Διεξαγωγή έρευνας

Το Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο σε συνεργασία με τις Διεθνείς Σχέσεις Πολιτισμού, διοργάνωσαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στο θέατρο Αλίκη –CityLink, το 1ο Athens Culture Symposium, το οποίο τέλεσε υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλου.

Ο πρόεδρος του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, Σίμος Αναστασόπουλος κατά την διάρκεια του χαιρετισμού του δήλωσε:
«Η αξία του Πολιτισμού δεν εξαντλείται στη διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων. Ο ελληνικός Πολιτισμός δεν έχει ακόμη τύχει της διαχείρισης εκείνης που θα τον αναδείκνυε σε ισχυρό μοχλό ανάπτυξης , προσέλκυσης επενδύσεων, και όπλο στα χέρια της οικονομικής διπλωματίας. Ο πολιτισμός και οι άνθρωποί του είναι πολύτιμοι για την Ελλάδα και την Ευρώπη. Ο πολιτισμός βρίσκεται στη βάση της κοινωνίας, δίνει περιεχόμενο και νόημα στις αξίες μας, μας ξεχωρίζει και ταυτόχρονα μας ενώνει με την Ευρώπη». Καταλήγοντας με το συμπέρασμα ότι «Με την κατάλληλη διαχείριση, προβολή και αξιοποίηση του πολιτισμικού κεφαλαίου, της πολιτιστικής παραγωγής, αλλά και την ανάπτυξη πολιτιστικής επιχειρηματικότητας, οι πολιτιστικές και δημιουργικές δράσεις μπορούν να συμβάλουν θετικά στην ανάπτυξη της οικονομίας και στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Και αυτή η συμβολή είναι ιδιαίτερα πολύτιμη τον καιρό της κρίσης».

Το παρών στο 1^ο Διεθνές Συνέδριο Πολιτισμού έδωσε και ο υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Αριστείδης Μπαλτάς, ο οποίος στον χαιρετισμό του, μεταξύ άλλων, είπε:
«Είναι αδιανόητο να μην είναι η Ελλάδα παγκόσμιο κέντρο μελέτης του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού (αρχαιολογία, φιλοσοφία, ιστορία, τραγωδία, κωμωδία, γλυπτική, αρχιτεκτονική). Η Ελλάδα πρέπει να αναδειχθεί σε παγκόσμιο κέντρο παραγωγής σκέψης και ανάδειξης του αρχαίου πολιτισμού ως αναπόσπαστο μέρος του παρόντος μας, μέσα από την εκπαίδευση και την ευρύτερη παιδεία, με ανταλλαγές φοιτητών, και μέσα από τη συνεργασία όλων των υπουργείων. Έτσι, ο πολιτισμός μας θα καταστεί, εκτός των άλλων, και ‘προϊόν εξαγώγιμο’». Συμπληρώνοντας «Αν δούμε τις κυριολεξίες των λέξεων ‘παραγωγή’, ‘προϊόν’ και ‘επένδυση’, θα διαπιστώσουμε ότι είναι σύνθετες. Στο παρελθόν, έχω χρησιμοποιήσει πολύ τη φράση ‘η παραγωγική δύναμη της δημοκρατίας’ αναφερόμενος στο ότι η δημοκρατία ως πλαίσιο συνδημιουργίας έχει μεγάλη δύναμη. Επίσης, οι λέξεις ‘παραγωγή’ και ‘προϊόν’ εκφράζουν κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα. Οτιδήποτε συμβαίνει είναι αντικείμενο παραγωγικών σχέσεων. Επομένως, η λέξη ‘πολιτισμός’ δίπλα σε λέξεις όπως οι παραπάνω δημιουργεί μια ζωογόνο συνάφεια. Έτσι, ακόμα και οι χορηγοί του πολιτισμού, όσοι προσφέρουν χρήματα για την ανάπτυξή του, μετέχουν γνήσια στον ίδιο τον πολιτισμό και σε όσα εκείνος έχει να προσφέρει για να πλουτίσει την καθημερινότητά μας».

Η Ζωζώ Λιδωρίκη (φωτό), πρόεδρος του οργανισμού  Διεθνείς Σχέσεις Πολιτισμού, ανέφερε:
«Τα τελευταία 20 χρόνια δουλεύοντας αποκλειστικά στο χώρο του πολιτισμού και στην πατρίδα μας και στο εξωτερικό, επιμένω σε κάτι που πολλές φορές στενοχωρεί τους δημιουργούς. Επιμένω ότι ο κόσμος του Πολιτισμού πρέπει να μιλήσει τη γλώσσα της Οικονομίας. Και αυτό χρόνια πριν από την κρίση, τον καιρό των «παχέων αγελάδων» του Ελληνικού Δημοσίου.
Και να που τώρα, στα χρόνια της κρίσης, ανακαλύπτομε πως ουδέποτε χαράξαμε μια ουσιαστική στρατηγική για το μοναδικό – το τονίζω μοναδικό – αυτό Εθνικό μας προϊόν, σήμα κατατεθέν της Ελλάδας σε όλο τον κόσμο.

Η Ελλάδα μητέρα των Επιστημών, των Καλών Τεχνών, του Ολυμπιακού Ιδεώδους, του Θεάτρου, της Δημοκρατίας δεν μπόρεσε μέχρι σήμερα να χαράξει Πολιτική για τον Πολιτισμό της.
Το Πολιτιστικό Προϊόν που πρέπει να είναι εξαγώγιμο, ανταγωνιστικό με στόχο την εξωστρέφεια και την ανάπτυξη, δεν βάδισε ποτέ με όρους οικονομίας και επιχειρηματικής δραστηριότητας ώστε να γίνει πόλος επένδυσης για Έλληνες και Ξένους.

Μέχρι σήμερα σοβαρή στρατηγική έχουν εφαρμόσει ορισμένοι ιδιωτικοί φορείς – μεγάλα Ιδρύματα που διοικούνται σωστά οικονομικά και νομικά και επιτελούν σπουδαίο έργο στο Πολιτιστικό μας τοπίο, στοχεύοντας τους σκοπούς τους ανεξάρτητα από την Δημόσια πολιτική». Μήπως, ήρθε η ώρα – η Μεγάλη Στιγμή για μια μεταρρύθμιση, μια εκ βάθρων ανασυγκρότηση, ριζική αλλαγή της Πολιτιστικής Πολιτικής; Τον χαιρετισμό της ολοκλήρωσε αναφερόμενη στο Athens Culture Symposium 2015 « Η διοργάνωση αυτή δεν γίνεται για μια φορά αλλά την θεσμοθετούμε να γίνεται ετησίως ως ‘Η ώρα του πολιτισμού’ στα πρότυπα του ετήσιου μεγάλου οικονομικού συνεδρίου του Επιμελητηρίου ‘Η Ώρα της Οικονομίας’» ανακοινώνοντας επιπλέον ότι στις αρχές του 2016 θα διοργανωθούν εξειδικευμένα σεμινάρια από ξένους ειδικούς για να ενημερωθούν οι άνθρωποι του πολιτισμού για πρακτικές χρηματοδότησης βασισμένες στις νέες τεχνολογίες καθώς και για σύγχρονες πρακτικές αποτελεσματικής διαχείρισης πολιτιστικών χώρων και οργανισμών.

Κεντρική ομιλία στο συνέδριο πραγματοποίησαν η πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών, Λούκα Κατσέλη και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων Werner Hoyer.

Η Λούκα Κατσέλη στην ομιλία της, τόνισε ότι ο πολιτισμός αποτελεί έναν από τους κύριους μοχλούς ανάπτυξης για έξοδο της χώρας από την κρίση, που μέσα από κατάλληλα κίνητρα και πολιτικές μπορεί να συμβάλλει θεαματικά στην ανάπτυξη της οικονομίας και στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Τόνισε ότι χρειάζονται να αναπτυχθούν αποτελεσματικά χρηματοδοτικά εργαλεία, σημειώνοντας ότι και οι τράπεζες πρέπει να αποκτήσουν την εμπειρία που απαιτείται για να αναλύουν ορθά τους ειδικούς κινδύνους και τις ευκαιρίες που συνδέονται με τον τομέα αυτόν. Επεσήμανε, τέλος, ότι η Εθνική Τράπεζα, με το πολυδιάστατο πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, τη τεράστια συλλογή εξαιρετικών έργων τέχνης που διαθέτει, το ανεκτίμητο ιστορικό αρχειακό της υλικό, πρωτοβουλίες όπως ο διαγωνισμός «Καινοτομία & Τεχνολογία», αλλά και φορείς όπως το Μορφωτικό Ίδρυμα (ΜΙΕΤ), στηρίζει την πολιτιστική δημιουργία και επιχειρηματικότητα και συμβάλει ενεργά στα πολιτιστικά δρώμενα της χώρας μας.

Ο Werner Hoyer ο οποίος έκλεισε και τις εργασίες του συνεδρίου δήλωσε κατά την διάρκεια του χαιρετισμού του «Ο πολιτισμός αποτελεί το βασικό κεφάλαιο πάνω στο οποίο βασίζεται η κοινωνία μας. Αποτελεί την βάση, χωρίς την οποία τα κράτη και η οικονομία μας θα αρχίσει να αποσυντίθεται. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων αποτελεί φυσικό εταίρο των επενδυτών στην πολιτιστική μας κληρονομιά. Έχουμε αναλάβει την χρηματοδότηση έργων σε τρεις διαφορετικούς τομείς: πρώτον, χορηγούμε δάνεια σε δημόσιες υπηρεσίες για τη συντήρηση των μνημείων. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η χρηματοδότηση για την αποκατάσταση και διατήρηση έργων στις Ιερές Μονές του Αγίου Ανδρέα, Δοχειαρίου, Παντοκράτορος, Βατοπεδίου στο Άγιον Όρος, και – πιο πρόσφατα – το Μουσείο του Απόλλωνα στη Θέρμη. Δεύτερον, στηρίζουμε τις επενδύσεις στις πολιτιστικές υποδομές, όπως μουσεία, βιβλιοθήκες και αίθουσες συναυλιών – Το Μέγαρο Μουσικής στην Αθήνα, είναι ένα μόνο παράδειγμα. Τρίτον, συγχρηματοδοτούμε επενδύσεις μικρότερης κλίμακας σε δημοτικές υποδομές με στόχο τη βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος. Ένα πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η χρηματοδότηση των δημοτικών εγκαταστάσεων στη Θεσσαλονίκη». Αναφερόμενος στον τουρισμό, επεσήμανε «Ο τουρισμός είναι εποχιακός στην Ελλάδα, ξεκινά τον Μάιο και ολοκληρώνεται τον Σεπτέμβριο. Θα μπορούσατε όμως να έχετε πολιτιστικές δράσεις κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου, όπως άλλωστε συμβαίνει και σε χώρες που έχουν πολύ χειρότερο καιρό. Γιατί θα πρέπει η Ελλάδα να έχει συγκεκριμένη χρονική περίοδο τουρισμό;» Η παιδεία αποτέλεσε επίσης μέρος της ομιλίας του κ. Hoyer «η Ευρωπαϊκή Τράπεζα, ως ένα πολυμερές και πολυπολιτισμικό ίδρυμα, δίνει μεγάλη έμφαση στην ενίσχυση της εκπαίδευσης και στους κλάδους που την περιστοιχίζουν όπως έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που έχουμε αρχίσει να χρηματοδοτούμε τις νέες υποδομές εκπαίδευσης στην Ελλάδα, κυρίως σε σχολεία, αλλά και σε πανεπιστημιακές εγκαταστάσεις. Αυτό περιλαμβάνει επίσης την πολιτισμική ανταλλαγή, όπου η ΕΤΕ είναι ενεργός υποστηρικτής του προγράμματος Erasmus + για την ανταλλαγή σπουδαστών». Επίσης δεν παρέλειψε να αναφερθεί στις ψηφιακές υπηρεσίες και τόνισε ότι η έλλειψη επενδύσεων στον τομέα της ψηφιακής οικονομίας είναι ένας βασικός λόγος για τη διαρθρωτική αδυναμία της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Σφυγμός Πολιτισμού

Η έναρξη του συνεδρίου πραγματοποιήθηκε με την παρουσίαση της Πανελλαδικής Στατιστικής Έρευνας «Σφυγμός Πολιτισμού» η οποία διεξήχθη από την Εταιρεία Στατιστικών Ερευνών «Άποψις» για λογαριασμό των Διεθνών Σχέσεων Πολιτισμού και του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, από τις 16-21 Οκτωβρίου 2015, στο σύνολο της χώρας, με τη μέθοδο των τηλεφωνικών συνεντεύξεων, σε 1000 άτομα του ευρύτερου κοινού και σε 250 άτομα που ασχολούνται επαγγελματικά με πολιτιστικές δραστηριότητες.

Από τα θετικά συμπεράσματα της έρευνας είναι ότι οι άνθρωποι του ευρύτερου κοινού, σε σύγκριση με το 2010 που ήταν ο πρώτος «Σφυγμός Πολιτισμού», παρακολουθούν πολύ περισσότερο πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενώ και το αντίτιμο για τα πολιτιστικά προϊόντα πλέον το θεωρούν «κανονικό» και όχι «ακριβό» που το χαρακτήριζαν παλαιότερα.

Επίσης, τόσο το ευρύ κοινό όσο και οι άνθρωποι του πολιτισμού θεωρούν με ποσοστά άνω του 80% ότι ο πολιτισμός πρέπει να αντιμετωπιστεί σαν βιομηχανία και η χώρα μας να επενδύσει σε αυτό, αφού μπορεί να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης και να συνεισφέρει στην έξοδο της χώρας από την κρίση.

Το θετικό προς αυτή την κατεύθυνση είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία όλων θεωρεί, ότι τόσο τα πολιτιστικά γεγονότα που ήδη πραγματοποιούνται, όσο και το ανθρώπινο δυναμικό της χώρας μας θα μπορούσε να ανταπεξέλθει σε εκδηλώσεις και παραγωγές με διεθνή απήχηση.

Σε αυτή την προσπάθεια όμως, όλοι ζήτησαν μεγαλύτερη συμμετοχή και υποστήριξη από το κράτος, τόσο από τις δομές προώθησης που ήδη υπάρχουν, όπως το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, όσο και από τις πρεσβείες μας, αλλά και τα υπουργεία Εξωτερικών και Πολιτισμού. Απαραίτητη προς αυτή την κατεύθυνση και η ιδιωτική πρωτοβουλία, ώστε να μπορούμε σε λίγα χρόνια να είμαστε σε θέση να «εξάγουμε» περισσότερο πολιτισμό και να «εκμεταλλευτούμε» με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το φυσικό, πολιτιστικό και καλλιτεχνικό πλούτο της χώρας μας.