Το βραβείο ‘’Γιάννης Βαρβέρης’’ στη Μαρία Καντ και τον Ευά Παπαδάκη, το βραβείο ‘’Μένης Κουμανταρέας’’ τη Στρατούλα Θεοδωράτου και το βραβείο ‘’Διδώ Σωτηρίου’’ στον ελληνιστή Χανς Αϊντενάιερ

|> Στον κατάμεστο πολυχώρο του Συλλόγου οι Φίλοι της Μουσικής, ‘’Μουσική Βιβλιοθήκη’’ του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, απονεμήθηκαν χθες τα Βραβεία 2022 της Εταιρείας Συγγραφέων. Την εκδήλωση χαιρέτισαν η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ο υφυπουργός Σύγχρονου Πολιτισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης και ο διευθυντής του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου (ΟΣΔΕΛ) Γιωργανδρέας Ζάννος.

Στον χαιρετισμό της (τον οποίο διάβασε η αντιπρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων Έλενα Χουζούρη), η Πρόεδρος της Δημοκρατίας συνεχάρη την Εταιρεία Συγγραφέων, «γιατί σε μια δύσκολη εποχή για τον έντυπο λόγο δίνει “βήμα” στις νέες φωνές του τόπου μας και παράλληλα συντηρεί με αξιοθαύμαστη προσήλωση, πίστη και δημιουργικότητα, έναν κορυφαίο θεσμό που προβάλλει την ελληνική λογοτεχνία, τόσο στη χώρα μας όσο και στο εξωτερικό». Η ΠτΔ ευχήθηκε «καλή επιτυχία στους υποψήφιους συγγραφείς και των δύο κατηγοριών, που εισήλθαν πια “πολίτες εις των ιδεών την πόλη”, γεμάτοι όνειρα και προσδοκίες».

Ο υφυπουργός κ. Γιατρομανωλάκης τόνισε, στον δικό του χαιρετισμό που διαβάστηκε από την διευθύντρια του γραφείου του Ορσία Σοφρά, πως «η προσφορά της Εταιρείας Συγγραφέων στον χώρο των Γραμμάτων είναι γνωστή, πολύπλευρη και σημαντική. Η συνεισφορά της στη διάδοση του λόγου των Ελλήνων συγγραφέων διεθνώς είναι επίσης σημαίνουσα».

Ο διευθυντής του ΟΣΔΕΛ κ. Ζάννος μίλησε μεταξύ άλλων για την συνεργασία της Εταιρείας Συγγραφέων με τον ΟΣΔΕΛ, μια «άριστη συνεργασία» που, όπως υπογράμμισε, «έχει ξεκινήσει από την ίδρυση του ΟΣΔΕΛ, και είναι πάγια και διαρκής». Σημειώνεται ότι η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε χάρη στην οικονομική υποστήριξη του ΟΣΔΕΛ.

ΒΡΑΒΕΙΟ ”ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΕΡΗΣ” 2022 

Σκεπτικό της Επιτροπής:

«Από αυτή τη βραχεία λίστα :

1. Θοδωρής Αρσένης, Ο Θηρευτής, Σμίλη
2. Αριάδνη Καλοκύρη,Χώρα Αναμονής, Κίχλη
3. Μαρία Καντ (Καντωνίδου),Stanza,Gutenberg
4. Βαγγέλης Μπριάνας,Ντελάλης, Θράκα
5. Ευά Παπαδάκης,Μερακλίνα Κουκιμπιμπέρισσα Ομπλαντί, Εκδόσεις Ευρασία – Στιγμός
6. Σαπφώ Σούτσου,Μάρτης αγνώστου μήνα, Εκάτη

διακρίθηκαν και βραβεύονται από την Επιτροπή μας με το βραβείο Γιάννη Βαρβέρη δύο ισοδύναμα, αν και διαφορετικά μεταξύ τους, βιβλία, καθώς και τα δύο καταθέτουν, με αυτοπεποίθηση και διαύγεια, μια ιδιαίτερη το καθένα πρόταση για την ποίηση. Πρόταση αυξημένης πρωτοτυπίας και ιδιοπροσωπίας, που συνεισφέρει στην αντίληψή μας για το ποιητικό πεδίο και τους συνακόλουθους όρους της πρόσληψής του.

Πρόκειται για τα βιβλία των ποιητών, με αλφαβητική σειρά, Μαρίας Καντ, Stanza, εκδ, Gutenberg, και Ευά Παπαδάκη Μερακλίνα-Κουκιμπιμπέρισα-Ομπλαντί, εκδ. Ευρασία – Στιγμός (φωτό)

Η ποίησή της Καντ είναι πυκνή, στέρεη και απαιτητική. Ελίσσεται γύρω από ανατροπές και εισχωρεί στο βάθος των πραγμάτων με πρωτότυπες συλλήψεις και ποιητικές εκπλήξεις. Το ποίημα, μέσα από τον απροσδόκητο συνδυασμό λέξεων και λεκτικών συνόλων, με υπερρεαλιστικές ενίοτε καταβολές, επιδεικνύει ένα καλώς εννοούμενο γλωσσικό θράσος, το οποίο αξιοποιεί πολλά σύγχρονα εργαλεία για να προσδώσει δραστικότητα και να κατακτήσει την αυθεντική του υπόσταση. Όλα στη γραφή της Καντ συνομιλούν, συμπληρώνουν, φωτίζουν, επεκτείνουν, αναιρούν. Επιπλέον, η ποίησή της αναδεικνύει τον διαρκή διάλογο του ποιητικού λόγου με την τέχνη της φωτογραφίας, που ασκεί παράλληλα η ίδια, και κατορθώνει μια μορφή διπλοτυπίας της ποιητικής εικόνας.

Το βιβλίο του Παπαδάκη συνιστά μια ερευνητική και αναγνωστική πρόκληση/πρόσκληση. Κινείται έξω από κάθε νομιμοποιητικό πεδίο, ενάντια σε κάθε τι ευχάριστο και καθησυχαστικό. Ο δημιουργός παραβάλλει την ετεροκανονικότητα με την κυρίαρχη κουλτούρα σχετικά με το φύλο και τη σεξουαλικότητα, με μέσο κυρίως τις γλωσσικές ανατροπές, τα λεκτικά παιχνίδια και τη διατάραξη της στιχουργικής δομής. Αξιοποιεί το γλωσσικό χάος που μας περιβάλλει και το ενσωματώνει στο κείμενό του προκειμένου να αποδώσει στην εμπειρία της έμφυλης ρευστότητας την ιδιόλεκτό της. Στην Πρότασή του πρωταγωνιστεί το σώμα, με τις λειτουργίες του και τις επιθυμίες του, αλλά και το ιστορικό τραυμάτων, βιωμάτων και εμπειριών. Βασικό στοιχείο της ποιητικής του αποτελεί η θεατρικότητα-παραστατικότητα των ποιημάτων του».

Η Κριτική Επιτροπή απαρτίζεται από τους/τις συγγραφείς και μέλη της Εταιρείας Άντεια Φραντζή (πρόεδρο της Επιτροπής), Γιάννη Δούκα και Στάθη Κουτσούνη.

Στην εκδήλωση, το σκεπτικό της επιτροπής και την παρουσίαση των βραβευμένων έκανε ο Στάθης Κουτσούνης, ενώ τα βραβεία απένειμε ο ποιητής Γιώργος Μαρκόπουλος.

ΒΡΑΒΕΙΟ ”ΜΕΝΗΣ ΚΟΥΜΑΝΤΑΡΕΑΣ” 2022 

Σκεπτικό της Επιτροπής:

«Ορισμένοι ήρωες βιβλίων μάς ακολουθούν για πάντα σαν να υπήρξαν γνώριμοι ακόμα και επιστήθιοι φίλοι σε κάποιο στάδιο της ζωής μας. Η κυρία Κούλα, ο Μενέλης, ο Σεραφείμ, ο Μπιλ, η Στρατηγίνα κι άλλοι πολλοί συγκαταλέγονται ανάμεσα σ’ αυτούς. Με βήμα κουρασμένο μεσόκοπης νοικοκυράς, βιαστικό κι ανυπόμονο εξεγερμένου νέου, κοφτό σαν του στρατιωτικού, διστακτικό ανθρώπου πλάνητα, μετανάστη ή επαρχιώτη περιδιαβαίνουν την Αθήνα ζωντανεύοντας την κάθε της γωνιά. Συναιρώντας παρελθόν και παρόν, μπαίνουν στα μονοπάτια της σύγχρονης ιστορίας της Ελλάδας αναβιώνοντας το άρωμα της εκάστοτε εποχής. Η πόλη γίνεται ένα ανοιχτό βιβλίο και η δομή της ένα γλωσσικό ιδίωμα που καλείσαι να αποκρυπτογραφήσεις. Ο Κουμανταρέας αναδεικνύει τη συνοχή μα και την αμφισημία ακροβατώντας διαρκώς ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι, τη νιότη και τη φθορά, το αστικό και το λαϊκό, το βίωμα και τη φαντασία. Την τελευταία φορά που τον είδα, ήταν βράδυ κι έτρωγε κάπου στην Φ. Νέγρη. Έτσι όπως τον αντίκρισα, φιγούρα της πόλης εμβληματική, μου φάνηκε προς στιγμήν σαν να ‘χε εκείνος ξεπηδήσει απ’ τα βιβλία του κι όχι το αντίστροφο, φτάνοντας στα άκρα το αδιάκοπο αυτό παιχνίδι που τόσο τον έθελγε ανάμεσα στη μυθοπλασία και την πραγματικότητα. Κι ακόμα και σήμερα, 8 χρόνια μετά τον αιφνίδιο χαμό του, πολλοί από μας δεν μπορούμε να αντισταθούμε και να μην ρίξουμε μια ματιά μήπως στο τάδε εσωτερικό πολυκατοικίας, στο τάδε γραφείο ή ζαχαροπλαστείο εκεί στην αγαπημένη του πλατεία Κυριακού δεν συναντήσουμε αυτόν ή κάποιον από τους αλησμόνητους ήρωές του.

Με 41 συμμετοχές για το βραβείο Μένη Κουμανταρέα, μπορούμε πρωτίστως να πούμε ότι η παραγωγή του 2021 είναι εντυπωσιακή από την άποψη της ποσότητας με ό,τι καλό και κακό αυτό συνεπάγεται. Ένα άλλο αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό είναι ότι έχουμε αρκετούς μεγαλύτερους σε ηλικία πρωτοεμφανιζόμενους πεζογράφους, πράγμα που ίσως εξηγεί τον αυξανόμενο αριθμό μυθιστορημάτων έναντι των συλλογών διηγημάτων.

Κινούμενη ανάμεσα σε αστικό μυθιστόρημα, μυθιστορηματική βιογραφία, ιστορικό και αστυνομικό μυθιστόρημα ακόμα και μυθιστόρημα μαθητείας, η περσινή παραγωγή παρουσιάζει ιδιαίτερη ποικιλία. Στην πλειονότητά τους, διηγήματα και μυθιστορήματα αποδίδουν με ρεαλιστικό τρόπο τη σύγχρονη ελληνική κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα. Παλαιότεροι προβληματισμοί και επακόλουθα της κρίσης συνυπάρχουν συχνά με τα πιο πρόσφατα αναδειχθέντα ζητήματα φύλου και κακοποίησης. Πλάι όμως στα κείμενα που επιλέγουν τη συμβατική ρεαλιστική αναπαράσταση, υπάρχουν και ορισμένα που υιοθετούν μεταμοντέρνες τεχνικές ή το στοιχείο του φανταστικού.

Τα έργα που ξεχώρισαν για την τεχνική και τη γραφή τους είναι με αλφαβητική σειρά τα εξής:

1. Sam Albatros ελαττωματικό Αγόρι(βιβλιοπωλείον της Εστίας)
2. Παναγιώτα Δημοπούλου Κίτρινη ουρά(Εντευκτήριο)
3. Καλή Δοξιάδη Το σπίτι στα βράχια(Μεταίχμιο)
4. Στρατούλα Θεοδωράτου Ο ουρανός της παλάμης(Αλεξάνδρεια)
5. Μαίρη Καλανδαρίδου Αναίμακτα(Βακχικόν)
6. Κατερίνα Λάκκα Μια κάποια Γαλάτεια(Βιβλιοπωλείον της Εστίας)
7. Μαρίλη Μαργωμένου Το θηρίο βγήκε βόλτα(Καστανιώτη)
8. Γιώργος Μελιόπουλος Γαλαξίας στην τσέπη(Αλεξάνδρεια)
9. Νάγια Κουτρουμάνη Τριαντάφυλλα με μπακαλιάρο(Ιωλκός)
10. Αργύρης Φασούλας Πομόνα(Μάγμα)

Η επιτροπή αποφάσισε, κατά πλειοψηφία, το βραβείο Κουμανταρέα να δοθεί στην Στρατούλα Θεοδωράτου για τη συλλογή διηγημάτων Ο ουρανός της παλάμης (εκδόσεις Αλεξάνδρεια). Ωμός ρεαλισμός, γλώσσα κοφτή, ρυθμοί γρήγοροι και εξαιρετική οικονομία λόγου διέπουν τα διηγήματα. Αν και αυτοτελή, συνδέονται μεταξύ τους καθώς ο ήρωας του εκάστοτε διηγήματος επανεμφανίζεται στα άλλα ως δευτερεύων χαρακτήρας προσδίδοντας έτσι στο έργο μια συνεκτικότητα την οποία θα επιτείνει και το καταληκτικό διήγημα της συλλογής. Χρεοκοπία, ανεργία, άστεγοι, ναρκομανείς και χρυσαυγίτες, τα οκτώ διηγήματα αποτυπώνουν την Αθήνα της οικονομικής κρίσης με όλα τα τραύματα, τις παθογένειες αλλά και το ανθρώπινο μεγαλείο που έφερε στο φως, δημιουργώντας πολυσήμαντους ήρωες και καθιστώντας τη Στρατούλα Θεοδωράτου μια αξιόλογη νέα πεζογραφική φωνή.»

Η Κριτική Επιτροπή απαρτίζεται από τους συγγραφείς και μέλη της Εταιρείας Λίλα Κονομάρα (πρόεδρο της Επιτροπής), Ζέτα Κουντούρη και Αργυρώ Μαντόγλου. Το σκεπτικό της βράβευσης διάβασε η πρόεδρος της Επιτροπής Λίλα Κονομάρα, ενώ το βραβείο απένειμε ο πεζογράφος Δημήτρης Νόλλας.

ΒΡΑΒΕΙΟ ”ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ” 2022 

Το Βραβείο Διδώ Σωτηρίου 2022 της Εταιρείας Συγγραφέων απονεμήθηκε στον διακεκριμένο Γερμανό μελετητή της βυζαντινής και νεοελληνικής λογοτεχνίας και φιλέλληνα Χανς Αϊντενάιερ. Τον τιμώμενο παρουσίασε o κριτικός λογοτεχνίας και πρώην πρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων, Αλέξης Ζήρας, ο οποίος και του απένειμε το βραβείο. Το εικαστικό έργο του βραβείου Διδώ Σωτηρίου είχε φιλοτεχνηθεί από τον ζωγράφο και Καθηγητή στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ), Δημήτρη Σεβαστάκη, ο οποίος ήταν και παρών στην τελετή.

Όπως ανέφερε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, «με τη βράβευση αυτή, η Εταιρεία Συγγραφέων θέλησε να τιμήσει την μακροχρόνια αφοσίωση του Χανς Αϊντενάιερ στην μελέτη της ελληνικής γραμματολογίας, καθώς και την καθοριστική συμβολή του στη διάδοση της νεοελληνικής λογοτεχνίας στη Γερμανία. Σημειώνεται ότι ο Χανς Αϊντενάιερ, μαζί με την σύζυγό του, μεταφράστρια Νίκη Αναστασιάδου-Αϊντενάιερ, ίδρυσαν τον εμβληματικό και πρωτοπόρο εκδοτικό οίκο ‘’Ρωμιοσύνη’’ χάρη στον οποίο μεταφράστηκε και εκδόθηκε ένας σημαντικός αριθμός ελληνικών λογοτεχνικών έργων. Επίσης ο Χανς Αϊντενάιερ συνέβαλε και στη σύσφιγξη των ελληνογερμανικών σχέσεων με την Πολιτιστική Ομάδα Πρωτοβουλίας για την διάδοση της ελληνικής κουλτούρας στην Γερμανία, της οποίας ήταν επικεφαλής από το 1983 έως το 2008. Για τους λόγους αυτούς, τιμήθηκε με το Μετάλλιο της Πόλης του Βερολίνου, ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτορας του ΑΠΘ και Αντεπιστέλλον μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων».

Ο τιμώμενος μίλησε με θέμα ‘’Γραφή και Ανάγνωση στην ελληνική κουλτούρα της ακοής’’.

Στην εκδήλωση, εκ μέρους της Εταιρείας Συγγραφέων, ο πρόεδρός της Ιωσήφ Βεντούρας καλωσόρισε τα αντεπιστέλλοντα νέα μέλη Μαρία Καρακάουσι (Maria Caracausi), Έλενα Λαζάρ (Elena Lazar), Πάολα Μαρία Μινούτσι (Paola Maria Minucci), Ναταλία Μορελεόν (Natalia Moreleon) και Γκόντα Φαν Στιν (Gonda Van Steen), τα επίτιμα μέλη Αντώνη Λιάκο και Ρένα Μόλχο και τα τακτικά μέλη Δημήτρη Βαρβαρήγο, Σπύρο Γιανναρά, Γιώργο Γκόζη, Βαγγέλη Ηλιόπουλο, Διονύση Μουσμούτη, Νίκο Ξένιο, Σταύρο Σταμπόγλη και Βαγγέλη Τασιόπουλο.

Το Ημερολόγιο 2023 με θέμα ‘’Εγώ κι ο Άλλος’’, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Σοκόλη, παρουσίασε η γενική γραμματέας της Εταιρείας Συγγραφέων Άννα Αφεντουλίδου. Την εκδήλωση οργάνωσε και συντόνισε η αντιπρόεδρος του δ.σ., Έλενα Χουζούρη.

Την εκδήλωση πλαισίωσαν μουσικά οι Μαρία Παπαπετροπούλου στο πιάνο και η Λυδία Παναγιωταρέα στο τσέλο. Τις δε βιντεοπροβολές επιμελήθηκε ο Παντελής Αναστασιάδης.