Επισήμανση ΕΒΕΠ

Με ανακοίνωσή του το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιά (ΕΒΕΠ) προειδοποιεί για τον κίνδυνο απώλειας μεγάλου μέρους των συναλλαγών 2,3 δισ. ευρώ από το διμερές εμπόριο με τη Βρετανία και άλλων 2 δισ. ευρώ από τον τουρισμό.

Κρίσιμοι παράγοντες είναι η ισοτιμία της στερλίνας και η πιθανότητα επιβολής δασμών, επηρεάζοντας σαφώς και το εξωτερικό εμπόριο της Ελλάδας, ειδικά σε διμερές επίπεδο, μετά την απόφαση υπέρ του “Brexit”.

Η βρετανική αγορά αποτελεί τον 7ο κυριότερο προορισμό για τα ελληνικά προϊόντα, ενώ η Βρετανία αποτελεί τον 14ο μεγαλύτερο προμηθευτή της Ελλάδας. Σύμφωνα με ανάλυση του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), η συνολική αξία των ελληνικών εξαγωγών προς τη Βρετανία ανήλθε το 2015 στο 1,07 δισ. ευρώ, ακολουθώντας θετικούς ρυθμούς αύξησης της τάξης του 2,1%, σε επίπεδο τελευταίας 5ετίας (2011-2015). Μάλιστα, πέρυσι οι ελληνικές εξαγωγές κατέγραψαν αύξηση, κατά 10,8%, σε σχέση με το 2014. Στον αντίποδα, οι ελληνικές εισαγωγές από τη Βρετανία ακολούθησαν πτωτικούς ρυθμούς (-2,3% σε μέσο όρο 5ετίας) και διαμορφώνονται στα επίπεδα των 1,19 δισ. ευρώ.

Με το “Brexit” καθίσταται σαφές, ότι επίκειται ακόμη μεγαλύτερη υποτίμηση της στερλίνας και τάση εξίσωσής της με το ευρώ μεσοπρόθεσμα, γεγονός που θα καταστήσει τα ευρωπαϊκά προϊόντα και άρα και τα ελληνικά, ακριβότερα και λιγότερο ελκυστικά στην βρετανική αγορά. Αντίθετα, θα καταστούν φθηνότερα τα βρετανικά προϊόντα, με άμεση συνέπεια την πρόκληση νέας ανισορροπίας στο διμερές εμπορικό ισοζύγιο.

Ωστόσο, οι πιέσεις προς τη στερλίνα ενδέχεται να συμπαρασύρουν και το ευρώ, έναντι του δολαρίου, γεγονός που θα απορροφήσει ένα μέρος των αρνητικών πιέσεων και θα επιτρέψει διέξοδο των ευρωπαϊκών και ελληνικών προϊόντων προς Τρίτες Χώρες. Σε διμερές επίπεδο, η κατάσταση ασφαλώς θα γίνει ακόμη πιο δυσχερής, ειδικά, αν επιβληθούν και δασμοί στο διασυνοριακό εμπόριο Ε.Ε.-Βρετανίας και δεν υπάρξει μία «ενδιάμεση» λύση, τύπου ειδικού καθεστώτος, στα πρότυπα των σχέσεων με τη Νορβηγία, την Ελβετία και το Λιχτενστάιν.

Ένας ακόμη κρίσιμος παράγοντας με έντονο ελληνικό χρώμα συνδέεται με την ελληνική κοινότητα της Βρετανίας με σπουδαστές και εργαζόμενους, οι οποίοι αποτελούν μεγάλο μέρος του καταναλωτικού κοινού στο οποίο απευθύνονται οι ελληνικές εξαγωγές. Σε κάθε περίπτωση, οι αλλαγές δεν αναμένονται να είναι άμεσες, καθώς θα απαιτηθεί χρόνος δύο ετών για την εδραίωση της νέας σχέσης Ε.Ε.-Βρετανίας. Σε μία περίοδο αστάθειας της ευρωοικονομίας, η υπόθεση του “Brexit” προσθέτει νέα βαρίδια και απειλεί τους ρυθμούς ανάπτυξης των χωρών-μελών, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, δεδομένου ότι το 65% των ελληνικών εξαγωγών απευθύνεται στην ευρωπαϊκή αγορά.

Το εξωτερικό εμπόριο της Ελλάδας με τη Βρετανία υπολογίζεται σε 2,27 δισ. ευρώ ετησίως, εκ των οποίων 1,07 δισ. ευρώ ελληνικές εξαγωγές προς τη Βρετανία (4,2% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών) και 1,19 δισ. ευρώ ελληνικές εισαγωγές από τη βρετανική αγορά (2,9% των συνολικών ελληνικών εισαγωγών). Την τελευταία 5ετία, προκύπτει τάση εξισορρόπησης στο εμπορικό ισοζύγιο, καθώς οι εξαγωγές αυξάνονται (ξεπερνώντας το 1 δισ. ευρώ για πρώτη φορά το 2015), ενώ οι εισαγωγές μετά από μία μεγάλη υποχώρηση τη διετία 2012-2013 δείχνουν να σταθεροποιούνται στα επίπεδα του 1,2 δισ. ευρώ.

Μάλιστα, το εξαγωγικό πρότυπο της Ελλάδας προς τη Βρετανία χαρακτηρίζεται, ως εξελιγμένο, καθώς αφορά σε ποσοστό 60,5% βιομηχανικά προϊόντα, ενώ ακολουθούν με 29,5% τα αγροτικά προϊόντα. Η Ελλάδα, επίσης, εισάγει κυρίως βιομηχανικά προϊόντα από τη Βρετανία (77,4% των εισαγωγών). Πιο συγκεκριμένα, η Ελλάδα εξάγει προς τη Βρετανία φάρμακα, πετρελαιοειδή, τυριά, σωλήνες, ηλεκτρικούς αγωγούς, προϊόντα αλουμινίου, σταφύλια και σταφίδες, γιαούρτι και ντοματοπολτό. Οι εισαγωγές της χώρας μας συνίστανται κυρίως από αυτοκίνητα, φαρμακευτικά προϊόντα, αλκοολούχα ποτά (ουίσκι και τζιν) και καταναλωτικά προϊόντα (ρούχα, βιντεοπαιχνίδια κ.α.), είδη σπιτιού, υγιεινής, ζωοτροφές και άλλων ειδών μη τρόφιμα. Εισάγονται επίσης χιλιάδες δημοφιλή βρετανικά τρόφιμα όπως μπισκότα, τσάι, φασόλια, τυριά, λουκάνικα, γάλα, κρέμες και σοκολάτες. Αναλυτικά οι βασικές εξαγωγές αγροτικών ελληνικών προϊόντων προς τη Βρετανία είναι:

• Τα βερίκοκα, τα κεράσια και τα ροδάκινα αναδεικνύονται οι «πρωταθλητές» όλων των αγροτικών προϊόντων. Η αξία των εξαγωγών είναι στα 234,5 εκατ. ευρώ και γίνονται ανάρπαστα αποσπώντας το 29,4% στην Αγγλία.
• Στα λαχανικά η Ελλάδα είναι ο τρίτος προμηθευτής στην Αγγλία με τα προϊόντα μας να αντιπροσωπεύουν το 8,5% των εισαγωγών τους, αντίστοιχα. Η αξία των εξαγόμενων λαχανικών είναι 237,9 εκατ. ευρώ.
• Το παρθένο ελαιόλαδο αγοράζεται επίσης από την Αγγλία, αποσπώντας το 2,7% των εισαγωγών τους. Η αξία του εξαγόμενου ελαιολάδου είναι 198,1 εκατ. ευρώ.
• Οι ελληνικές ντομάτες, πωλούνται στην Αγγλία με ποσοστό 13,2%, όπου καταλαμβάνουμε την τέταρτη θέση των προμηθευτών.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, η υπόθεση του “Brexit” θα επηρεάσει και άλλους διεθνοποιημένους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, επιδρώντας συνολικά στα επίπεδα του ΑΕΠ.

Συγκεκριμένα, την Ελλάδα επισκέπτονται, ετησίως, περί τα 2,4 εκατ. Βρετανοί τουρίστες, οι οποίοι δαπανούν σχεδόν 2 δισ. ευρώ, ενώ σημαντικό μέρος του εφοπλιστικού κεφαλαίου και των εσόδων της ελληνικής ναυτιλίας συνδέονται με το City του Λονδίνου.

Οι επιπτώσεις επεκτείνονται ακόμη και σε επίπεδο εισαγωγών και εξαγωγών «συναλλάγματος» από Έλληνες που ζουν, εργάζονται και σπουδάζουν στη Βρετανία, με όρους ελεύθερης μετακίνησης της ΕΕ, οι οποίοι ενδέχεται να επαναπροσδιοριστούν στο προσεχές μέλλον.

Επίσης, το 0,3% των μετοχών στο Βρετανικό Χρηματιστήριο ανήκει σε ελληνικά συμφέροντα, ενώ σημαντικός αριθμός ιδιωτών και επιχειρηματιών διατηρούν ισχυρούς δεσμούς με το βρετανικό τραπεζικό σύστημα, όπου πλέον δεν θα θεωρούνται καταθέτες σε χώρα εντός ΕΕ.

Επιπτώσεις θα υπάρξουν και για τους Έλληνες κατόχους ακίνητης περιουσίας στη Βρετανία, αφού θα επαναπροσδιοριστεί η φορολόγησή τους, καθώς και στους εργαζόμενους, που κάνουν χρήση της ελεύθερης διακίνησης εργαζομένων, εντός ΕΕ, ενώ θα χρειάζεται ξανά επαγγελματική βίζα, όπως και αντίστοιχη φοιτητική βίζα και βεβαίως πολύ ακριβότερα “overseas” δίδακτρα. Τέλος, δεν πρέπει να παραβλέπεται το γεγονός, ότι η Βρετανία ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς χρηματοδότες του κοινοτικού προϋπολογισμού, από τον οποίο επωφελείται και η Ελλάδα.

Ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ και της ΕΣΕΕ, Βασίλης Κορκίδης, δήλωσε:

“Το “Brexit” ίσως σημάνει την αρχή της κατάρρευσης του ευρωπαϊκού οικοδομήματος και την ισχυροποίηση των ευρωσκεπτικιστικών και αντι-ευρωπαϊκών δυνάμεων. Η αμφισβήτηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σήμερα ένα αίσθημα κοινό στους Ευρωπαϊκούς λαούς, στόχος λοιπόν από τις πολιτικές ηγεσίες των κρατών θα έπρεπε να είναι η ανατροπή αυτού του αισθήματος μέσα από κοινωνικές πολιτικές, ικανές να διασφαλίσουν την αλληλεγγύη και την δικαιοσύνη, μεταξύ των κρατών- μελών, αλλά και να προκαλέσουν την ανάπτυξη με απασχόληση και δικαιώματα στη γηραιά ήπειρο. Το “Brexit” ήταν μια κακή επιλογή για τους Βρετανούς που ίσως φέρει καταστροφικά αποτέλεσμα για τους ίδιους και τους υπόλοιπους Ευρωπαίους. Ελπίζω τουλάχιστον, το αποτέλεσμα του Δημοψηφίσματος στη Βρετανία να αναδείξει τη διάσταση, που υπάρχει ανάμεσα στην κοινωνία, την οικονομία και τους πολιτικούς. Οι Ευρωπαϊκές πολιτικές δεν μπόρεσαν να πιάσουν τον σφυγμό των πολιτών, δεν μπόρεσαν να αφουγκραστούν τις ανάγκες τους. Το «καμπανάκι χτύπησε» από τη  Βρετανία αποκαλύπτοντας, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες των λαών της Ευρώπης, μια Ένωση που δεν υπηρετεί σε μεγάλο βαθμό τις αρχές, τις αξίες και το όραμα στο οποίο οικοδομήθηκε. Μεγάλη ευθύνη,  κατά τη γνώμη μου, φέρει η Γερμανία και οι πολιτικές λιτότητας που επιβάλλει και η οποία αναδεικνύεται για άλλη μία φορά σε “ταραξία” της Ευρώπης. Με στεναχωρεί η αποχώρηση της Βρετανίας, γιατί εκλαμβάνεται, ως ήττα της αδύναμης Ευρώπης και μια ακόμα νίκη της σιωπηλής Γερμανίας. Εξακολουθώ να πιστεύω ότι, το “Brexit” ήταν λάθος δίλημμα, που οδήγησε σε λάθος αποτέλεσμα, τόσο για τη Μεγάλη Βρετανία, όσο και για την υπόλοιπη Ευρώπη“…