Απόφαση Γενεύης

Στην Κρήτη και όχι στην Κωνσταντινούπολη πρόκειται, σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ-ΜΠΕ, να συνέλθει τον Ιούνιο η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας (ΑΜΣΟΕ). Σχετική απόφαση ελήφθη στη σύναξη των Προκαθημένων, οι εργασίες της οποίας διεξάγονται υπό την προεδρία του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου στο Ορθόδοξο Κέντρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Σαμπεζί της Γενεύης.

Βεβαίως, για να συνέλθει τον Ιούνιο, κατά την περίοδο της Πεντηκοστής (19.6.2016), η ΑΜΣΟΕ θα πρέπει η σύναξη των Προκαθημένων στη Γενεύη να καταλήξει οριστικά στη θεματολογία και τους Κανονισμούς της. Η απόφαση για σύγκληση της ΑΜΣΟΕ στην Κρήτη, αντί στην έδρα (Κωνσταντινούπολη) του Οικουμενικού Πατριαρχείου, υπαγορεύθηκε από τις «έκτακτες αντικειμενικές περιστάσεις» (σ.σ: η πρόσφατη ρωσοτουρκική κρίση), οι οποίες εμποδίζουν βασικά τον πατριάρχη Μόσχας, Κύρλλο και την υπ’ αυτόν αντιπροσωπεία του να μεταβεί στην Πόλη. Αυτός είναι και ο λόγος, που η παρούσα σύναξη των Προκαθημένων συνέρχεται στη Γενεύη και όχι στο Φανάρι, όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί.

Στη σύναξη της Γενεύης συμμετέχουν ένδεκα από τους 14 Προκαθημένους, με τις αντιπροσωπείες τους. Απουσιάζουν τρεις: ο πατριάρχης Αντιοχείας κ. Ιωάννης και ο μητροπολίτης Βαρσοβίας και πάσης Πολωνίας κ. Σάββας, για λόγους υγείας, και ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος για προσωπικούς λόγους. Ωστόσο, από το Πατριαρχείο Αντιοχείας και τις Εκκλησίες Πολωνίας και Ελλάδας συμμετέχουν αντιπροσωπείες. Την αντιπροσωπεία της Εκκλησίας της Ελλάδας απαρτίζουν οι μητροπολίτες Ηλείας Γερμανός, Περιστερίου Χρυσόστομος, Μεσηνίας Χρυσόστομος και Δημητριάδος Ιγνάτιος. Οι εργασίες της σύναξης θα συνεχιστούν μέχρι τις 28 του μηνός.

Σήμερα, στον ναό των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στο Σαμπεζί θα τελεστεί Διορθόδοξο Συλλείτουργο, προεξάρχοντος του Οικουμενικού Πατριάρχη, Βαρθολομαίου.
Η σύγκληση, «εκτός απροόπτου», της ΑΜΣΟΕ κατά το τρέχον έτος στην Κωνσταντινούπολη αποφασίστηκε τον Μάρτιο του 2014 στη σύναξη των Προκαθημένων, η οποία είχε συνέλθει στο Φανάρι.
Στην θεματολογία της ΑΜΣΟ περιλαμβάνονται τα εξής δέκα θέματα:

1. Ορθόδοξη Διασπορά.
2. Ο τρόπος με τον οποίο αποδίδεται το Αυτοκέφαλο.
3. Ο τρόπος χορήγησης Αυτονομίας σε ημι-ανεξάρτητες Εκκλησίες εντός των ορίων Αυτοκέφαλων Εκκλησιών, όπως είναι η Ορθόδοξη Εκκλησία της Φινλανδίας που υπάγεται στη δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
4. Τα Δίπτυχα. Είναι η σειρά των Αυτοκέφαλων Εκκλησιών, σύμφωνα με τιμή και την κατάταξή τους. Μπορεί η σειρά (σ.σ: μνημόνευσης των Προκαθημένων) των Εκκλησιών να αλλάξει; (σ.σ: Για παράδειγμα η Εκκλησία Κύπρου, αν και μια από τις αρχαιότερες , που αναγνωρίστηκε από την Γ´ Οικουμενική Σύνοδο( 431 μΧ στην Έφεσο) βρίσκεται στη δέκατη σειρά και έχει «υποσκελιστεί» από Πατριαρχεία, τα οποία έχουν «Αυτοκεφαλία», που τους παραχωρήθηκε στους νεότερους χρόνους από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και όχι από Οικουμενική Σύνοδο).
5. Το ζήτημα κοινού Ημερολογίου. Μερικές Ορθόδοξες Εκκλησίες εξακολουθούν να χρησιμοποιούν το παλαιό Ιουλιανό ημερολόγιο (η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, η Εκκλησία Ιεροσολύμων για παράδειγμα, ενώ άλλες όπως το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, οι Εκκλησίες Κύπρου, Ελλάδας, Αλβανίας κ.ά.) έχουν υιοθετήσει το νέο Γρηγοριανό ημερολόγιο. Η Σύνοδος θα πρέπει να προωθήσει μια κοινή πρακτική.
6. Τα κανονικά κωλύματα γάμου, ιδίως στην περίπτωση των διαχριστιανικών γάμων.
7. Η Νηστεία. Πρέπει να αλλάξουν οι κανόνες της νηστείας της Τετάρτης και Παρασκευής;
8) Σχέσεις Ορθοδόξων Εκκλησιών προς τον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο.
9) Ορθοδοξία και Οικουμενική Κίνηση.
10) Συμβολή των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών στην επικράτηση των χριστιανικών ιδεωδών τη ειρήνης, ελευθερίας, αδελφοσύνης και της αγάπης μεταξύ των λαών και άρση των φυλετικών και άλλων διακρίσεων.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης, Βαρθολομαίος, στην εισηγητική ομιλία του κατά την έναρξη των εργασιών της Σύναξης, στη Γενεύη, τόνισε ότι «εις ημάς ανήκει η μεγάλη πλέον ευθύνη, άνευ περαιτέρω χρονοτριβής, όπως μετατρέψωμεν το όραμα (σ.σ. της συγκλήσεως της ΑΜΣΟ) εις πραγματικότητα». Τούτο, επισήμανε, «εκτός των αοιδίμων προκατόχων ημών, αναμένει και ο πιστός λαός του Θεού, αλλά και αυτοί ούτοι οι έξω των κανονικών τειχών της ημετέρας Εκκλησίας χριστιανοί, διό και πάσα περαιτέρω τυχόν αναβολή της πραγματώσεως της Συνόδου μόνον τούς εχθρούς της Εκκλησίας ημών θέλει ικανοποιήσει».

Από τα θέματα της ΑΜΣΟΕ τα οκτώ έχουν εγκριθεί από Προσυνοδικές Πανορθόδοξες Διασκέψεις, ενώ δύο που αφορούν το «Αυτοκέφαλο» και τα «Δίπτυχα» δεν έχουν εγκριθεί, ενώ από κάποιες πλευρές τέθηκε και θέμα αναθεώρησης ορισμένων από τα έγγραφα για τα συμφωνημένα θέματα. Επίσης, χρειάζεται επεξεργασία ο Κανονισμός των εργασιών της ΑΜΣΟΕ. Όλα αυτά είναι τα κρίσιμα θέματα, τα οποία συζητούνται αυτές τις μέρες στην Γενεύη και θα πρέπει να ληφθούν οριστικές αποφάσεις. Ορισμένες Εκκλησίες ζητούν αναβολή της σύγκλησης της ΑΜΣΟΕ και το ερώτημα είναι κατά πόσον η Σύνοδος θα αναβληθεί ή θα συγκληθεί με τα οκτώ θέματα, που έχουν ήδη εγκριθεί από Προσυνοδικές Πανορθόδοξες Διασκέψεις.

Στην εισηγητική ομιλία του ο Οικουμενικός Πατριάρχης, αφού αναφέρθηκε σε όλα τα ζητήματα, απευθυνόμενος στους άλλους Προκαθημένους υπογράμμισε: «Η ευθύνη ημών είναι όντως μεγίστη δι΄ό,τι ήθελε συμβή και οφείλομεν να την αναλωγισθώμεν πριν ή προτιμήσωμεν το καλύτερον έναντι του καλού και το μείζον έναντι του αναγκαίου, υπαναχωρούντες εκ της αρχικής κοινής ημών αποφάσεως».

Τέλος, ο κ. Βαρθολομαίος κατέστησε σαφές ότι «η καθ’ ημάς Αγιωτάτη Εκκλησία δηλοί ότι αδυνατεί να αναλάβη την ιστορικήν ευθύνην της αναβολής της συγκλήσεως της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου και τον ως εκ ταύτης κίνδυνον ματαιώσεως αυτής».