία περνούσαν υπέροχα. Ο κόσμος τους αποθέωνε στην παρέλαση από την κεντρική αγορά, λες και υπήρχε και κάποια άλλη, τους συνόδευε μέχρι την παραλία και χόρευε μαζί τους. Κι’ όλοι μαζί σε πολλούς επάλληλους κύκλους υμνούσαν την φιλία των λαών και γινόταν ένα σώμα, μια ψυχή. Απόλαυση να τα ζεις και να τα παρακολουθείς εκστατικός. Κι’ έλεγες να μην τελειώσει αυτό το πανηγύρι χαράς, αγαλλίασης, ευτυχίας. Εμείς, οι νεαροί, είμαστε συνοδοί. Αυτόκλητοι συνήθως, πρόθυμοι να τους οδηγήσουμε στους χώρους εστίασης, ύπνου, διασκέδασης. Τα συγκροτήματα, Ελληνικά και ιδίως ξένα, κάθε χρόνο αυξάνονταν.

Η Λευκάδα ήταν το κέντρο της Ελλάδος και του σύμπαντος για 15ημέρες. Ήταν πράγματι υπέροχα. Κάθε βράδυ στην κεντρική πλατεία έδιναν παράσταση τα συγκροτήματα με χορούς της πατρίδας τους. Γινόταν το αδιαχώρητο.

Εμείς καθόμασταν πίσω από την σκηνή. Ήμουν εκεί όταν η Μαρία Κάλλας τραγούδησε για την Λευκάδα και την συνόδεψε ο νέος τότε και σπουδαίος μουσικοσυνθέτης Κυριάκος Σφέτσας. Ήταν παγκόσμιο γεγονός. Ο Ωνάσης είχε ήδη αποκτήσει τον Σκορπιό.

Η Λευκάδα έπαιρνε τα πάνω της. Γινόταν πασίγνωστη και οι τουρίστες γνωρίζουν της πανέμορφες παραλίες, τον έξοχο ελαιώνα της, την παλαιά πόλη. Επικρατούσε πανζουρλισμός κι’ όλοι έβαζαν τα δυνατά τους να εντυπωσιάσουν τους ξένους. Θυμάμαι τον Άγγελο να τρέχει πίσω από το πούλμαν, που μετέφερε τους Σοβιετικούς και να φωνάζει « ́Ιο κομμουνίστα». Εγώ έκανα παρέα με το συγκρότημα του Ισραήλ και ιδίως με τον Άβι, φοιτητή από την Χάιφα. Ζούσε σε Κιμπούτς, ένα είδος συλλογικής κοινότητας που λειτουργούσε τότε, με τα σοσιαλιστικά πρότυπα. Οι περισσότεροι χορευτές ήταν φοιτητές και ανταγωνίζονταν ποιο συγκρότημα θα διακριθεί. Οι πιο δημοφιλείς ήταν οι Γιουγκοσλάβοι. Ίσως γιατί οι χοροί τους ήταν υπέροχοι, με πρώτο χορευτή τον Μπέλι. Γι’ αυτό και τους καλούσαν κάθε χρόνο.

Όμως οι Ισραηλινοί ήταν αέρινοι σε χορούς που παρέπεμπαν στην Παλαιά Διαθήκη και οι μελωδίες τους υπέροχες. Θυμάμαι μια όμορφη Ισραηλινή, που είχε ερωτευθεί ένα Ούγγρο και ήθελε να πάει μαζί του. Τους συνόδευσα μέχρι το Πέραμα, το πορθμείο και ήθελα να δω την αντίδραση της κοπέλας. Κάθονταν όμως σιωπηλή, θλιμμένη και πανέμορφη.

Αχ ρε, σκεφτόμουν Ούγγρο πήγες να ερωτευθείς; Όλοι δίναμε υποσχέσεις να ξανασυναντηθούμε του χρόνου. Εδώ ή εκεί προσκεκλημένοι. Από την Γαλλία, κυρίως, καλούσαν τον τοπικό Ορφέα, που ανταποκρίνονταν θερμά και με μεγάλη επιτυχία. Έτσι σε μια από τις προσκλήσεις αναφώνησε και η Τασία: «Όλο Γαλλία Γαλλία….πάμε και λίγο Ευρώπη!».

Τι ωραία και ανέμελα που περνούσαμε… Τασία μου, φίλοι και συναδελφωμένοι με διάφορους λαούς χωρίς διακρίσεις.

(*) Ο κ. Δημ. Χ. Παξινός, είναι δικηγόρος και πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών