Η εφαρμογή των μέτρων λιτότητας οδηγεί σε υποβάθμιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αντιστρέφει την ιεράρχηση των αξιών και στόχων της ΕΕ, δίνοντας προτεραιότητα στους δημοσιονομικούς στόχους σε βάρος θεμελιωδών δικαιωμάτων και κοινωνικών αξιών, διαπιστώνει η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ) στην δήλωσή της για την επίδραση των συνεχιζόμενων μέτρων λιτότητας στα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η ΕΕΔΑ αποτελεί ανεξάρτητο συμβουλευτικό όργανο της ελληνικής Πολιτείας σε θέματα προστασίας Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και έχει συσταθεί με το Ν 2667/1998 σύμφωνα με τις Αρχές των Παρισίων των Ηνωμένων Εθνών. Σε αυτήν εκπροσωπούνται 32 φορείς (Ανεξάρτητες Αρχές, Πανεπιστημιακές σχολές νομικών και πολιτικών επιστημών, συνδικαλιστικές οργανώσεις, ΜΚΟ, πολιτικά κόμματα και υπουργεία).

Η δήλωση της ΕΕΔΑ απεστάλη σε ευρωπαϊκούς, διεθνείς οργανισμούς και στους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μεταξύ των παραρτημάτων-σημείων αναφοράς της Δήλωσης αναφέρονται Ομόφωνες Αποφάσεις της ΕΕΔΑ για τα μέτρα λιτότητας και τα δικαιώματα του ανθρώπου, Αποφάσεις και Πορίσματα εθνικών οργάνων, ανωτάτων δικαστηρίων, το Προκαταρκτικό Πόρισμα της Επιτροπής Αλήθειας Δημοσίου Χρέους του Ελληνικού Κοινοβουλίου, Αποφάσεις και Συστάσεις Διεθνών Οργάνων για την Ελλάδα, μεταξύ αυτών και η Έκθεση του Ανεξάρτητου Εμπειρογνώμονα του ΟΗΕ για θέματα Χρέους και ανθρωπίνων δικαιωμάτων για την Ελλάδα, κ. Cephas Lumina, καθώς και διεθνή και ευρωπαϊκά κείμενα για την οικονομική κρίση και τα δικαιώματα του ανθρώπου.

Η ΕΕΔΑ υπογραμμίζει ότι «τα μέτρα λιτότητας παραβιάζουν θεμελιώδεις συνταγματικές αρχές και θίγουν συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα του ανθρώπου, όπως την αρχή της ισότητας και την ειδικότερη έκφραση αυτής, ήτοι την συνεισφορά των πολιτών στα δημόσια βάρη ανάλογα με τις δυνάμεις τους, τα δικαιώματα σε ισότιμη πρόσβαση στην παιδεία, στην ιδιοκτησία, στην υγεία, το δικαίωμα στην εργασία και στην κοινωνική ασφάλιση, τη συνδικαλιστική ελευθερία, την αρχή της αναλογικότητας, την αρχή της κοινωνικής αλληλεγγύης καθώς και την αρχή της προστατευόμενης εμπιστοσύνης. Προσβάλλουν την αξία του ανθρώπου, ο σεβασμός και η προστασία της οποίας αποτελούν πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας, δυσχεραίνουν σοβαρά την ανάπτυξη της προσωπικότητας καθενός, κλονίζουν το κοινωνικό κράτος δικαίου και υπονομεύουν την οικονομική ανάπτυξη της χώρας».

Επισημαίνει επίσης ότι «αρμόδια ευρωπαϊκά και διεθνή όργανα διαπιστώνουν ότι τα μέτρα λιτότητας παραβιάζουν ευρωπαϊκούς και διεθνείς κανόνες ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Παράλληλα τονίζουν ότι οι όροι χρηματοδότησης των διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, όπως του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ή άλλων μηχανισμών, ευρωπαϊκών ή διεθνών, οικονομικής ή χρηματοπιστωτικής στήριξης ενός Κράτους δεν μπορούν να παρακάμπτουν την υποχρέωση σεβασμού των κανόνων του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου δικαιωμάτων του ανθρώπου, ιδιαίτερα όταν δεσμεύει εξίσου και Κράτη που μετέχουν στους μηχανισμούς αυτούς, όπως τα Κράτη Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης»

Η ΕΕΔΑ υπενθυμίζει εκ νέου τις δεσμεύσεις και τις υποχρεώσεις των θεσμών της ΕΕ και όλων των Κρατών Μελών της που πηγάζουν από τη Συνθήκη της ΕΕ, η οποία καθιστά τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα θεμελιακές αξίες της ΕΕ, θέτει ως πρωταρχικό στόχο την προώθησή τους και θεσπίζει κοινωνικούς στόχους (κοινωνική ένταξη, κοινωνική προστασία και δικαιοσύνη, κοινωνική πρόοδος), οι οποίοι συνδέονται άρρηκτα με τους οικονομικούς στόχους της και είναι καθοριστικοί για την αποτελεσματικότητα αυτών των οικονομικών στόχων. Άλλωστε, όπως υπογραμμίζει το Δικαστήριο της ΕΕ, η ΕΕ «δεν περιορίζεται σε μια οικονομική ένωση, αλλά πρέπει ταυτόχρονα να εξασφαλίζει, με κοινή δράση, την κοινωνική πρόοδο και να επιδιώκει τη διαρκή βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας των ευρωπαϊκών λαών, όπως τονίζεται στο Προοίμιο της Συνθήκης».

Υπενθυμίζει ακόμη, «τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, ο οποίος απηχεί τις κοινές συνταγματικές παραδόσεις των Κρατών Μελών και τους κανόνες των διεθνών συνθηκών ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έχουν επικυρώσει όλα τα Κράτη Μέλη, κατοχυρώνει αδιαίρετα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, με πρώτο το δικαίωμα στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια, διακηρύσσει ότι η ΕΕ “τοποθετεί τον άνθρωπο στην καρδιά της δράσης της” και δεσμεύει ρητά τόσο τα Κράτη Μέλη, όσο και τους θεσμούς της ΕΕ. Λόγω αυτής της δέσμευσης των θεσμών της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Εθνικών Θεσμών Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ENNHRI) έστειλε ανοικτές επιστολές στον Πρόεδρο της Επιτροπής και τον Πρόεδρο της ΕΚΤ, καλώντας τους να λάβουν μέτρα προς εξάλειψη των σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που επέφεραν τα μέτρα λιτότητας στην Ελλάδα».

H ΕΕΔΑ διαπιστώνει με ιδιαίτερη ανησυχία ότι η εφαρμογή μέτρων λιτότητας επί μακρό χρόνο, κατά τρόπο που λαμβάνει χαρακτηριστικά διαρκούς κατάστασης

• οδηγεί σε υποβάθμιση της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τελικά σε μη πραγμάτωσή τους,
• αντιστρέφει την ιεράρχηση των αξιών και των στόχων της ΕΕ, δίνοντας προτεραιότητα στους δημοσιονομικούς στόχους σε βάρος θεμελιωδών κοινωνικών αξιών και διαταράσσοντας τη δίκαιη ισορροπία οικονομικών και κοινωνικών στόχων κατά την εφαρμογή εθνικής πολιτικής ανάκαμψης από την κρίση χρέους,
• υπονομεύει τη δυνατότητα της Πολιτείας να εγγυηθεί βασικά οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα εξαιτίας των δραστικών περικοπών στις κοινωνικές δαπάνες,
• αποδομεί το Κοινωνικό Κράτος και εντείνει την υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου του λαού, με αποτέλεσμα να φτωχοποιείται και να εξαθλιώνεται ολοένα και μεγαλύτερη μερίδα του πληθυσμού, να διευρύνεται το κοινωνικό χάσμα και να διαρρηγνύεται ο κοινωνικός ιστός, όπως τονίζουν διεθνή όργανα
• ενισχύει ακραία και μισαλλόδοξα στοιχεία και κλονίζει τους δημοκρατικούς θεσμούς,
• αποστερεί την δυνατότητα εκπλήρωσης θεμελιωδών υποχρεώσεων ως προς την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε χώρες, όπως η Ελλάδα, που λόγω της γεωγραφικής τους θέσης αποτελούν κύριο σημείο εισόδου και διαχείρισης μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών προς την ΕΕ,
• διαβρώνει τα θεσμικά θεμέλια της ΕΕ ως μιας ένωσης λαών, που στηρίζεται στο σεβασμό και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ισότητας και της αλληλεγγύης

Η ΕΕΔΑ καλεί και πάλι τα όργανα της ελληνικής Πολιτείας, τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τα Κράτη Μέλη της ΕΕ, σε ειλικρινή και άμεση συστράτευση προς διάσωση των αξιών που στηρίζουν τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, καθώς και σε σύμπραξη στη διαμόρφωση μόνιμου μηχανισμού αξιολόγησης και αποτίμησης των επιπτώσεων των μέτρων λιτότητας, όχι μόνο ως προς την απόλαυση, αλλά και ως προς την πρόσβαση στα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των προσώπων που διαβιούν στο έδαφος της ΕΕ (Human Rights Impact Assessment), προς την κατεύθυνση της αποκατάστασης της ρυθμιστικής βαρύτητας των δικαιωμάτων του ανθρώπου στη διαμόρφωση οικονομικών πολιτικών.

Τέλος, σήμερα Τετάρτη 29/7 στις 3μμ, η Πρόεδρος της Βουλής, Ζωή Κωνσταντοπούλου, θα έχει συνάντηση με τον πρόεδρο της ΕΕΔΑ, Γιώργο Σταυρόπουλο.