Ο Πέτρος Δραγουμάνος για την ιστορία της Ελληνικής Δισκογραφίας (1950-2016)
Μιλάει ο ίδιος
Σε ένα DVD όλα τα ελληνικά LP και CD από το 1950 ως σήμερα… Μία καταγραφή – μνημείο για κάθε καλλιτέχνη ή φιλότεχνο, από τον Πέτρο Δραγουμάνο. Τον καθηγητή μαθηματικών, που ασχολείται τόσο με το Ελληνικό Τραγούδι, όσο κανείς άλλος! Χρόνια τώρα, καταγράφει και την παραμικρή λεπτομέρεια που συμβαίνει στο ελληνικό πεντάγραμμο και με ένα… κλικ γίνεται γνωστή στον κάθε ενδιαφερόμενο!
Ελληνική Δισκογραφία 1950-2016, τιτλοφορείται το νέο CD και ο δημιουργός του, Πέτρος Δραγουμάνος (madakos@hol.gr) , έχει τον λόγο…
Το 2015 συμπλήρωσα 30 χρόνια, από τότε που ξεκίνησα την καταγραφή της ελληνικής δισκογραφίας. Ήμουν νιός και γέρασα. Ήμουν καθηγητής μαθηματικών στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση και σήμερα είμαι συνταξιούχος. Δεν παραπονιέμαι, μια χαρά πέρασα και περνάω.
Ήταν το 1977 όταν μου πέρασε απ’ το μυαλό η ιδέα της καταγραφής των ελληνικών δίσκων. Τότε που σπούδασα και ασχολήθηκα με τον προγραμματισμό των υπολογιστών. Τελικά το ξεκίνησα το 1985, όταν απέκτησα το πρώτο μου PC.
Το 1990 κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το βιβλίο. Έκτοτε τα πράγματα εξελίχθηκαν από μόνα τους. Αυτή η ενασχόληση με την ελληνική δισκογραφία, μου άνοιξε κι άλλες πόρτες. Έκανα εκπομπές σε ραδιόφωνα από το 1990 ως το 2001 (Flash, Σκάι, Ελλάδα, Αιγαίο, ΩχFM). Για μια δεκαπενταετία έγραφα για περιοδικά (Music Life, Δίφωνο, Echo & Artis, Όασις). Αρθρογράφησα σε εφημερίδες (Βήμα, Ελευθεροτυπία, Καθημερινή κ.α.). Ήμουν country manager του Nielsen Music Control όλη την δεκαετία του 2000. Δούλεψα στην τηλεόραση (Chart Show στον Alpha, 2009 – 2012).
Έχω λοιπόν συγκεντρώσει στο ηλεκτρονικό αρχείο που δημιούργησα, πληροφορίες για 42.852 ελληνικούς δίσκους που κυκλοφόρησαν από το 1950 ως σήμερα. Αρχικά τυπώθηκαν σε βινύλιο, 10 ή 12 ιντσών, μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980. Τότε έκανε την έμφάνισή του στα δισκάδικα το CD. Έκτοτε το CD είναι ο βασικός παίκτης της αγοράς.
Το βινύλιο δεν σταμάτησε να υπάρχει σε μικρές ή μικρότερες ποσότητες. Στο αρχείο περιλαμβάνεται οτιδήποτε πήγε προς πώληση στα δισκάδικα. Οι νέες κυκλοφορίες, δηλαδή νέες ηχογραφήσεις και νέα τραγούδια. Οι συλλογές, οι ζωντανές ηχογραφήσεις, οι επανεκτελέσεις, οι επανεκδόσεις, οι παιδικοί δίσκοι, τα soundtrack, δίσκοι με τροπάρια και θρησκευτικούς ύμνους. Ό,τι έχει χαραχτεί στα αυλάκια του βινυλίου και ό,τι αποτυπώθηκε στην κάτω όψη του CD.
Από τους 42.852 ελληνικούς δίσκους οι 39.997 ηχογραφήθηκαν, κατασκευάστηκαν και κυκλοφόρησαν στην Ελλάδα. Οι υπόλοιποι 2.855 κυκλοφόρησαν στο εξωτερικό κυρίως από ευρωπαϊκά ή αμερικάνικα labels. Αλλά υπάρχουν και εκδόσεις δίσκων με ελληνικά τραγούδια, από εταιρείες σε Ισραήλ, Ιαπωνία, Κορέα, Βραζιλία, Χιλή, Καναδά, Αργεντινή, Νέα Ζηλανδία, Τουρκία, Αυστραλία. Οι εκδόσεις αυτές περιέχουν κυρίως ηχογραφήσεις που έγιναν στην Ελλάδα. Υπάρχουν όμως και δίσκοι που ηχογραφήθηκαν και κατασκευάστηκαν στο εξωτερικό, συνήθως από Έλληνες που ζουν σ’ αυτές τις χώρες.
Η ετήσια παραγωγή των ελληνικών δίσκων ήταν αυξανόμενη, μέχρι το 2008. Τότε ήλθε η οικονομική κρίση και ο αριθμός των δίσκων που κυκλοφορούν κατ’ έτος άρχισε να μειώνεται.
Την δεκαετία του 1950 κυκλοφόρησαν 73 ελληνικοί δίσκοι 33 στροφών, όλοι κατασκευασμένοι στην Ευρώπη. Την δεκαετία του 1960 κυκλοφόρησαν 1276 LP. Στις αρχές αυτής της δεκαετίας πρωτολειτούργησε πρέσσα για LP και στην Ελλάδα. Στα χρόνια το ’70 κυκλοφόρησαν 4503 δίκσοι. Την δεκαετία του 1980, κυκλοφόρησαν 5314 δίσκοι. Περίπου 531 δίσκοι το χρόνο. Ηταν το 1985 όταν εμφανίστηκε στην αγορά το CD.
Την δεκαετία του 1990 κυκλοφόρησαν 10.153 ελληνικοί δίσκοι. Περίπου 1.015 δίσκοι το χρόνο. Την δεκαετία του 2000 κυκλοφόρησαν 15.520 δίσκοι, δηλαδή 1552 κατά μέσο όρο, κάθε χρόνο.
Η χρονιά με την μεγαλύτερη δισκογραφική παραγωγή, ήταν το 2008 με 2.092 δίσκους. Το 2009 έπεσε στους 1601, το 2010 στους 1306, το 2011 στους 840 δίσκους (CD και LP). Από το 2012 και μετά, η ετήσια ελληνική δισκογραφική παραγωγή σταθεροποιήθηκε γύρω στις 650 παραγωγές.
Οι καλλιτέχνες που εμπλέκονται στα γρανάζια της ελληνικής δισκογραφίας είναι περίπου 17.350. Τα ελληνικά τραγούδια που γράφτηκαν και τραγουδήθηκαν είναι λίγο περισσότερα από 300.000. Όλα αυτά υπάρχουν στο DVD Ελληνική Δισκογραφία 1950 – 2016. Οι δίσκοι με τα εξώφυλλά τους, το έτος κυκλοφορίας, την εταιρεία, τον κωδικό. Τα τραγούδια που περιέχουν, οι τραγουδιστές που τα ερμήνευσαν, οι συνθέτες και οι στιχουργοί που τα έγραψαν. Ποιες είναι οι επανεκτελέσεις των τραγουδιών, πότε ηχογραφήθηκαν, ποιος τραγούδησε. Ποιοι είναι οι χρυσοί και οι πλατινένιοι ελληνικοί δίσκοι. Ποιοι είναι οι δίσκοι ενός έτους, ενός label, ενός συνθέτη και πολλά άλλα.
Σήμερα οι πωλήσεις των δίσκων μειώνονται παντού και όχι μόνο στην Ελλάδα. Το digital download επίσης μειώνεται. Το streaming αυξάνεται διεθνώς. Υπάρχουν οι ψηφιακές δισκοθήκες με εκατομμύρια τραγούδια, που τα ακούμε οπουδήποτε είμαστε και οποιαδήποτε ώρα επιθυμούμε. Η προσωπική δισκοθήκη είναι περιττή. Οι δίσκοι αποτελούν αντικείμενα του παρελθόντος. Το DVD με την Ελληνική Δισκογραφία λέει την ιστορία των τραγουδιών που αγαπήσαμε και χορέψαμε.
Γιατί συνεχίζω την καταγραφή μετά από τόσα χρόνια; Τώρα πια είναι μια καθημερινή συνήθεια. Γεμίζει τον ελεύθερο χρόνο μου. Μου δίνει χαρά να μου τηλεφωνεί ή να στέλνει email κάποιος που έχει την δισκογραφία σε βιβλίο ή DVD και να παραγγέλνει την νέα έκδοση. Είναι η επιβράβευση της προσπάθειάς μου. Είναι μεγάλη η έκπληξη μου όταν θέλουν το DVD, ένα Βέλγος από την Μπριζ, ένας αυστριακός από την Βιέννη, μια γιαπωνέζα από το Τόκιο. Είναι όλα αληθινά παραδείγματα. Έχω ταχυδρομήσει την Ελληνική Δισκογραφία σε χώρες που δεν θα μπορούσα να φανταστώ. Μεξικό, Βενεζουέλα, Φινλανδία, Αυστραλία, Τουρκία, Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία, Βραζιλία, Νότια Αφρική κ.α. Τα καλοκαίρια είναι συνηθισμένο να μου τηλεφωνούν Έλληνες του εξωτερικού, που είναι στην Ελλάδα για διακοπές, και που θέλουν να αγοράσουν το DVD.
Δεν είμαστε πολλοί εμείς οι φανατικοί της ελληνικής δισκογραφίας. Έχω γνωρίσει όμως αρκετούς και ομολογώ ότι τα καλά λόγια τους μου δίνουν την ώθηση να συνεχίσω…