ΕΣΕΕ: Σωσσίβιο στην αγορά τα μικροδάνεια μέσω Αναπτυξιακής Τράπεζας
Η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου & Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) έχοντας πλήρη αντίληψη της εξαιρετικά κρίσιμης περιόδου που διανύει η χώρα μας και θέτοντας ως πρώτιστη προτεραιότητα τη βιωσιμότητα της μικρής και μεσαίας επιχειρηματικότητας, θεωρεί ως επιτακτική ανάγκη την προώθηση σύγχρονων χρηματοδοτικών εργαλείων όπως είναι οι Εγγυήσεις και τα Μικρο-δάνεια μέσω μιας Αναπτυξιακής Τράπεζας Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων που θα λειτουργεί γι’ αυτό το σκοπό.
Η ΕΣΕΕ ήδη συμμετέχει πάνω από δύο χρόνια με τους συνεργάτες της σε μια σειρά από πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί προς την κατεύθυνση αυτή, καταθέτοντας διαρκώς προτάσεις βελτίωσης των χρηματοδοτικών προγραμμάτων και καλύτερου συντονισμού των δράσεων για ρευστότητα στην αγορά.
Ως θεσμοθετημένοι φορείς των ΜμΕ ζητούμε εκ νέου την στήριξη της Ελληνικής Κυβέρνησης και τη συνεργασία με τα Υπουργεία Οικονομίας και Οικονομικών που έχουν την αρμοδιότητα να επεξεργαστούν την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου με στόχο την ευκολότερη παροχή Μικρο-δανείων “micro financing” στα πρότυπα της Γαλλίας, Γερμανίας και Ισπανίας.
Πρόσφατα στην Ισπανία μετά από εντολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το Ταμείο Ευρωπαϊκών Επενδύσεων υπέγραψε, στις 27 Ιανουαρίου 2015, συμφωνία με τη Microbank– την κοινωνική τράπεζα της La Caixa – προκειμένου να διευκολυνθούν με δάνεια μέχρι 25.000 ευρώ τουλάχιστον 400.000 πολύ μικρές επιχειρήσεις και αυτοαπασχολούμενοι επιχειρηματίες που έχουν τη δυνατότητα να επωφεληθούν. Ο αντίκτυπος είναι ουσιαστικός καθώς κάθε ευρώ που επενδύεται σε μία εγγύηση δανείου επιτρέπει μέχρι και 30 ευρώ χρηματοδότηση προς ΜμΕ.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το βασικό πρόβλημα το οποίο εντοπίζουμε είναι η απροθυμία των εμπορικών τραπεζών να διοχετεύσουν τους πόρους που έχουν λάβει. Παράλληλα, καταγράφεται και αστοχία των δράσεων αφού δεν λαμβάνουν υπόψη μια βασική αδυναμία της αγοράς, το γεγονός δηλαδή ότι οι μικρές επιχειρήσεις δεν διαθέτουν εξασφαλίσεις, ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση στη ρευστότητα.
Πιο συγκεκριμένα, με εξαίρεση τη νέα δράση εγγυοδοσίας του ΕΤΕΑΝ που έχει σχεδιαστεί αλλά δεν εφαρμόζεται ακόμη, όλες οι υπόλοιπες δράσεις απαιτούν από τις επιχειρήσεις υπέρογκες εξασφαλίσεις. Είναι χαρακτηριστικό δε ότι οι εμπορικές τράπεζες έχουν ήδη λάβει τους απαραίτητους πόρους, αλλά χωρίς υποχρέωση να διευκολύνουν την πρόσβαση των μικρών επιχειρήσεων με πρακτικούς τρόπους.
Η πρόταση της ΕΣΕΕ επομένως είναι ρεαλιστική και απαντάει στις παραπάνω αδυναμίες και το σοβαρό πρόβλημα έλλειψης ρευστότητας. Πιο συγκεκριμένα, είμαστε πεπεισμένοι ότι η Συνεταιριστική Πίστη σε συνδυασμό με την Εθνική κάλυψη του δικτύου Εμπορικών Συλλόγων της ΕΣΕΕ, της ΓΣΕΒΕΕ, των Επιμελητηρίων και της Ένωσης Συνεταιριστικών Τραπεζών μπορεί να δημιουργήσει, χωρίς ίδρυση νέας τράπεζας, μια Αναπτυξιακή Τράπεζα Μικρών Επιχειρήσεων που να εστιάζει στον εμπορικό κλάδο και να εξειδικεύεται σε συγκεκριμένα προϊόντα όπως Εγγυήσεις, Μικρο-δάνεια ή συνδυασμό των δύο (Εγγυημένα Μικρο-δάνεια).
Οι Συνεταιριστικές Τράπεζες στην Ελλάδα, παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν κάποιες από αυτές, κατάφεραν να διατηρήσουν ικανοποιητική κεφαλαιακή επάρκεια στηριζόμενες στο μοντέλο συνεταιριστικών μερίδων που καθιστά τους πελάτες συν-επενδυτές. Το μοντέλο αυτό καλλιέργησε μια μακρόχρονη σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στα ιδρύματα και τις τοπικές αγορές, σχέση που ενώ δοκιμάστηκε την περίοδο της κρίσης, όχι μόνο άντεξε αλλά σε πολλές περιπτώσεις βελτιώθηκε.
Στόχος της ΕΣΕΕ είναι η συνεργασία με την Ένωση Συνεταιριστικών Τραπεζών ή μια ομάδα υγειών συνεταιριστικών τραπεζών για τη δημιουργία Αναπτυξιακής Τράπεζας ΜμΕ, όπου θα συνδυάζεται η τεχνογνωσία των τραπεζών και το πανελλήνιο δίκτυο των εμπορικών και επαγγελματικών οργανώσεων τα μέλη των οποίων αποτελούν και βάση δυνητικών πελατών. Η ελληνική αγορά με τις 700.000 πολύ μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι πρόθυμη και μπορεί να αξιοποιήσει σύγχρονα και ευέλικτα χρηματοδοτικά εργαλεία. Το εγχείρημα αυτό πρέπει να είναι αυτοχρηματοδοτούμενο και βιώσιμο, αλλά βέβαια με κριτήρια και αυστηρή εποπτεία.
Θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι η Αναπτυξιακή Τράπεζα ΜμΕ δεν θα έχει σκοπό να επικαλύψει το ρόλο των συστημικών τραπεζών, αλλά αντίθετα, την αξιοποίηση των δράσεών τους. Βασικός σκοπός του εγχειρήματος θα είναι η διευκόλυνση της ρευστότητας των μικρομεσαίων στο πλαίσιο των κανόνων εποπτείας και σε υγιείς ανταγωνιστικές βάσεις.
Η έλλειψη άλλωστε τράπεζας ΜμΕ και οι ολιγοπωλιακές συνθήκες στο τραπεζικό σύστημα έχουν εμφανές κόστος στην απορρόφηση των τραπεζικών προϊόντων. Άλλωστε τα “μικροδάνεια” θα εξυπηρετήσουν τα “μεγαλοδάνεια” των τραπεζών και τις ληξιπρόθεσμες οφειλές σε δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία και πιστωτές.
Στο πλαίσιο αυτό ζητάμε την στήριξη της Ελληνικής Κυβέρνησης στα παρακάτω σημεία:
- Συντονιστική βοήθεια που μπορεί να προσφέρει το Υπουργείο Οικονομίας-Υποδομών και η Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία άλλωστε διαθέτει σχετικό πόρισμα για τη Συνεταιριστική Πίστη στην Ελλάδα, ώστε να συμπεριληφθεί αυτή η διάσταση στον μελλοντικό σχεδιασμό.
- Επίσπευση της αλλαγής του θεσμικού πλαισίου για τα Μικρο-δάνεια (micro-finance), όπως προωθείται, με την τεχνική βοήθεια της “ADIE” και της “SPARKASSE”. Η ανάπτυξη απαιτούμενων υποδομών που θα αξιολογούν με νέα κριτήρια μικρές νέες ή υφιστάμενες επιχειρήσεις. Πιο συγκεκριμένα, οι υφιστάμενες μικρομεσαίες επιχειρήσεις να χρηματοδοτούνται με δάνεια μέχρι €25.000, οι αυτοαπασχολούμενοι και οι νέες επιχειρήσεις από €10.000 έως €20.000.
- Βοήθεια, ώστε ένα ελάχιστο ποσοστό του Ταμείου Εγγυήσεων της EIB να αποτελέσει την βάση αυτή. Παρά την καλή πρόθεση όλων, το εγχείρημα πρέπει να είναι αυτοχρηματοδοτούμενο, γιατί είναι σημαντικό να στηριχθεί η ρευστότητα στο πρώτο στάδιο, ώστε να αποκτήσει αξιοπιστία και θεμέλια.
Επειδή πιστεύουμε ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα μπορεί και πρέπει να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στην προσπάθεια της χώρας για την υπέρβαση της κρίσης, η ΕΣΕΕ ζητάει τη συνεργασία της ελληνικής κυβέρνησης και των Ευρωπαίων εταίρων, μέσω παροχής τεχνοκρατικών προτάσεων και απόψεων, οι οποίες θα βελτιώσουν και θα αναδείξουν τη σπουδαιότητα εφαρμογής ενός τέτοιου χρηματοδοτικού εργαλείου, όπως μιας ελληνικής “MICRO BANK”, που τόσο πολύ χρειάζεται η χώρα μας για την αντιμετώπιση της έλλειψης ρευστότητας στην εγχώρια αγορά.