Οι περισσότεροι κάτοικοι της  ΕΕ θέλουν πρόσθετα μέτρα για όσα αφορούν την ποιότητα του αέρα

|> Σύμφωνα με νέα έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, πάνω από τα 2/3 των Ευρωπαίων θεωρούν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να προτείνει πρόσθετα μέτρα για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα. Από τους 27.000 και πλέον πολίτες που ρωτήθηκαν σε όλα τα κράτη μέλη, περισσότεροι από τους μισούς -από όσους απάντησαν- πιστεύουν ότι τα νοικοκυριά, οι κατασκευαστές αυτοκινήτων, οι παραγωγοί ενέργειας, οι αγρότες και οι δημόσιες αρχές δεν κάνουν αρκετά πράγματα για να προωθήσουν την καλή ποιότητα του αέρα.

Ο επίτροπος Περιβάλλοντος, Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας, Καρμένου Βέλα, δήλωσε: «Θεωρώ ενθαρρυντικό το γεγονός ότι τόσο πολλοί Ευρωπαίοι υποστηρίζουν την ανάληψη δράσης για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα. Η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί πάνω από 400.000 πρόωρους θανάτους στην ΕΕ κάθε χρόνο και η κοινωνία πληρώνει βαρύ τίμημα, μεταξύ άλλων για υγειονομική περίθαλψη, χαμένες ημέρες εργασίας και ζημίες στις καλλιέργειες και στα κτίρια. Η Επιτροπή παρέχει εμπειρογνωμοσύνη, ανταλλαγές βέλτιστων πρακτικών και καθοδήγηση στα κράτη μέλη και τις επιχειρήσεις, καθώς και στήριξη για επενδύσεις και χρηματοδότηση για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα για όλους. Ταυτόχρονα, όμως, αν παραβιαστεί το ενωσιακό δίκαιο, αναλαμβάνουμε νομική δράση κατά των κρατών μελών».

Η έρευνα αποκαλύπτει επίσης την ανάγκη για καλύτερη επικοινωνία, ιδίως σε εθνικό επίπεδο, σχετικά με την ποιότητα του αέρα. Οι περισσότεροι από όσους συμμετείχαν στην έρευνα δεν θεωρούν ότι είναι καλά πληροφορημένοι σχετικά με τα προβλήματα ποιότητας του αέρα στη χώρα τους.

Σε σύγκριση με αντίστοιχη έρευνα του 2017, οι συμμετέχοντες είναι πιθανότερο να πιστεύουν ότι η ποιότητα του αέρα χειροτέρευσε την τελευταία δεκαετία —μολονότι, στην πραγματικότητα, τα καταγεγραμμένα στοιχεία για την ποιότητα του αέρα δείχνουν σημαντικές βελτιώσεις κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Τον Μάϊο του 2018 η Επιτροπή Γιουνκέρ εξέδωσε την ανακοίνωση «Μια Ευρώπη που προστατεύει: Καθαρός αέρας για όλους», στην οποία προσδιορίζονται τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν από τους εθνικούς, περιφερειακούς και τοπικούς παράγοντες για να βελτιωθεί η ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη. Επιπλέον, η Επιτροπή ανέλαβε νομική δράση για την προστασία των πολιτών από την ατμοσφαιρική ρύπανση, παραπέμποντας στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα κράτη μέλη που δεν τηρούν την ενωσιακή νομοθεσία για την ποιότητα του αέρα.

Η Επιτροπή εντείνει επίσης τη συνεργασία με τα κράτη μέλη μέσω της συμμετοχής της, από κοινού με τις αρμόδιες αρχές, σε νέους «διαλόγους για τον καθαρό αέρα». Τις επόμενες δύο ημέρες, στις 28 και 29 Νοεμβρίου 2019, θα πραγματοποιηθεί στη Μπρατισλάβα το φόρουμ της ΕΕ για τον καθαρό αέρα, το οποίο θα δώσει την ευκαιρία στους υπεύθυνους για τη λήψη αποφάσεων και στα ενδιαφερόμενα μέρη να μοιραστούν τις γνώσεις τους και να συμβάλουν στην εφαρμογή ευρωπαϊκών, εθνικών και τοπικών πολιτικών για τον αέρα.

Στα κύρια αποτελέσματα της νέας έρευνας του Ειδικού Ευρωβαρόμετρου για τη στάση των Ευρωπαίων όσον αφορά την ποιότητα του αέρα περιλαμβάνονται τα εξής:

• Πάνω από τα δύο τρίτα όσων συμμετείχαν στην έρευνα (71%) δηλώνουν ότι, κατά τη γνώμη τους, η ΕΕ θα πρέπει να προτείνει πρόσθετα μέτρα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που αφορούν την ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη, ενώ το 38% θα ήθελαν να τους δοθεί η δυνατότητα να διατυπώσουν τις απόψεις τους για τα μέτρα αυτά. Αυτή είναι η άποψη της πλειονότητας όσων πήραν μέρος στην έρευνα σε όλα τα κράτη μέλη.
• Περισσότεροι από επτά στους δέκα πολίτες που συμμετείχαν στην έρευνα θεωρούν ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση θα πρέπει να αντιμετωπιστεί σε διεθνές επίπεδο (72%). Οι μισοί από όσους συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν ότι το πρόβλημα πρέπει να αντιμετωπιστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ το ίδιο ποσοστό ατόμων υποστήριξαν ότι θα πρέπει να αντιμετωπιστεί σε εθνικό επίπεδο.

Για το μεγαλύτερο ποσοστό των ατόμων που συμμετείχαν στην έρευνα (44%), ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την αντιμετώπιση των προβλημάτων ποιότητας του αέρα είναι η εφαρμογή αυστηρότερων αντιρρυπαντικών ελέγχων στις βιομηχανικές δραστηριότητες και τις δραστηριότητες παραγωγής ενέργειας. Πρόκειται για το πιο συχνά αναφερόμενο μέτρο σε 25 κράτη μέλη.

• Πάνω από το 50% όσων συμμετείχαν στην έρευνα σε όλες τις χώρες πιστεύουν ότι τα νοικοκυριά, οι κατασκευαστές αυτοκινήτων, οι παραγωγοί ενέργειας, οι αγρότες και οι δημόσιες αρχές δεν κάνουν αρκετά πράγματα για να προωθήσουν την καλή ποιότητα του αέρα.
• Επτά στους δέκα πολίτες που συμμετείχαν στην έρευνα ανέλαβαν τουλάχιστον μία δράση για τη μείωση των επιβλαβών εκπομπών στον αέρα. Πρόκειται για αύξηση κατά οκτώ ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με τις απαντήσεις που δόθηκαν στην έρευνα του 2017.
• Η κύρια δράση την οποία ανέλαβαν όσοι συμμετείχαν στην έρευνα είναι η αντικατάσταση παλαιότερου ενεργοβόρου εξοπλισμού με νέο εξοπλισμό που έχει καλύτερη ενεργειακή απόδοση (41%).
• Οι περισσότεροι από όσους συμμετείχαν στην έρευνα (54%) δεν θεωρούν ότι είναι καλά πληροφορημένοι σχετικά με τα προβλήματα ποιότητας του αέρα στη χώρα τους.

Τα άτομα που πήραν μέρος στην έρευνα είναι πιθανότερο να θεωρούν ότι η ποιότητα του αέρα έχει επιδεινωθεί κατά την τελευταία δεκαετία (58%), σε σχέση με την άποψη ότι έχει παραμείνει η ίδια (28%) ή έχει βελτιωθεί (10%). Αυτοί που πιστεύουν ότι η ποιότητα του αέρα έχει επιδεινωθεί αυξήθηκαν κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες από το 2017.

• Μόνο το ένα τρίτο περίπου όσων συμμετείχαν στην έρευνα έχουν ακούσει για τα ενωσιακά πρότυπα ποιότητας του αέρα (31%). Οι περισσότεροι από αυτούς που έχουν ακούσει για τα πρότυπα πιστεύουν ότι αυτά πρέπει να ενισχυθούν (63%).
• Πάνω από το 50% όσων συμμετείχαν στην έρευνα θεωρούν ότι οι παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, το άσθμα και η αλλεργία αποτελούν πολύ σοβαρό πρόβλημα στις χώρες τους.

Ιστορικό

Η εν λόγω έρευνα πραγματοποιήθηκε στα 28 κράτη μέλη της ΕΕ κατά το διάστημα μεταξύ 11 και 29 Σεπτεμβρίου 2019. Στην έρευνα πήραν μέρος 27.565 άτομα, προερχόμενα από διάφορες κοινωνικές και δημογραφικές ομάδες, τα οποία απάντησαν σε σχετικές συνεντεύξεις που έγιναν διά ζώσης στο σπίτι τους στη μητρική τους γλώσσα.

Αυτή η έρευνα του Ειδικού Ευρωβαρόμετρου είναι η συνέχεια που δόθηκε σε έρευνα του Έκτακτου Ευρωβαρόμετρου του Σεπτεμβρίου 2012 για το ίδιο θέμα. Πολλές από τις ερωτήσεις της έρευνας του Έκτακτου Ευρωβαρόμετρου επαναλήφθηκαν στην έρευνα του παρόντος Ειδικού Ευρωβαρόμετρου. Ορισμένες από τις ερωτήσεις του Έκτακτου Ευρωβαρόμετρου του 2012 υποβλήθηκαν επίσης στο πλαίσιο της έρευνας του Ειδικού Ευρωβαρόμετρου σχετικά με τη στάση των Ευρωπαίων απέναντι στο περιβάλλον, που διενεργήθηκε τον Οκτώβριο του 2017.

Η έρευνα αυτή είχε ως στόχο να διερευνήσει: τις αντιλήψεις για το επίπεδο των γνώσεων σχετικά με τα προβλήματα ποιότητας του αέρα· τις, κατά την άποψη των συμμετεχόντων, μεταβολές που σημειώθηκαν στην ποιότητα του αέρα κατά τη διάρκεια των δέκα τελευταίων ετών· τον ρόλο των διαφόρων παραγόντων στην προώθηση της καλής ποιότητας του αέρα· τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισης των προβλημάτων που αφορούν την ποιότητα του αέρα· το προτιμώμενο επίπεδο δράσης για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που αφορούν την ποιότητα του αέρα· την ενημέρωση σχετικά με τα ενωσιακά πρότυπα ποιότητας του αέρα και τις απόψεις των συμμετεχόντων γι’ αυτά· και την υποστήριξη για τη λήψη πρόσθετων μέτρων από την ΕΕ για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων.

Τα αποτελέσματα του Ευρωβαρόμετρου έρχονται λίγο πριν από την έναρξη του φόρουμ της ΕΕ για τον καθαρό αέρα, που θα πραγματοποιηθεί στη Μπρατισλάβα στις 28 και 29 Νοεμβρίου 2019. Το φόρουμ θα επικεντρωθεί σε τέσσερις τομείς: υγεία και ποιότητα του αέρα· ενέργεια και ποιότητα του αέρα· γεωργία και ποιότητα του αέρα· και μηχανισμοί χρηματοδότησης για τον καθαρό αέρα.

Περισσότεροι από 30 ομιλητές από κρατικούς φορείς, σχετικούς οικονομικούς κλάδους και μη κυβερνητικές οργανώσεις θα μοιραστούν τις απόψεις τους για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα και θα διερευνήσουν την ανάπτυξη και την εφαρμογή αποτελεσματικών ευρωπαϊκών, εθνικών και τοπικών πολιτικών, έργων και προγραμμάτων στον τομέα του αέρα.