Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλωντ Γιουνκέρ, μίλησε χθες για την Κατάσταση της Ένωσης το 2017, ενώπιον των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο Στρασβούργο, όπου παρουσίασε τις προτεραιότητές του για το προσεχές έτος και εξέθεσε το όραμά του για το πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση έως το 2025, παρουσιάζοντας έναν Χάρτη Πορείας για πιο Ενωμένη, πιο Ισχυρή και πιο Δημοκρατική Ένωση.

Βασικά σημεία από την ομιλία του Ζαν-Κλωντ Γιουνκέρ

Με ούριο άνεμο

«Δέκα χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης, η ευρωπαϊκή οικονομία επιτέλους ανακάμπτει. Και μαζί μ’ αυτήν, ανακάμπτει και η αυτοπεποίθησή μας. Οι ηγέτες της ΕΕ των 27, το Κοινοβούλιο και η Επιτροπή κάνουν την Ένωσή μας και πάλι Ευρωπαϊκή. Την κάνουν και πάλι πραγματική Ένωση.»

Συνεχίζοντας την πορεία μας

«Καθώς κοιτάζουμε προς το μέλλον, δεν πρέπει να αφήσουμε τον άνεμο να μας παρασύρει εκτός πορείας (…) Πρέπει να ολοκληρώσουμε αυτό που αρχίσαμε στην Μπρατισλάβα».

Εμπόριο: «Εμπορικοί εταίροι απ’ όλη την υφήλιο έχουν αρχίσει να κάνουν ουρά για να συνάψουν εμπορικές συμφωνίες μαζί μας. (…) Σήμερα, προτείνουμε την έναρξη εμπορικών διαπραγματεύσεων με την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία».

«Επιτρέψτε μου να πω με βεβαιότητα: δεν είμαστε αφελείς θιασώτες του ελεύθερου εμπορίου. Η Ευρώπη πρέπει πάντα να υπερασπίζεται τα στρατηγικά συμφέροντά της. Γι’ αυτόν τον λόγο, προτείνουμε σήμερα ένα νέο ενωσιακό πλαίσιο για τον έλεγχο των επενδύσεων.»

Βιομηχανία: «Είμαι υπερήφανος για την αυτοκινητοβιομηχανία μας. Αλλά, αισθάνομαι αποτροπιασμό όταν οι καταναλωτές εξαπατώνται συνειδητά και σκόπιμα. Ζητώ λοιπόν από την αυτοκινητοβιομηχανία να ξεκαθαρίσει την κατάσταση και να επανορθώσει.»

«Η νέα στρατηγική βιομηχανικής πολιτικής που παρουσιάζουμε σήμερα θα βοηθήσει τις βιομηχανίες μας να παραμείνουν στην κορυφή ή να την κατακτήσουν όσον αφορά την καινοτομία, την ψηφιοποίηση και την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές.»

Καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής: «Κοιτάζοντας το έλλειμμα φιλοδοξίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρώπη θα πρέπει να ξανακάνει τον πλανήτη μας σπουδαίο. Πρόκειται για την κοινή κληρονομιά όλης της ανθρωπότητας.

Κυβερνοασφάλεια: «Οι κυβερνοεπιθέσεις μπορεί να γίνουν πιο επικίνδυνες για τη σταθερότητα της δημοκρατίας και της οικονομίας απ’ ό,τι τα όπλα και τα τανκς. (…) Σήμερα, η Επιτροπή προτείνει μια σειρά από νέα εργαλεία, μεταξύ αυτών και τη σύσταση ενός Ευρωπαϊκού Οργανισμού Κυβερνοασφάλειας, που θα συμβάλουν στην προστασία μας από τέτοιες επιθέσεις.»

Μετανάστευση: «Η Ευρώπη είναι και πρέπει να παραμείνει η ήπειρος της αλληλεγγύης, όπου όσοι καταδιώκονται μπορούν να βρουν καταφύγιο.»

«Έχουμε κοινά σύνορα αλλά δεν μπορούμε να αφήσουμε να προστατεύουν τα σύνορα μόνα τους τα κράτη που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή λόγω γεωγραφικής θέσης. Κοινά σύνορα και κοινή προστασία πρέπει να συμβαδίζουν.»

«Δεν γίνεται να αναφερθώ στη μετανάστευση χωρίς να εξάρω το ακούραστο και μεγαλόψυχο έργο της Ιταλίας. (…) Η Ιταλία περισώζει την τιμή της Ευρώπης στη Μεσόγειο.»

Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης: «Είμαι ιδιαίτερα υπερήφανος για τους νέους Ευρωπαίους που (…) υπηρετούν στο νέο μας Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης. Ενσαρκώνουν το ιδεώδες της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.»

Αφρική: Πρέπει, επίσης, να επιδείξουμε αλληλεγγύη προς την Αφρική. Η Αφρική, το λίκνο της ανθρωπότητας, είναι μια μεγαλειώδης και νεαρή ήπειρος. Το καταπιστευματικό ταμείο ΕΕ-Αφρικής ύψους 2,7 δισ. ευρώ δημιουργεί ευκαιρίες απασχόλησης σε ολόκληρη την ήπειρο.

Σαλπάροντας

«Τώρα είναι η στιγμή να εξαχθούν τα πρώτα συμπεράσματα από τη συζήτηση αυτή [για το μέλλον της Ευρώπης]. Η στιγμή να περάσουμε από τη σκέψη στη δράση. Από τη συζήτηση στη λήψη αποφάσεων. Σήμερα θα ήθελα να σας παρουσιάσω την προσωπική μου άποψη: το δικό μου «έκτο σενάριο», αν θέλετε.»

«Για μένα, η Ευρώπη είναι κάτι παραπάνω από μια ενιαία αγορά. Κάτι παραπάνω από χρήματα, παραπάνω από το ευρώ. Ηταν πάντα θέμα αξιών.»

Από Ανατολή έως Δύση: «Η Ευρώπη εκτείνεται από τη Βίγο έως τη Βάρνα. Από την Ισπανία έως τη Βουλγαρία. Από Ανατολή έως Δύση: η Ευρώπη πρέπει να αναπνέει και με τους δύο της πνεύμονες.» Διαφορετικά η ήπειρός μας θα αγωνίζεται να αναπνεύσει.»

Απόσπαση εργαζομένων: «Σε μια Ένωση ίσων, δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν εργαζόμενοι δεύτερης κατηγορίας. Οι εργαζόμενοι πρέπει να λαμβάνουν τις ίδιες αποδοχές για την εκτέλεση της ίδιας εργασίας στον ίδιο χώρο.»

Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας : «Φαντάζει παράλογο να υπάρχει μια Τραπεζική Αρχή για την εποπτεία των τραπεζικών προτύπων, αλλά όχι μια κοινή Αρχή Εργασίας που να διασφαλίζει τη δικαιοσύνη στην ενιαία αγορά. Θα δημιουργήσουμε μία Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας.»

Τρόφιμα δύο ποιοτήτων: «Σε μια Ένωση ίσων, δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν καταναλωτές δεύτερης κατηγορίας. Δεν δέχομαι σε μερικές ευρωπαϊκές χώρες να πωλούνται τρόφιμα κατώτερης ποιότητας απ’ ό,τι σε άλλες χώρες. (…) Οι Σλοβάκοι δεν αξίζουν να έχουν λιγότερο ψάρι στις ψαροκροκέτες τους. Ούτε οι Ούγγροι λιγότερο κρέας στα γεύματά τους. Ούτε οι Τσέχοι λιγότερο κακάο στη σοκολάτα τους.»

Κράτος δικαίου: «Στην Ευρώπη η ισχύς του δικαίου αντικατέστησε το δίκαιο του ισχυρού (…) Το κράτος δικαίου δεν αποτελεί προαιρετική επιλογή στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι αναγκαία συνθήκη.»

«Οι αποφάσεις του Δικαστηρίου πρέπει να γίνονται σεβαστές από όλους. Αν κάποιοι τις υπονομεύουν ή υπονομεύουν την ανεξαρτησία των εθνικών δικαστηρίων, αυτό σημαίνει ότι στερούν τους πολίτες από τα θεμελιώδη δικαιώματά τους.»

Χώρος Σένγκεν: «Αν θέλουμε να ενισχύσουμε τα εξωτερικά μας σύνορα, τότε πρέπει να ανοίξουμε τον χώρο Σένγκεν στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία αμέσως. Θα πρέπει επίσης να επιτρέψουμε στην Κροατία να γίνει πλήρες μέλος του Σένγκεν αμέσως μόλις εκπληρώσει όλα τα κριτήρια. »

Ζώνη του ευρώ: «Αν θέλουμε το ευρώ να ενώνει και όχι να διχάζει την ήπειρό μας, τότε θα πρέπει να είναι κάτι περισσότερο από το νόμισμα μιας επίλεκτης ομάδας χωρών. Το ευρώ προορίζεται να αποτελέσει το ενιαίο νόμισμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνολικά.»

Διεύρυνση: «Θα πρέπει να διατηρήσουμε μια αξιόπιστη προοπτική διεύρυνσης για τα Δυτικά Βαλκάνια (…) Είναι σαφές ότι δεν θα υπάρξει περαιτέρω διεύρυνση στη διάρκεια [αυτής] της θητείας της Επιτροπής (…) Αλλά, στη συνέχεια, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι πιο μεγάλη από τα 27 μέλη.»

Τουρκία: «Η Τουρκία έχει απομακρυνθεί πολύ από την Ευρωπαϊκή Ένωση εδώ και αρκετό καιρό.

«Οι δημοσιογράφοι ανήκουν στα γραφεία σύνταξης, όχι στις φυλακές. Ο χώρος τους είναι εκεί που επικρατεί η ελευθερία έκφρασης.»

«Η επίκλησή μου σ’ αυτούς που κυβερνούν την Τουρκία είναι: Αφήστε τους δημοσιογράφους μας ελεύθερους.»

Ψηφοφορία με ειδική πλειοψηφία για τη φορολογία: «Είμαι σθεναρά υπέρ της χρήσης της ψηφοφορίας με ειδική πλειοψηφία για αποφάσεις σχετικά με την κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας εταιρειών, τη δίκαια φορολογία για την ψηφιακή βιομηχανία και για τον φόρο χρηματοπιστωτικών συναλλαγών.»

Ευρωπαίος Υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών: «Χρειαζόμαστε έναν Ευρωπαίο Υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών: έναν Ευρωπαίο υπουργό που θα προωθήσει και να στηρίξει τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στα κράτη μέλη μας.»

«Δεν χρειαζόμαστε παράλληλες δομές (…) Το Κοινοβούλιο της ζώνης του ευρώ είναι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.»

Καταπολέμηση της τρομοκρατίας: «Ζητώ μια ευρωπαϊκή μονάδα πληροφοριών η οποία θα διασφαλίζει ότι τα δεδομένα που αφορούν τρομοκράτες και αλλοδαπούς μαχητές θα είναι αυτομάτως διαθέσιμα προς κοινή χρήση στις υπηρεσίες πληροφοριών και στην αστυνομία.»

Ισχυρότερος παγκόσμιος παράγοντας: «Θέλω τα κράτη μέλη να εξετάσουν ποιες αποφάσεις εξωτερικής πολιτικής μπορούν να λαμβάνονται όχι πια με ομοφωνία, αλλά με ψηφοφορία με ειδική πλειοψηφία. Η Συνθήκη ήδη το προβλέπει.»

Βελτίωση της νομοθεσίας: «Δεν πρέπει να ανακατευόμαστε στην καθημερινή ζωή των ευρωπαίων πολιτών (…) Δεν πρέπει να τους κατακλύζουμε με νέες πρωτοβουλίες ή να επιδιώκουμε ακόμα περισσότερες αρμοδιότητες. Θα πρέπει να επιστραφούν αρμοδιότητες στα κράτη μέλη, όπου αυτό έχει νόημα.»

«Θα συστήσω Ειδική Ομάδα για την Επικουρικότητα και την Αναλογικότητα, η οποία θα εξετάσει με κριτικό πνεύμα όλους τους τομείς πολιτικής ώστε να διασφαλιστεί ότι αναλαμβάνουμε δράση μόνο εκεί όπου η ΕΕ προσδίδει προστιθέμενη αξία.»

Θεσμική μεταρρύθμιση: «Η Ευρώπη θα λειτουργούσε καλύτερα, αν ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ήταν ένα πρόσωπο (…) Η Ευρώπη θα ήταν πιο εύκολα κατανοητή, αν ένας καπετάνιος κυβερνούσε το πλοίο (…) Η ύπαρξη ενός μόνο Προέδρου θα αντικατόπτριζε καλύτερα την πραγματική φύση της Ευρωπαϊκής Ένωσής μας, τόσο ως ένωσης κρατών όσο και ως ένωσης πολιτών.»

«Αν θέλετε να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή δημοκρατία, τότε δεν μπορείτε να αναστρέψετε την πρόοδο της δημοκρατίας που έχουμε με την παρουσία κορυφαίων υποψηφίων για το αξίωμα του Προέδρου – τους ‘Spitzenkandidaten’.»

Χάρτης Πορείας

«Το μέλλον μας δεν μπορεί να παραμείνει ένα σενάριο (…) Οφείλουμε να προετοιμάσουμε την Ένωση του αύριο, σήμερα.»

«Στις 30 Μαρτίου 2019, θα είμαστε μια Ένωση των 27. Προτείνω να προετοιμαστούμε καλά για τη στιγμή εκείνη, τόσο τα 27 κράτη μεταξύ τους, όσο και εντός των θεσμικών οργάνων της ΕΕ.»

«Ελπίζω ότι στις 30 Μαρτίου 2019, οι Ευρωπαίοι θα ξυπνήσουν σε μια Ένωση όπου όλοι θα υπερασπιζόμαστε τις αξίες μας.» Όπου όλα τα κράτη μέλη θα σέβονται το κράτος δικαίου. (…) Όπου θα έχουμε θέσει τα θεμέλια της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσής μας, ώστε να μπορούμε να υπερασπιστούμε το ενιαίο νόμισμά μας στα εύκολα και στα δύσκολα, χωρίς να χρειάζεται να ζητήσουμε εξωτερική βοήθεια. (…) Όπου ένας Πρόεδρος ηγείται των εργασιών της Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, έχοντας εκλεγεί κατόπιν μιας δημοκρατικής, πανευρωπαϊκής εκλογικής εκστρατείας.

«Έχουμε αρχίσει την επισκευή της οροφής. Αλλά πρέπει τώρα που έχει καλοκαιρία να ολοκληρώσουμε το έργο. (…) Γι’ αυτό ας λύσουμε τους κάβους. Ας σαλπάρουμε. Κι ας ανοίξουμε τα πανιά μας στους αληγείς ανέμους.»

Ιστορικό

Κάθε χρόνο, τον Σεπτέμβριο, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εκφωνεί τον λόγο του για την κατάσταση της Ένωσης ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στον λόγο αυτόν, ο Πρόεδρος προβαίνει σε αποτίμηση των επιτευγμάτων του προηγούμενου έτους και παρουσιάζει τις προτεραιότητες για το επόμενο έτος. Επίσης, ο Πρόεδρος σκιαγραφεί τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή θα χειριστεί τις επιτακτικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Μετά την ομιλία ακολουθεί συζήτηση στην ολομέλεια. Αυτό δίνει το εναρκτήριο λάκτισμα στον διάλογο με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για την κατάρτιση του προγράμματος εργασίας της Επιτροπής για το επόμενο έτος.

Επιπλέον, ο Πρόεδρος κ. Juncker και ο πρώτος Αντιπρόεδρος, κ. Timmermans, έστειλαν σήμερα επιστολή προθέσεων στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στην προεδρία του Συμβουλίου, όπου αναπτύσσονται αναλυτικά οι ενέργειες στις οποίες προτίθεται να προβεί η Επιτροπή,νομοθετικά και με άλλες πρωτοβουλίες, έως το τέλος του προσεχούς έτους (2018 στη συγκεκριμένη περίπτωση). Αυτό προβλέπεται ρητά στη συμφωνία-πλαίσιο του 2010 για τις σχέσεις μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.