«Περίεργος τίτλος, είναι αλήθεια, αλλά όχι για όσους με γνώρισαν από παιδί»…

|> Ένας χρόνος πέρασε από εκείνο το απόγευμα του Νοεμβρίου που οι εκδόσεις Γκοβόστη παρουσίασαν στη Στοά του Βιβλίου ένα πόνημα από τα “ποιητικά” τους, το οποίο ο δημιουργός του χαρακτηρίζει ως “ασθματικό εγχειρίδιο”. Και ποιός πήρε μολύβι και χαρτί για να γράψει την “Ανασυνειδησία – ιπποκρατίδης τύραννος και τυραννούμενος”; Ένας γιατρός, ένας παθολόγος-ογκολόγος του “Αγίου Σάββα”. Ο Αλέξανδρος Αρδαβάνης, που ο “Τ/Π” έχει την τιμή να φιλοξενεί άρθρα και απόψεις του.

Την “Ανασυνειδησία”, την θυμηθήκαμε, λόγω μιας συνέντευξης που είχε δώσει τότε στο presspublica.gr και στον Γιώργο Κιούση, όπου ο Αλέξανδρος Αρδαβάνης λέει πολλά και άκρως ενδιαφέροντα.

Προλογικά λέει: «Ανασυνειδησία, περίεργος τίτλος, είναι αλήθεια. Αλλά όχι για όσους με γνώρισαν από παιδί. Ελάχιστοι πια, λόγω ηλικίας, και ανάμεσά τους ο αγαπημένος μου «εξ αίματος φίλος» και συμπορευτής από την κούνια, ο Νίκος. Είναι αυτός με τον οποίο συχνά συνομιλώ αυτά τα τελευταία χρόνια της· πότε διαφωνώντας πότε συμφωνώντας, πάντα με επαγωγή σε κοινή αντίληψη. Επειδή πάντα υπάρχει δρόμος να αναθεωρούμε όσα κάποτε πιστέψαμε ως απόλυτες αλήθειες. Ρεβιζιονισμός αλλά όχι οπορτουνισμός. Ιπποκρατίδης -με πεζό το ιώτα- τύραννος και τυραννούμενος».

Σε αναφορά του δημοσιογράφου για να αναφερθεί στις προηγούμενες ποιητικές συλλογές του, ο Αλ. Αρδαβάνης θα πει: «Έχω εκδώσει τρεις συλλογές μικρών πεζών και τέσσερις ποιητικές συλλογές. Αυτή είναι η πέμπτη. Γενικά πάντως, δυσκολεύομαι να διαχωρίσω την πεζή από την ποιητική αφήγηση και έτσι τα δύο είδη ανακατεύονται όταν γράφω».

-Σε μια εποχή  όπου κυριαρχεί ο «Κίνδυνος συνωνυμίας με την Παρακμή»;

Κάθε εποχή περιέχει την παρακμή σε ένα κλάσμα της κοινωνίας. Κάποιοι «παλιώνουν» και, αναπόφευκτα, λειτουργούν παρακμιακά, καθηλωμένοι στα στερεότυπα της δικής τους ακμής. Αισθάνομαι πως ευρίσκομαι ήδη σε μια τέτοια περίοδο της ζωής μου. Ας προσπαθώ να επιβραδύνω την ολοκληρωτική είσοδο σε αυτήν.

-Ποιητικά σημειώματα σε περίοδο κρίσης;

Ναι, είναι ποιητικά σημειώματα αν και η νιώθω πως σε κάθε ανησύχαστο άνθρωπο η κρίση είναι διαρκής. Η «ανασυνειδησία» κατά το «αναστοχασμός» και κυρίως κατά το «αναθεώρηση». Αυτή που από μικρός με τυραννούσε πάντα. Η εξάρθρωση και το αναποδογύρισμα των λέξεων  ήταν από παιδί το αγαπημένο μου παιχνίδι. Μεγαλώνοντας, εξελίχθηκε σε ένα είδος διαστροφής και κατέληξε σε τρόπο για να κατανοώ και να ανατρέπω την ασχήμια γύρω μου. Μέσα μου φυσικά η ανατροπή και βέβαια η ασχήμια και η ομορφιά όπως μέσα στο δικό μου κρανίο σχηματιζόντουσαν. Ένα είδος διαρκούς εσωτερικής ανταρσίας χωρίς εξέλιξη σε επανάσταση προς τα έξω. Λόγω της φυσικής δειλίας μου και του απορρέοντος κομφορμισμού.

Και αυτό το βιβλίο είναι ένα είδος ημερολογίου, γραμμένο σε εικονικό τοίχο, κυρίως στο «βιβλίο των προσώπων». Ανασύροντας από το νεανικό παρελθόν κάποια θυμωμένα γραψίματα της πρώτης νιότης με όλες τις αυταπάτες της και κρατώντας κάποιους  σταθμούς της ωριμότητας και της «υπερωριμότητας» που χάραξαν την -έτσι κι αλλιώς προβληματική- επαφή μου με τον κόσμο.

Η ωριμότητα: μια κατάσταση που συνήθως έρχεται βαθμιαία, όμως κάποτε ανατέλλει ξαφνικά και σε αιφνιδιάζει. Είναι οι στιγμές που εκλύεται απροειδοποίητα ή προειδοποιημένα γύρω σου η ερημιά -η απώλεια των οικείων, αυτών που σε είδαν βρέφος στην κούνια ή παιδί και έφηβο. Αυτοί με τους οποίους έχεις κοινά βιώματα.  Η θέαση του κόσμου σε όλη την ωμότητα αλλά και την ομορφιά του.

Μια απόπειρα καταγραφής της πορείας σε επτά ενότητες είναι αυτό το «ασθματικό εγχειρίδιο» ∙ από μια πεισματωμένη εφηβεία στη συμπύκνωση της μέσης ηλικίας. Όλος ο δρόμος μοιάζει σαν αργόσυρτη παραίσθηση. Γινόμαστε οι άνθρωποι μεγαλώνοντας όπως τα παξιμάδια: συμπυκνωμένη η γεύση αλλά άνυδροι. Κίνδυνος για τα δόντια που κι αυτά παραπατούν πια.

Καταλήγουμε ωριμάζοντας στην αποδοχή του «άλλου» με όσα σημαίνει αυτή, ομορφιά και ασχήμια, πόνο και γαλήνη. Μια τελική αμφισημία με όλη τη μελαγχολία που επιφέρει.

Ας μην είμαστε έτοιμοι ποτέ για απολογισμό.

Μια τοιχογραφία ο βίος που συμπληρώνεις στην πορεία. Και «ο Κόσμος παραμένει Κάλλιστος» και μετά τα μάτια μας.

–Η συγκίνηση της ζωής, η Ελπίδα, η Οδύνη, ο Θάνατος. «Πρόχειρη ή τυχαία συγκόλληση ετεροκλήτων συμβάντων και ιδεών που συγκλίνουν στο άρρητο;»

Ακριβώς όπως το περιγράψατε κύριε Κιούση. Αυτός είναι ο καμβάς όπου ζωγραφίζω τη ζωή μου ως γιατρός σε δημόσιο νοσοκομείο. Μια ζωή που δε θα αντάλλασσα με οποιαδήποτε άλλη -ακόμα κι αν ήταν στο χέρι μου.

-Κάνετε την Ιατρική Ποίηση;

Η Ιατρική είναι Ποίηση καθ’ αυτή. Η Ιατρική είναι Τέχνη από την εποχή των πρώτων ιατρών. Ως Τέχνη ορίζεται από τον πρώτο επαγγελματία γιατρό, τον Ιπποκράτη σε κείνον τον πασίγνωστο και πολυκαταπατημένον έκτοτε όρκο. …ΑΓΝΩΣ ΔΕ ΚΑΙ ΟΣΙΩΣ ΔΙΑΤΗΡΗΣΩ ΒΙΟΝ ΤΟΝ ΕΜΟΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΝ ΤΗΝ ΕΜΗΝ. Ας θεωρήσουμε ότι με τον διαρκή εμπλουτισμό της Επιστήμης, η Ιατρική είναι μια Επιστήμη με τη φιλοδοξία της Τέχνης και το αντίστροφο. Ένα κυλιόμενο στοίχημα που διαρκώς τίθεται∙ ένας πόλεμος ανειρήνευτος με συμμάχους τις πιθανότητες και αντίπαλο τη βεβαιότητα της τελικής έκβασης.  Από την άλλη, είναι μάλλον έπαρση να θεωρήσω εαυτόν ποιητή. Θα έλεγα πως και αυτή η μικρή συλλογή θραυσμάτων της καθημερινότητάς μου είναι μια ματαιόδοξη απόπειρα έμμετρης αφήγησης που συνήθως δεν εκπληρώνεται.

-Λυτρωτικό προνομιακό εργαλείο;

Αν μιλάτε για τη δυνατότητα της έκφρασης μέσω της γραφής, κάθε μορφής Τέχνης τελικά, ναι είναι ένα πρώτης τάξης ψυχοθεραπευτικό εργαλείο. Συχνά αισθάνομαι πως χωρίς την γραφή θα είχα «κλατάρει» από πολλά χρόνια.

-Τι σημαίνει γιατρός σε αντικαρκινικό νοσοκομείο σήμερα;

Μια διαρκής αναμέτρηση με κάθε τι.

-Πότε μνημονεύετε τον στίχο του Καρούζου:  «Μιλώ από ένα υπόγειο· μιλώ απ’ το υπερώο της Ελλάδας»;

Κάθε ημέρα υπάρχει μία τουλάχιστον αφορμή να θυμηθώ την κραυγή του πένητα μεγάλου Ποιητή μας από το υπόγειο της πλατείας Μαβίλη.