Αναφορά στο ενδιαφέρον βιβλίο του δικηγόρου καθ. Π. Ε. Δέγλερη  με τίτλο “Η προβληματική στέγαση της Δικαιοσύνης στον Πειραιά”

Δημήτρης Καπράνος |> Να λοιπόν που σήμερα, εποχή κατά την οποία ο Πειραιάς βρίσκεται σε συνεχή καθοδική πορεία, με αποκορύφωμα την εκχώρηση της μεγαλύτερης πλουτοπαραγωγικής του πηγής, του λιμανιού, στους Κινέζους, υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι εξακολουθούν να πιστεύουν στην πόλη τους.

Θα γυρίσουμε 40 χρόνια πίσω, στο 1980, στην εποχή που αρχίζει η μακρά καθοδική -και συνεχιζόμενη-περίοδος της πόλης του Θεμιστοκλή.

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη απόδειξη για την πορεία του Πειραιά προς τα πίσω, από το ότι σε κάθε απογραφή, ο Πειραιάς χάνει και μια βουλευτική έδρα! Από τις 8 έδρες στην Α’ Πειραιώς το 1974, πήγαμε στις 7 και σήμερα έχουν απομείνει μόλις 6. Και… έπεται συνέχεια…

Ο διακεκριμένος δικηγόρος του Πειραιά και καθηγητής της Νομικής Παναγιώτης Ε. Δέγλερης (φωτό), άνθρωπος που μεγάλωσε, ζει και δραστηριοποιείται στον Πειραιά και που έχει εμπράκτως αποδείξει το ενδιαφέρον του για την πόλη, από τις διάφορες κατά καιρούς θέσεις τις οποίες κατείχε, παρουσίασε ένα εξαιρετικού ενδιαφέροντος βιβλίο με τίτλο “Η προβληματική στέγαση της Δικαιοσύνης στον Πειραιά”.

Ο συγγραφέας μας πηγαίνει σε «πολύ πίσω σελίδες» αναφέρεται στον αρχαίο Πειραιά του Ιππόδαμου, του Θεμιστοκλή και του Περικλή, στη νέα πορεία του Πειραιά από το 1734 όταν η πόλη αναγεννήθηκε με εντολή του Όθωνα, και σχέδια των αρχιτεκτόνων Σταματίου Κλεάνθη και Εδουάρδου Σάουμπεργκ, οι οποίοι συνέβαλαν τα μέγιστα στη μεγάλη ανάπτυξη της νέας πόλης, και αφού περνά από τα διάφορα στάδια της σχεδόν ανύπαρκτης κτιριακής υποδομής των εν Πειραιεί Δικαστηρίων φτάνει στη σημερινή απολύτως συγκεχυμένη και χωρίς σχέδιο περίοδο. 

«Η κάθε πόλη είναι η ιστορία των ανθρώπων της, των σπιτιών της και των χώρων της. Η πολεοδομία, η αρχιτεκτονική, το χρώμα είναι και αυτά μέρη του ιστορικού της όλου και βέβαια σημάδια της ηλικίας της» γράφει ο Βάσιας Τσοκόπουλος.

Θα ήταν καλό εδώ να θυμίσουμε ότι ο Πειραιάς στις αρχές του προηγούμενου αιώνα είχε ονομαστεί “το ελληνικό Μάντσεστερ” κατ’ άλλους “η Μαγχεστρία της Ανατολής“. Με την ονομασία αυτή καταδεικνυόταν ο βιομηχανικός χαρακτήρας αλλά και η ραγδαία βιομηχανική εξέλιξη της πόλης.

Από τη μία όμως ο μεγάλος βομβαρδισμός της πόλης το 1944, από τους συμμάχους, που είχε ως συνέπεια την καταστροφή μεγάλου μέρους της βιομηχανίας, και από την άλλη η ιλιγγιώδης αποβιομηχανοποίηση της εικοσαετίας 1980-2000 απογύμνωσαν τον Πειραιά από κάθε παραγωγική δράση.

Απόδειξη ότι σήμερα ο “Παπαστράτος” από κυψέλη παραγωγής και εργασίας έχει παραδοθεί σε ένα αναποτελεσματικό μέχρι στιγμής real estate, ο “Ρετσίνας” είναι μια άμορφη μάζα ερειπίων και ο “Κεράνης” παραμένει βιομηχανικό κουφάρι στην είσοδο της πόλης.

Ο Παν. Δέγλερης στο βιβλίο του καταπιάνεται με την μοναδική, τα τελευταία χρόνια, ελπίδα του Πειραιά να αποκτήσει ένα κτίριο με ταυτότητα, σημασία, σκοπό, και χρησιμότητα: τα Δικαστήρια.

Ατύχησε η πόλη στο συγκεκριμένο θέμα. Η κεντρική κυβέρνηση των Αθηνών στο θέμα των δικαστηρίων έβλεπε και βλέπει τον Πειραιά ως “τσόντα” στην Αθήνα. Θα πείτε μήπως και στην Αθήνα εξασφάλισε στη Δικαιοσύνη κάποια στέγη αξιοπρεπή και επιβλητική όπως συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη; Όπως αποδείχθηκε ούτε η μετασκευή της Ευελπίδων, ούτε το κτίριο-χάος της Λεωφόρου Αλεξάνδρας είναι αντάξια του σπουδαίου αυτού θεσμού.

Όσοι επισκέπτονται ευρωπαϊκές χώρες γνωρίζουν ασφαλώς ότι η Δικαιοσύνη στεγάζεται σε επιβλητικά, υποβλητικά και –τι ειρωνεία- ελληνικού ρυθμού κτίρια. 

Στη χώρα μας, δυστυχώς, η Αθήνα και περισσότερο ο Πειραιάς βιώνουν την απαξίωση, από άποψη κτιριακής υποδομής του θεσμού της Δικαιοσύνης.

Ο Παναγιώτης Δέγλερης λοιπόν, αναφέρεται στις περιπέτειες του ανύπαρκτου μέχρι στιγμής “Δικαστικού Μεγάρου Πειραιώς” που ξεκίνησε επί Κωνσταντίνου Καραμανλή, με την απαλλοτρίωση του τετραγώνου στην οδό Βασιλέως Κωνσταντίνου, Σκουζέ, Φιλελλήνων και Λεωσθένους, αλλά ματαιώθηκε λόγω ανευρέσεως αρχαίου οικισμού, στο κτίριο της ΧΡΩΠΕΙ στο Νέο Φάληρο σχέδιο που ναυάγησε επειδή θεωρήθηκε ιδιαίτερα δαπανηρό, διότι απαιτούσε την αναστήλωση πολλών διατηρητέων κτισμάτων, στο προβληματικό κατά πολλούς κτίριο των Καπναποθηκών του Κεράνη, στον Δήμο Νίκαιας-Ρέντη και στην αμφιλεγόμενη λύση του “γιαπιού” της πρώην Ραλλείου Σχολής, δίπλα στο Δημοτικό Θέατρο.

Ο συγγραφέας δίνει ιδιαίτερη σημασία στη μάχη που έδωσαν δικηγόροι και πολίτες του Πειραιά προκειμένου να αποφευχθεί η εγκατάσταση των δικαστηρίων της πόλης τους σε Δήμο εκτός των συνόρων της. Αυτή ακριβώς είναι η σπουδαιότητα του βιβλίου, η αναμόχλευση δηλαδή ενός θέματος το οποίο κατέδειξε ότι «υπάρχει ακόμη ζωή και άνθρωποι που ενδιαφέρονται για την πόλη τους» στον Πειραιά.

Η αναδρομή που επιχειρεί ο συγγραφέας και η αναφορά στις δικαστικές μάχες των δικηγόρων (όχι όλων δυστυχώς) και μιας μερίδας πολιτών για να μην φύγουν τα δικαστήρια από την πόλη τους, αλλά κυρίως για να αποκτήσει ο Πειραιάς ένα κτίριο-σημείο αναφοράς για τη στέγαση ενός τόσο σημαντικού θεσμού, είναι για τους Πειραιώτες μια από τις σημαντικότερες ενέργειες που πραγματοποιούνται τα τελευταία χρόνια για το συμφέρον και τη διάσωση του χαρακτήρα του Πειραιά ως μιας πόλης ανεξάρτητης, αυτοδύναμης και αυτοκέφαλης.

Γενικώς, ο Παν. Δέγλερης κρούει τις εύθικτες (όσες έχουν απομείνει) χορδές των συμπολιτών του και γι’ αυτό αναφέρεται στους κατά καιρούς αγώνες των Πειραιωτών, εκείνων που ενδιαφέρονται ακόμη για την πόλη, κατά των αποφάσεων της κεντρικής εξουσίας η οποία, με την ανοχή αν όχι τη συνεργασία των κατά καιρούς τοπικών αρχών, θεωρεί τη πόλη του Πειραιά άξια μόνο για “ξεροκόμματα”.

Και έχει ενδιαφέρον η αναφορά του συγγραφέα στην ομόφωνη άρνηση των πολιτών και του Δήμου Πειραιά το 1840 στην πρόταση του Δήμου Αθηναίων για συνένωση. Όπως βλέπετε, τίποτα δεν είναι και ούτε γίνεται τυχαία.

Η στήλη βρήκε πολλή ιστορία και πολλές “πίσω σελίδες” Και το ευχαριστήθηκε!

Το βιβλίο (Εκδόσεις Σάκκουλα) προλογίζουν η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής Γλυκερία Π. Σιούτη και ο δικηγόρος Πειραιά Ευάγγελος Τσουρούλης, πρώην πρόεδρος του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Δικηγορικών Συλλόγων.

> Από την εφημερίδα “Δημοκρατία” (“Οι πίσω μου σελίδες”)