Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α Το who is who του επιστήμονα, του καλλιτέχνη, του διανοητή, του αμφισβητία, του πατριώτη, του Ανθρώπου και Φίλου – Η τελευταία του συνέντευξη

Τ/Π |> Αύριο Σάββατο στις 3 μμ η γη της Τρίπολης θα δεχθεί το σώμα του Δημήτρη Ταλαγάνη, του διανοητή, του αμφισβητία, του διάσημου αρχιτέκτονα-πολεοδόμου και μεγάλου εικαστικού, που έφυγε από τη ζωή χθες το πρωί στα 76 του χρόνια. Η νεκρώσιμος ακολουθία θα ψαλεί στον ΙΝ του Αγίου Δημητρίου, ενώ η ταφή θα γίνει στο Κοιμητήριο της Αγίας Τριάδας.

Από τις 19 Μαρτίου ο Δημήτρης Ταλαγάνης έδινε τη μάχη του κατά του κορωνοϊού στο “Σωτηρία”, αλλά μετά από 27 ημέρες υπέκυψε. Ας σημειωθεί, ότι την 1η Μαρτίου είχε κάνει το πρώτο εμβόλιο…

Ο Δημήτρης Ταλαγάνης έφυγε, αφήνοντας πίσω του ένα πολύ μεγάλο και μοναδικό καλλιτεχνικό έργο. Όμως, δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει δύο έργα, στα οποία ήθελε να δώσει όλη την αγάπη του για την πατρίδα και τους αγώνες της. Το ένα στην Αττική και το άλλο στην Τρίπολη – τη γενέτειρά του. Και τα δύο είχαν σχέση με τα 200 χρόνια από την Εθνεγερσία.

Για την μεν Αττική φιλοτέχνησε το έμβλημα για την Επέτειο, που προβάλλει η Περιφέρεια, και ετοίμαζε ένα γιγαντιαίο έργο (20 Χ 2,5 μ.) που θα απεικόνιζε την ιστορία των αγώνων του λαού μας.

Για την δε Τρίπολη είχε αναλάβει την δημιουργία ενός μεγάλου έργου, για τα 200 χρόνια, στην κεντρική πλατεία της πόλης, για να φιλοξενηθούν τα οστά του Κολοκοτρώνη, με απώτερο στόχο να δημιουργηθεί το Μουσείο της Ελληνικής Επανάστασης.

Η καριέρα του Δημήτρη Ταλαγάνη ήταν πολύ μεγάλη, ιδίως στη Ρωσία, την Γαλλία και την Ελλάδα και η προσφορά του στην Τέχνη τεράστια.

Το σλάιντ απαιτεί την χρήση JavaScript.

Το σλάιντ απαιτεί την χρήση JavaScript.

Το σλάιντ απαιτεί την χρήση JavaScript.

ΣΥΛΛΥΠΗΤΗΡΙΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ

Το υπουργείο Πολιτισμού 

«Πολυσχιδής προσωπικότητα, με πολυάριθμες συμμετοχές σε διεθνείς διοργανώσεις και σημαντικά γεγονότα, ο Δημήτρης Ταλαγάνης εκπροσώπησε τον ελληνικό Πολιτισμό και την ελληνική Τέχνη με το πλούσιο έργο του στην αρχιτεκτονική και την εικαστική Τέχνη. Από τη Μόσχα και το α’ βραβείο αρχιτεκτονικής που έλαβε για το μουσείο Λένιν, μέχρι την EXPO της Οσάκα το 1970, και από το Άλσος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής έως τον σχεδιασμό της ποιμαντικής ράβδου του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου και του μεταλλίου του «Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών», ο Δημήτρης Ταλαγάνης υπήρξε δημιουργός με μεγάλο εύρος δραστηριοτήτων και έμπνευση από τον ελληνικό πολιτισμό και την ιστορία του. Το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού εκφράζει θερμά συλλυπητήρια στην οικογένεια και στους φίλους του» αναφέρει το μήνυμα του υπουργείου Πολιτισμού».

Το ΚΚΕ 

«Ο Δ. Ταλαγάνης γεννήθηκε στην Αρκαδία το 1945. Ήταν ανιψιός του δολοφονημένου, το 1947, στελέχους του ΚΚΕ Γιάννη Ζέβγου. Έζησε τα παιδικά του χρόνια στην Τρίπολη και στη συνέχεια μετακόμισε στην Αθήνα.

Το 1964 μετέβη στην ΕΣΣΔ όπου και σπούδασε με υποτροφία Αρχιτεκτονική, στο Αρχιτεκτονικό Ινστιτούτο της Μόσχας, από όπου και πήρε δίπλωμα και μάστερ Αρχιτεκτονικής. Ως φοιτητής έλαβε μέρος στον διαγωνισμό για το νέο Μουσείο Λένιν, αποσπώντας το α’ βραβείο και το χρυσό μετάλλιο στην έκθεση των επιτευγμάτων της Σοβιετικής Τεχνολογίας και Επιστήμης. Η μελέτη του αυτή εκτέθηκε για ένα χρόνο στην έκθεση των επιτευγμάτων της Σοβιετικής Τεχνολογίας και Επιστήμης και ο ίδιος ανακηρύχθηκε μόνιμος εκθέτης της. Διάκριση απέσπασε, επίσης, για τη μελέτη του που εκτέθηκε στην παγκόσμια έκθεση OSAKA EXPO 1970 για μία πόλη 40.000 κατοίκων στην Ιαπωνία, ενώ είναι γνωστός και για τη μελέτη που εκπόνησε το 1971 για την αξιοποίηση του Φαληρικού όρμου.

Αμέσως μετά την αποφοίτησή του, ασχολήθηκε με τη ζωγραφική, μελετώντας στην Ιταλία την αρχιτεκτονική και ζωγραφική της Αναγέννησης και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου έζησε έως το 1974. Το 1973 παρουσιάζει την πρώτη ατομική του έκθεση ζωγραφικής εμπνευσμένη από την ποίηση του Γιώργου Σεφέρη, ενώ το 1974 είναι η χρονιά που πραγματοποίησε ακόμα μία έκθεση στο Παρίσι, ενώ συνεργάστηκε και με τον συγγραφέα και σκηνοθέτη Jacques Lacarriere στη “Ρωμιοσύνη” του Γιάννη Ρίτσου αναλαμβάνοντας το σχεδιασμό σκηνικών και κουστουμιών. Στη συνέχεια (1974) επέστρεψε στην Ελλάδα, με την αρχιτεκτονική να παραμένει η κύρια απασχόλησή του.

Το ζωγραφικό του έργο έχει παρουσιαστεί σε ατομικές εκθέσεις σε πολλές πόλεις της Ελλάδας, στην Κύπρο, στη Γαλλία και στο Τόκυο. Είχε, επίσης, ασχοληθεί με τη φωτογραφία, ενώ παράλληλα είχε φιλοτεχνήσει μετάλλια, αφίσες, σκηνικά και κοστούμια. Μάλιστα, είχε εκτός των άλλων σχεδιάσει το Μετάλλιο του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών, τα αναμνηστικά της Επιτροπής Διεκδίκησης των Ολυμπιακών Αγώνων 2004 και το δίσκο της εκεχειρίας, αλλά και το Άλσος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής. Τη δεκαετία του 1970 συνεργάστηκε με την επιτροπή Φεστιβάλ ΚΝΕ αναλαμβάνοντας τα σκηνικά για το Φεστιβάλ ΚΝΕ- ΟΔΗΓΗΤΗ.

Το 2017 ο Δ. Ταλαγάνης παραχώρησε στο αρχείο του ΚΚΕ ένα εκμαγείο του Λένιν που τοποθετήθηκε στην έκθεση που είχε στηθεί με αφορμή τη διεθνιστική εκδήλωση της ΚΕ του ΚΚΕ για τα 100 χρόνια από την Οκτωβριανή Επανάσταση. Πρόκειται για μάσκα θανάτου του Βλαντιμίρ Ίλιτς -μία από τις 14 που φτιάχτηκαν συνολικά- την οποία ο Δ. Ταλαγάνης κέρδισε όταν ήταν φοιτητής στη Μόσχα. Ο δάσκαλός του, μεγάλος αρχιτέκτονας Κονσταντίν Μέλινκωφ που σχεδίασε και την Κρυστάλλινη Σαρκοφάγο για το Μαυσωλείο του Λένιν, του χάρισε το αντίγραφο του νεκρικού εκμαγείου του Λένιν σε επιβράβευση της μεγάλης επιτυχίας του να διακριθεί με το α’ βραβείο στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για το Νέο Μουσείο του Λένιν. Μαζί, παρέδωσε στο Κόμμα και ένα λάβαρο του ΚΚΣΕ, κατασκευασμένο μετά το 1956, από βελούδινο ύφασμα με κεντημένη γραφή και φέρει το κρατικό έμβλημα της ΕΣΣΔ, ενώ ο ίδιος φιλοτέχνησε και το εντυπωσιακό βάθρο στο οποίο τοποθετήθηκε η νεκρική μάσκα του Λένιν στην συγκεκριμένη έκθεση. Εξέφραζε την υποστήριξή του στο ΚΚΕ και τα τελευταία ιδιαίτερα χρόνια δεν απουσίαζε από καμία εκδήλωσή του. Το ΚΚΕ εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους του Δ. Ταλαγάνη».

Ο Περιφερειάρχη Αττικής Γ. Πατούλης

«Φτωχότερος είναι από σήμερα ο κόσμος της ελληνικής τέχνης, μετά τον θάνατο του διακεκριμένου ζωγράφου και αρχιτέκτονα Δημήτρη Ταλαγάνη, που έφυγε από τη ζωή μετά από πολυήμερη μάχη με τον κορωνοϊό. Για περισσότερο από μισό αιώνα, ο Δημήτρης Ταλαγάνης προώθησε με το έργο του την σύγχρονη καλλιτεχνική παραγωγή της Ελλάδας εντός και εκτός συνόρων, ενώ υπηρέτησε επί σειρά ετών τον χώρο του και μέσα από την αυτοδιοίκηση ως αντιδήμαρχος Πολιτισμού του Δήμου Τρίπολης.

Ένα από τα τελευταία έργα του υπήρξε και το επετειακό λογότυπο της Περιφέρειας Αττικής για τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, το οποίο κοσμεί κάθε επίσημο έγγραφο και εικαστική απεικόνιση της Περιφέρειας για όλη τη διάρκεια του τρέχοντος έτους. Στο πλαίσιο αυτό, είχα τη μεγάλη τιμή να τον γνωρίσω από κοντά και να διακρίνω το μεγαλείο του.

Το μεγάλο έργο του αποτελεί πολύτιμη παρακαταθήκη για τον Ελληνικό Πολιτισμό, το κενό όμως που αφήνει με τον θάνατό του είναι δυσαναπλήρωτο. Στους συγγενείς, τους οικείους και τους συνεργάτες του Δημήτρη Ταλαγάνη, εκφράζω τα ειλικρινή και βαθύτατα συλλυπητήριά μου».

Το δ.σ. του Δήμου Τρίπολης

Τo Δημοτικό Συμβούλιο Τρίπολης, με αφορμή την αναγγελία του θανάτου του Δημήτρη Ταλαγάνη, συνήλθε σε έκτακτη συνεδρίαση δια περιφοράς, παρόντος του Δημάρχου Τρίπολης κ. Κω/νου Τζιούμη, σήμερα Πέμπτη 15 Απριλίου 2021και ώρα 12:30 για την απόδοση της πρέπουσας τιμής στον εκλιπόντα.

Η είδηση του θανάτου του ξεχωριστού εικαστικού, αναγνωρισμένου αρχιτέκτονα, γλύπτη, ζωγράφου, φιλοσόφου της τέχνης και του πολιτισμού, πρώην Αντιδημάρχου Τρίπολης Δημήτρη Ταλαγάνη, προκάλεσε θλίψη στην τοπική μας κοινωνία. Ο Δημήτρης Ταλαγάνης υπηρέτησε την τέχνη, τον πολιτισμό και την τοπική αυτοδιοίκηση με συνέπεια, προσφέροντας ιδιαίτερα πλούσιο έργο και σφραγίζοντας με την προσφορά του τα πολιτιστικά δρώμενα της Τρίπολης.

Το Δημοτικό συμβούλιο

Εκφράζει ομόφωνα τη θλίψη όλων για την απώλεια του Δημήτρη Ταλαγάνη, ξεχωριστού ανθρώπου της Τέχνης και του Πολιτισμού, πρώην Αντιδημάρχου Τρίπολης.
Εκφράζει τη βαθύτατη θλίψη και τα ειλικρινή συλλυπητήρια στην οικογένεια του εκλιπόντος.

Αποφασίζει να παραστεί ο Δήμαρχος και αντιπροσωπεία μελών του Δημοτικού Συμβουλίου (σύμφωνα με τις επιτρεπόμενες συνθήκες λόγω κορωνοϊοού) στην κηδεία του.

Αποφασίζει να αναρτηθεί το παρόν ψήφισμα στην ιστοσελίδα του Δήμου και να δημοσιευτεί στον τοπικό τύπο και στα ηλεκτρονικά ΜΜΕ της πόλης μας.

Αιωνία του η Μνήμη

ΥΓ. Λόγω του θλιβερού γεγονότος, θεωρείται αυτονόητο ότι θα αναβληθεί η παρουσίαση του σχεδίου δράσεων και εκδηλώσεων που επρόκειτο να πραγματοποιήσει σήμερα ο Δήμος Τρίπολης για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821.

Ο δήμαρχος Τρίπολης

Ένα ακόμη, αδόκητο, θύμα του κορονοϊού. Ένας Τριπολιτσιώτης σημαντικός, καλλιτέχνης αναγνωρισμένος, αρχιτέκτονας και εικαστικός ξεχωριστός.

Γεννημένος στην Τρίπολη πριν από 76 χρόνια, από φτωχή οικογένεια, έλαβε εδώ την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, άνοιξε τα φτερά του, εδημιούργησε, αναγνωρίστηκε. Πότε όμως δεν ξέχασε την πόλη του, την πόλη μας. Εδώ ο νους και η καρδιά του.
Σημαντικές εκθέσεις στην αίθουσα ΚΟΥΡΟΣ και στο ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΕΙΟ, παρεμβάσεις στα κοινά, προτάσεις.
Υπηρέτησε την πόλη και ως αντιδήμαρχος υπεύθυνος για θέματα πολιτισμού επί δημαρχίας Αλεξάνδρου Κοτσιάνη, με ιδιαίτερα αισθητή παρουσία.

Στις προγραμματιζόμενες και ήδη αποφασισθείσες εκδηλώσεις του δήμου για τα 200 χρόνια της Μεγάλης Επανάστασης ήταν κοντά μας, είχε συμμετοχή και προτάσεις – είχαν εγκριθεί οι προτάσεις του για μνημείο του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη στην πλατεία Άρεως, καθώς και η μελέτη ανάπλασης του ιστορικού κοιμητηρίου της Μεταμόρφωσης και ανά – διαμόρφωσης της έμπροσθεν του ναού μικρής πλατείας.

Δεν πρόλαβε… να τα δει ολοκληρωμένα σύμφωνα με το σχέδιο του. Ωστόσο θα τα δει από κάπου αλλού… Η κοινή μοίρα αποφάσισε… Αφήνει ισχυρό και θετικό αποτύπωμα στην ζωή και στην Τρίπολη, η οποία τον κατευοδώνει με συγκίνηση και ευγνωμοσύνη για ό,τι έπραξε υπέρ αυτής. Κώστας Τζιούμης -Δήμαρχος Τρίπολης.

Το ύστατο χαίρε, από τον Γιάννη – τον “γιό” του

Ο Γιάννης Κούρτος ήταν ο στενός συνεργάτης του Δημήτρη Ταλαγάνη, τον οποίο είχε σαν παιδί του. Και γράφει:

Γεια σου Ταλαγάνη, μόλις πέρασα τις είκοσι χειρότερες ημέρες της ζωής μου, ξέροντας πως ήσουν εκεί “μόνος” παλεύοντας απέναντι στο κακό και μη μπορώντας να σε δω, να σου μιλήσω, να σε αγκαλιάσω, να σε κρατήσω, θα έκανα τα πάντα για να ήμουν εκεί κοντά σου.

Τώρα η ζωή μου θα είναι διαφορετική, επειδή μεγάλωσα με σημαντικές αξίες και για αυτό θέλω να σε ευχαριστήσω για όλα όσα έκανες για μένα, που με έκανες έναν δυνατό και γενναίο άνδρα, θα σε αγαπώ πάντα. Μακάρι να μπορούσα ακόμα να ακούω τη φωνή σου, μου λείπουν τα γέλια που συνηθίζαμε να κάνουμε, μου λείπει το χαμόγελο, τα μάτια σου, μου λείπει να σε βλέπω στην καρέκλα και να ζωγραφίζεις . Οφείλω να απολογηθώ και να σε ευχαριστήσω…

Συγγνώμη για όλες τις φορές που δεν καταλάβαινα, για όλες τις φορές που δεν σου είπα ότι σε αγαπώ, συγγνώμη για τις χαμένες αγκαλιές, για τα λόγια που δεν είπα, για τα λάθη που έκανα, αλλά κυρίως ευχαριστώ επειδή ήσουν ο ευεργέτης μου και δεν θα σταματήσεις ποτέ να είσαι.

Χωρίς εσένα δεν θα τα κατάφερνα ποτέ, παρά το γεγονός πως δεν θα είσαι μαζί μας, η ανάμνηση και το χαμόγελό σου δεν θα ξεχαστούν ποτέ. Είχες τόσους φίλους που σε αγαπούσαν, επειδή είχες κάτι διαφορετικό, ήσουν πάντα εκεί, πάντα διαθέσιμος, ήσουν ο φίλος του καθενός, ήσουν και είσαι η υπερηφάνεια μου (ελπίζω να είμαι και εγώ για σένα).

Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, κατάλαβα πόσο σημαντικός ήσουν στη ζωή μου, και στα χρόνια που θα έρθουν θα συνεχίσω να κρατώ αυτές τις ανεκτίμητες αναμνήσεις στην καρδιά μου. Αντίο Ταλαγάνη, αντίο πατέρα. Να έχεις καλό ταξίδι.

>>> Μία ενδιαφέρουσα αναφορά, για τον Δημήτρη Ταλαγάνη κάνει σε άρθρο του στο iefimerida.gr, ο αξιόλογος συνάδελφος Θάνος Οικονομόπουλος. Κλικ ΕΔΩ

Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΑΛΑΓΑΝΗ
ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΤΡΙΠΟΛΗΣ
“ΑΡΚΑΔΙΚΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ”

“Παντελή, θέλω να πω κάποια πράγματα και θα ήθελα να μιλήσω σε μία εφημερίδα του τόπο μου – της Τρίπολης“. Όταν τον ρώτησα “σαν  τι πράγματα:“, μου απάντησε πως θέλει να μιλήσει για την Ελλάδα, την Εθνεγερσία και τους αγώνες του λαού μας. Επειδή γνώριζα τον βαθύ πατριωτισμό του Δημήτρη, όπως και την ιδιαίτερη αγάπη που έτρεφε στην Τρίπολη και την λατρεία του για τον Κολοκοτρώνη, τόλμησα να του πω: “Αν μιλήσεις σε μένα, θα το δεχθούν;“. Έτσι κι έγινε! Ήταν λίγο πριν τα τελευταία Χριστούγεννα, όταν η εφημερίδα “Αρκαδικοί Ορίζοντες” φιλοξενούσαν σε ένα δισέλιδο ένα αφιέρωμα για τον Δημήτρη Ταλαγάνη, με γενικό τίτλο “Δημήτρης Ταλαγάνης: Μια πολυδύναμη πνευματική προσωπικότητα“. Η συνέντευξη….

>>> Δεν θα πει τίποτα για τον εαυτό του. Δεν θα μιλήσει για τις διακρίσεις του, στα 50 χρόνια της περιπετειώδους όσο και γοητευτικής διαδρομής του, διακονώντας την Αρχιτεκτονική, την Τέχνη και την Αρκαδική καταγωγή του, δεν θα κάνει λόγο για ότι δημιούργησε έργα ελληνικά-σύμβολα και ιδέες, μέσα από τα οποία προβάλλει πάντα και τιμά τη χώρα μας, δεν θα μιλήσει για τις πάνω από 90 ατομικές εκθέσεις των έργων του τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Ο καταξιωμένος, Έλληνας το γένος, Αρκάς την καταγωγή, εκ Τριπόλεως ορμώμενος, αρχιτέκτονας και εικαστικός Δημήτρης Ταλαγάνης, σεμνός, εγκάρδιος, συμφιλιωμένος με την ρήση «γηράσκω αεί διδασκόμενος», δεν ταυτίζεται με την προβολή του εαυτού του, αλλά στρέφεται πάντα, στοχάζεται και εμβαθύνει στο Όλον. Ψηλαφίζει με βαθειά θρησκευτική προσέγγιση τα εσώψυχα της ελληνικής κοινωνίας και Τέχνης, με τρόπο, πού δεν μας αφήνει να ησυχάζουμε και να εθελοτυφλούμε.

Ναι, ντύνει με λέξεις ευγενικές -και άλλοτε με αυστηρό και σκληρό πάθος- όσα περί παρακμής, περί χρεοκοπίας ιδεών, αξιών και κακοδαιμονίας του τόπου μας, που στοιχειώνουν το κοινωνικό και συλλογικό μας υποσυνείδητο, δίνει τροφή στη σκέψη μας και καταλήγει με μιαν ευχή για την αφύπνιση των συνειδήσεων και αντίστασης στην συντελούμενη και διαρκώς εξελισσόμενη πνευματική μας γενοκτονία.

Το μότο που επαναλαμβάνει συνεχώς είναι τα λόγια του Αχιλλέα από την Ιλιάδα: «Καλλίτερα ξωμάχος στον τόπο μου, παρά Βασιλιάς στον Άδη»! Όπου Άδης, είναι η σκληρή και διπρόσωπη πραγματικότητα του βίου μας…

• Ποιο ήταν το έναυσμα, που σας οδήγησε σε αυτή την ατραπό της Τέχνης, της καλλιτεχνικής δημιουργίας; Υπάρχει Σχέδιο για να σταματήσει  αυτή η «διαρκώς εξελισσόμενη πνευματική μας γενοκτονία», όπως αναφέρετε;

– Γνώθι σε αυτόν και μέτρον άριστον! Ναι, το πρώτο σχέδιο ανήκει στον Θεό, αφού η «φύσις κρύπτεσθαι φιλεί» η φανέρωση και αποκάλυψή του στον κόσμο των αισθήσεων, μας επιβεβαιώνει την βαθειά απορία μας, γεννά το Δέος και τον θαυμασμό και εν τέλει γεννά το πρώτο σκίρτημα και την ορμέμφυτη ανάγκη μας για την συνομιλία μας με το Όλον και τον Άνθρωπο τον κατ’ εικόνα και ομοίωσιν Εκείνου!

Αυτό το πρώτο Σχέδιο το ψάχνουμε στη διάρκεια του Βίου, έως τον ακροτελεύτιο Λόγο!

• Τι σημαίνει για εσάς η αποδοχή, η αναγνώριση, το Χειροκρότημα;

– «Τα μεγαλεία να φοβάσαι ω ψυχή» μάς λέγει στις παραινέσεις του, ο μεγάλος μας ποιητής Κώστας Καβάφης. Το χειροκρότημα υπό όποια μορφή και υπό όλες τις ερμηνείες του, ειναι η ορμέμφυτη ανάγκη έκφρασης της αποδοχής και αναγνώρισης, όταν ριγεί το πνεύμα, η ψυχή και το αίσθημα του Ανθρώπου από συγκίνηση, δέος και θαυμασμό. Είναι η στιγμή που γεννιέται ο ηχηρός Λόγος και η ανάγκη σιωπής.

Το χειροκρότημα η όπως αλλιώς να το ονομάσει κανείς, αποδοχή, επιβράβευση, επιβεβαίωση, είναι η χαρά και το βάλσαμο της ζωής για όποιον αξιώνεται μια τέτοια τιμή, χαρά, τύχη και ηδονή.

Ναι, το χειροκρότημα ως στιγμιαία έκρηξη πάθους υποκρύπτει και εγκυμονεί τον μέγα κίνδυνο της απώλειας του μέτρου και της διολίσθησης σε ατραπούς αλαζονείας κατηφορικές, απ’ όπου η όποια επιστροφή είναι και δύσκολη και οδυνηρή και η μεταμέλεια άνευ νοήματος!

• Ως φοιτητής ακόμη, διακριθήκατε με το πρώτο βραβείο για νέο Μουσείο του Λένιν, κάτι που αποτελούσε ίσως το καλύτερο εφαλτήριο για την καριέρα σας. Τι νομίζετε πως ήταν αυτό που σας ξεχώρισε;

– Η καριέρα ως έννοια, πάντα με ενοχλούσε. Ο δρόμος της Ζωής, της δημιουργίας και της άνευ ορίων αναζήτησης απαντήσεων στα υπαρξιακά ερωτήματα, πάντα με συγκινούσαν.

Ο βίος ως περιπέτεια είναι μια γοητευτική πρόκληση. Εφαλτήριο σ’ αυτήν την πορεία-περιπέτεια είναι πάντα η Αγάπη στον Ανθρωπο στη Φύση και τον Θεό, είναι εντέλει  η διαρκής ανάγκη για γνώση, η διαρκής πρόσκληση-πρόκληση , συνάντησης και συνομιλίας και δημιουργικής μελέτης και ερμηνείας της εποχής και της Ιστορίας.

Για έναν «πολίτη του κόσμου» όπως μ’ άρεσε πάντα να νοιώθω, το εφαλτήριο πάντα είναι η πενία, η απορία, η ανάγκη, το μέτρο και η ηχηρή σιωπή. Προορισμός μου η κατανόηση των αιτίων και του βαθύτερου νοήματος και ο καθορισμός της στάσης Ζωής, του χρέους και τής αίσθησης ευθύνης απέναντι στη Ζωή.

Σας βεβαιώ η εμπειρία από την γοητευτική περιπέτεια του ταξιδιού μου, υπήρξε πολύ γενναιόδωρη και τα αγαθά που μου πρόσφερε επίσης πολύ πλούσια και πρέπει να σας πω, πως και ευγνώμων αισθάνομαι και δεν νοιώθω πως έχω ξεχωρίσει σε κάτι, συνεχίζω την πορεία και το ταξίδι μου προς την δική μου Ιθάκη και δε φοβάμαι ούτε τους Λαιστρυγόνες ούτε τούς Κύκλωπες ούτε τον θυμωμένο Ποσειδώνα!

• Τι είναι αυτό που χαρακτηρίζει την δική σας εικαστική φιλοσοφία;

– Η μόνη μου και μόνη αγωνία πάντα, είναι να κάνω τη σιωπή να μιλήσει, να ηχήσει, να συγκινήσει!

• Κινείστε μεταξύ ποικίλων καλλιτεχνικών εκφράσεων και ένα εύλογο ερώτημα είναι εάν από τη συνάντηση της Αρχιτεκτονικής, της Ζωγραφικής, της Χαρακτικής, της Γλυπτικής αλλά και της Ποίησης γεννούνται νέες συγγένειες στο χώρο της Τέχνης σας…

– Ναι, οι αναζητήσεις μου στα πεδία των εικαστικών Τεχνών, του λόγου και της αισθητικής, ήταν, είναι και θα παραμείνουν έως το τέλος, διάλογος Ψυχής χωρίς τέλος. Σε όλες αυτές τις αναζητήσεις πρέπει να ομολογήσω πως στη συνείδησή μου, η τέχνη και η φιλοσοφία της Αρχιτεκτονικής, αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο στις αναζητήσεις και την Αγάπη μου για την Τέχνη, τη δημιουργία τον Ανθρωπο και τη Ζωή.

• Ποιοι είναι οι σταθμοί στις αναζητήσεις σας;

– Στους σταθμούς της Ζωής πάντα θ’ αργούν τα τραίνα. Η γιομάτη γοητεία περιπέτεια του βίου και του ταξιδιού για την Ιθάκη, με ό,τι αυτή κομίζει είναι το ζητούμενο. Η αφετηρία για όλα, είναι το αξιακό μας σύστημα, η πίστη και ο πρώτος σταθμός μας, αναντίρρητα, που είναι η Ελλάδα!..

Λίγα λόγια για την πορεία του…

Γεννήθηκε στην Αρκαδία και σπούδασε με υποτροφία στο Αρχιτεκτονικό Ινστιτούτο της Μόσχας. Το 1970 παίρνει το πρώτο βραβείο στο διαγωνισμό για το καινούργιο Μουσείο του Λένιν και ανακηρύσσεται μόνιμος εκθέτης στην έκθεση των επιτευγμάτων της Σοβιετικής Τεχνολογίας και Επιστήμης. Την ίδια χρονιά διακρίνεται και εκτίθεται στην παγκόσμια έκθεση OSAKA EXPΟ 1970, στην Ιαπωνία, η μελέτη του για μία πόλη 40.000 κατοίκων. Το 1971 αρχίζει να ζωγραφίζει και μετακινείται στην Ιταλία, όπου μελετά την αρχιτεκτονική και τη ζωγραφική της Αναγέννησης και ακολούθως στο Παρίσι. Το 1974 επιστρέφει στην Ελλάδα όπου εργάζεται ως αρχιτέκτων. Το 1983 καθιέρωσε το θεσμό του «Αρκαδικού Φεστιβάλ». Μεταξύ άλλων, έχει φιλοτεχνήσει την ποιμαντική ράβδο τον Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, το αναμνηστικό μετάλλιο στη συνάντηση Ρέιγκαν – Γκορμπατσόφ, το μαρμάρινο Απόλλωνα των Δελφών για το Μεγάλο Δούκα του Λουξεμβούργου, τα μετάλλια ειρήνης για το γενικό γραμματέα τον ΟΗΕ Χαβιέ Περέζ, για την Ίντιρα Γκάντι και τον Ούλεφ Πάλμε.

Το 1997 φιλοτέχνησε τους χρυσούς κότινους, τα μετάλλια – στεφάνια αγριελιάς, με τα οποία στεφανώθηκαν οι νικητές του Μαραθώνιου δρόμου στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου, που διεξήχθη στην Αθήνα. Έκτοτε καθιερώθηκε ως έπαθλο, αντί μεταλλίων, οι νικητές να στεφανώνονται με κότινους. Επίσης, οργάνωσε την τελετή λήξης του ιδίου πρωταθλήματος. Έχει υλοποιήσει το «Άλσος των μελών της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής» και φιλοτέχνησε τα αναμνηστικά της Επιτροπής Διεκδίκησης των Ολυμπιακών Αγώνων 2004 και το «Δίσκο της Εκεχειρίας».

Έχει δημιουργήσει μία πρωτοποριακή μελέτη για την αξιοποίηση του Φαληρικού Όρμου και διακρίθηκε στο διαγωνισμό για τις νέες κτιριακές εγκαταστάσεις του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς. Στις δραστηριότητές του προστίθεται η δημιουργία του Μουσείου «Μίκη Θεοδωράκη», του Μουσείου «Κυβέλη» , ενώ πέρυσι επιμελήθηκε το Λαογραφικό Μουσείο Τυρνάβου, ώστε οι νέες γενιές να κατανοήσουν τον τρόπο και τις συνθήκες μέσα από τις οποίες οι πρόγονοί τους έζησαν και δημιούργησαν τον πολιτισμό.