Απάντηση σε δημοσιεύματα

Με αφορμή τα δημοσιεύματα περί υποτιθέμενης αλλαγής στις προϋποθέσεις εγκατάστασης ανεξάρτητων θερμαντικών συστημάτων σε ανεξάρτητες οριζόντιες ιδιοκτησίες πολυκατοικιών, από την ΠΟΜΙΔΑ επισημαίνονται τα εξής:

1.Η διαδικασία και οι προϋποθέσεις για τη δυνατότητα απόσπασης συγκεκριμένης ιδιοκτησίας από θέρμανση με υγρά καύσιμα στο φυσικό αέριο, ή αντικατάσταση του κοινόχρηστου καυστήρα της οικοδομής με καυστήρα φυσικού αερίου ορίζονται από το Π.∆.420 της 19/20.10.87 “Για εγκατάσταση δικτύων αερίων καυσίμων σε νέες οικοδομές” (ΦΕΚ Α’ 187), στο άρθρο 2 όπως έχει τροποποιηθεί ως σήμερα.

2. Το άρθρο 39 του προσφάτως ψηφισθέντος νόμου 4447/2016 περί χωρικού σχεδιασμού κλπ. τροποποιεί το άρθρο 11 του νόμου 4342/2015 που αναφέρεται στους μετρητές ενεργειακής κατανάλωσης. Η νέα παράγραφος 8 του άρθρου αυτού αφορά αποκλειστικά την εγκατάσταση συστημάτων μέτρησης της ενέργειας που καταναλώνεται, και δεν μπορεί ποτέ να αφορά το δικαίωμα της αυθαίρετης εγκατάστασης θέρμανσης με φυσικό αέριο ή άλλο μέσο θέρμανσης, με αγνόηση των κανονισμών των πολυκατοικιών όλης της χώρας.
3. Ανεξάρτητα από τις προθέσεις του νομοθέτη, η συγκεκριμένη έκφραση “δεν απαιτείται προηγούμενη έγκριση ή απόφαση οργάνου ή ενημέρωση ή άδεια άλλης αρχής ή φορέα” δεν μπορεί ποτέ να αφορά την παράκαμψη των αποφάσεων των γενικών συνελεύσεων των πολυκατοικιών (η οποία ασφαλώς δεν αποτελεί «όργανο αρχής ή φορέα»), αλλά το ότι, αν κάποιος νόμιμα από πλευράς συνιδιοκτησίας, μπορεί να εγκαταστήσει ένα νέο σύστημα μέτρησης ή κεντρικής θέρμανσης, δεν χρειάζεται άδεια ή έγκριση από καμιά πολεοδομική ή άλλη δημόσια αρχή.
4. Αν ο νομοθέτης ήθελε πράγματι να επιτρέψει την μονομερή και αυθαίρετη αποχώρηση από τα υπάρχοντα συστήματα κεντρικής θέρμανσης των πολυκατοικιών, γεγονός που θα δημιουργούσε συνθήκες “ζούγκλας” σε όλες τις πολυκατοικίες και δεκάδες χιλιάδες προσφυγές στα Πρωτοδικεία της χώρας, θα έπρεπε να τροποποιήσει ρητά τις διατάξεις του Π.Δ. 420/1987, που ρυθμίζουν το θέμα αυτό, ή έστω τις διατάξεις περί οριζοντίου ιδιοκτησίας του Ν. 3741/1929, θέτοντας συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως η ΠΟΜΙΔΑ είχε προτείνει όταν προ διετίας είχε γίνει πολύμηνη και διεξοδική δημόσια διαβούλευση επί του θέματος αυτού, και όχι να επιχειρήσει, ένα τόσο σοβαρό κοινωνικό θέμα, να το περάσει συγκαλυμμένα σε άσχετη διάταξη, χωρίς καμιά απολύτως διαβούλευση.
5. Πράγματι, όπως η ΠΟΜΙΔΑ είχε επισημάνει από το 2014, αν επιτρέψουμε άναρχα την αυτόβουλη ατομική θέρμανση με φυσικό αέριο ή οποιοδήποτε άλλο τρόπο, των ισχυρότερων οικονομικά νοικοκυριών της κάθε πολυκατοικίας, αυτό θα αποτελέσει την απαρχή τεράστιας περαιτέρω υποβάθμισης της ζωής των υπολοίπων – οικονομικά ασθενέστερων- μέσα στο ίδιο κτίριο, την κακοποίηση των προσόψεων των οικοδομών, και τελικά τη μετατροπή των γενικών συνελεύσεων των πολυκατοικιών σε πυγμαχικά ριγκ, με χιλιάδες πολιτών να εμπλέκονται σε ατέρμονες και δαπανηρές δικαστικές διαδικασίες!

Ακολούθως παρατίθενται δύο κωδικοποιημένα νομοθετικά κείμενα, τα οποία σαφέστατα ρυθμίζουν δύο εντελώς διαφορετικά θέματα, όπως:

Π.∆.420 της 19/20.10.87. Για εγκατάσταση δικτύων αερίων καυσίµων σε νέες οικοδοµές. (Α’ 187). (Όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει µέχρι και τον ν.3175/2003) και το άρθρο 13 παρ.4 Ν.3661/2008,ΦΕΚ Α 89/19.5.2008.

Άρθρο 2. 1. Στην εγκατάσταση δικτύου αερίων καυσίµων των οικοδοµών που αναφέρονται στο άρθρο 1, η κεντρική περιοχή σε αέριο υπολογίζεται για να καλύπτει τις εξής ανάγκες της οικοδοµής: Θέρµανση χώρων, θέρµανση νερού χρήσης, παρασκευής φαγητών, επαγγελµατική χρήση.

2. Οι απαιτήσεις σε αέριο καύσιµο για την κάλυψη των αναγκών θέρµανσης των χώρων της οικοδοµής υπολογίζονται στη µελέτη εγκατάστασης του δικτύου αερίων καυσίµων µ ε βάση τις διατάξεις του κανονισµού θερµοµόνωσης του κτιρίου που υποβάλλεται για έγκριση στις αρµόδιες υπηρεσίες για την έκδοση της άδειας.
3. Οι απαιτήσεις σε αέριο καύσιµο για την κάλυψη των αναγκών τόσο για τη θέρµανση νερού χρήσης, όσο και για την παρασκευή φαγητών προσδιορίζονται από τη χρήση της οικοδοµής.
4. Σε περίπτωση αλλαγής της χρήσης της οικοδοµής πριν από την ολοκλήρωση και κατασκευή του εσωτερικού δικτύου διανοµής αερίων καυσίµων, οι απαιτήσεις σε αέριο καύσιµο υπολογίζονται για την οριστική σκοπούµενη χρήση εάν απαιτεί µεγαλύτερη παροχή.
5. Για την προώθηση της χρήσης του φυσικού αερίου σε κτίρια των περιοχών που αναφέρονται στο άρθρο 1 του παρόντος, υφιστάµενα πριν από την έναρξη εφαρµογής του, καθώς και για όσα κτίρια ανεγέρθηκαν µετά την έναρξη εφαρµογής αυτού, τα οποία περιλαµβάνουν περισσότερες της µίας οριζόντιες ιδιοκτησίες, οι αποφάσεις των γενικών συνελεύσεων των συνιδιοκτητών, σχετικά µε την αλλαγή καυσίµου σε υφιστάµενες εγκαταστάσεις κεντρικής θέρµανσης µε υγρά καύσιµα και τη σύνδεση µε το δίκτυο φυσικού αερίου, λαµβάνονται µε πλειοψηφία του µισού αριθµού και µίας πλέον των ψήφων των συνιδιοκτητών, ανεξαρτήτως αντίθετης πρόβλεψης στον κανονισµό σχέσεων των συνιδιοκτητών της οικοδοµής. Με την ίδια πλειοψηφία λαµβάνεται κάθε άλλη σχετική απόφαση για την υλοποίηση και ρύθµιση των παραπάνω αποφάσεων, όπως ενδεικτικά για την τροποποίηση ή αντικατάσταση των υφιστάµενων εγκαταστάσεων θέρµανσης, για την αλλαγή εξοπλισµού, για επεµβάσεις στις όψεις του κτιρίου, την όδευση σωληνώσεων και αγωγών, την τοποθέτηση καπναγωγών και καπνοδόχων και εν γένει για κάθε απαραίτητη µεταρρύθµιση, µεταβολή ή επέµβαση στους κοινόκτητους και κοινόχρηστους χώρους του κτιρίου, λαµβανοµένων υπόψη και των οριζοµένων στην παρ. 2 του άρθρου 7 του Ν. 2364/ 1995 (ΦΕΚ 252 Α).

Με την ίδια ως άνω πλειοψηφία δύναται να λαµβάνεται απόφαση για τη µόνιµη αποσύνδεση από το δίκτυο κεντρικής θέρµανσης του κτιρίου µ ε χρήση υγρών καυσίµων και τη σύνδεση µε το δίκτυο φυσικού αερίου, όσων κυρίων µεµονωµένων ιδιοκτησιών προβαίνουν σε τοποθέτηση ανεξάρτητης µ όνιµης εγκατάστασης θέρµανσης µε χρήση φυσικού αερίου, ανεξαρτήτως αντίθετης πρόβλεψης στον κανονισµό σχέσεων των συνιδιοκτητών της οικοδοµής. (Η παρ.5 προστέθηκε µε την παρ.4 άρθρ.29 Ν.3175/2003).

“Η απόφαση της πλειοψηφίας των ιδιοκτητών δεν είναι αναγκαία, ανεξαρτήτως αντίθετης πρόβλεψης στον κανονισμό σχέσεων των συνιδιοκτητών της οικοδομής, στην περίπτωση που η τοποθέτηση ανεξάρτητης μόνιμης εγκατάστασης θέρμανσης με χρήση φυσικού αερίου διενεργείται από κύριες μεμονωμένες ιδιοκτησίες σε υφιστάμενες οικοδομές, οι οποίες δεν έχουν εγκατάσταση κεντρικής θέρμανσης.”

*** Το τελευταίο εδάφιο της παρ.5,η οποία είχε προστεθεί με την παρ.4  άρθρ.29 Ν.3175/2003,ΦΕΚ Α 207, προστέθηκε με το άρθρο 13 παρ.4 Ν.3661/2008,ΦΕΚ Α 89/19.5.2008.

 NOMOΣ 4342/2015, Άρθρο 11

Μέτρηση   (άρθρο 9 της Οδηγίας 2012/27/ΕΕ)

1. Οι διανομείς ενέργειας και οι επιχειρήσεις λιανικής πώλησης ενέργειας που έχουν την ευθύνη εγκατάστασης, λειτουργίας και συντήρησης μετρητών ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου, τηλεθέρμανσης, τηλεψύξης και ζεστού νερού χρήσης για οικιακή κατανάλωση, υποχρεούνται να παρέχουν σε ανταγωνιστική τιμή στους τελικούς καταναλωτές ατομικούς μετρητές που απεικονίζουν την πραγματική ενεργειακή τους κατανάλωση και παρέχουν πληροφορίες για τον πραγματικό χρόνο χρήσης, στις ακόλουθες περιπτώσεις: α) κατά την αντικατάσταση υφιστάμενου μετρητή ή μετά από ριζική ανακαίνιση κτιρίου ή κτιριακής μονάδας, κατά την έννοια του εδαφίου 12 του άρθρου 2 του ν. 4122/2013, εκτός αν αυτό είναι τεχνικώς αδύνατο ή δεν είναι οικονομικώς αποδοτικό σε σχέση με τις εκτιμώμενες δυνατότητες μακροπρόθεσμης εξοικονόμησης ενέργειας,

β) όταν πραγματοποιείται νέα σύνδεση σε νέο κτίριο.

2. Στις περιπτώσεις που χρησιμοποιούνται ευφυή συστήματα μέτρησης της τελικής κατανάλωσης φυσικού αερίου ή/και ηλεκτρικής ενέργειας, οι διανομείς ενέργειας, οι διαχειριστές δικτύων διανομής και οι επιχειρήσεις λιανικής πώλησης ενέργειας:

α) μεριμνούν ώστε τα συστήματα μέτρησης να παρέχουν στους τελικούς καταναλωτές πληροφορίες για τον πραγματικό χρόνο χρήσης και να πληρούν τις ελάχιστες απαιτήσεις λειτουργίας που προβλέπονται από τους ισχύοντες τεχνικούς κανονισμούς για τα συστήματα αυτά,

β) διασφαλίζουν την ασφάλεια των έξυπνων μετρητών και των ανταλλαγών δεδομένων, καθώς και την ιδιωτικότητα των τελικών καταναλωτών, σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων και της ιδιωτικότητας,

γ) όσον αφορά την ηλεκτρική ενέργεια, κατόπιν αιτήματος του τελικού καταναλωτή, διασφαλίζουν ότι οι μετρητές μπορούν να λαμβάνουν υπόψη την ηλεκτρική ενέργεια που διοχετεύεται στο δίκτυο από τις εγκαταστάσεις του τελικού καταναλωτή,

δ) διασφαλίζουν ότι, εάν οι τελικοί καταναλωτές υποβάλλουν σχετικό αίτημα, τα δεδομένα μέτρησης της παραγωγής ή της κατανάλωσής τους ηλεκτρικής ενέργειας διατίθενται στους ίδιους ή σε τρίτους που ενεργούν για λογαριασμό του τελικού καταναλωτή, σε ευχερώς, κατανοητή μορφή που θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να συγκρίνουν παρόμοιες προσφορές,

ε) παρέχουν κατάλληλες συμβουλές και πληροφορίες στους καταναλωτές κατά το χρόνο εγκατάστασης έξυπνων μετρητών, κυρίως σχετικά με το σύνολο των δυνατοτήτων τους όσον αφορά τη χρήση των ενδείξεων του μετρητή και την παρακολούθηση της κατανάλωσης ενέργειας.

3. Στην περίπτωση που η θέρμανση και η ψύξη ή το ζεστό νερό ενός κτιρίου παρέχονται από δίκτυο τηλεθέρμανσης ή από κεντρική πηγή που εξυπηρετεί πολλαπλά κτίρια, εγκαθίσταται συσκευή μέτρησης της κατανάλωσης θερμότητας ή ζεστού νερού στον εναλλάκτη θερμότητας ή στο σημείο διανομής.

4. Σε πολυκατοικίες και σε κτίρια πολλαπλών χρήσεων όπου η θέρμανση/ψύξη παρέχεται από κεντρική πηγή ή δίκτυο τηλεθέρμανσης ή από κεντρική πηγή που εξυπηρετεί πολλαπλά κτίρια, εγκαθίστανται ατομικοί μετρητές κατανάλωσης έως την 31η Δεκεμβρίου 2016 για τη μέτρηση της κατανάλωσης για θέρμανση ή ψύξη ή για ζεστό νερό σε κάθε μονάδα, εφόσον αυτό είναι τεχνικά εφικτό και οικονομικώς αποδοτικό.

5. Στην περίπτωση της παραγράφου 4, αν η χρήση ατομικών μετρητών δεν είναι τεχνικά εφικτή ή οικονομικώς αποδοτική, για τη μέτρηση της θερμότητας, πρέπει να χρησιμοποιούνται ατομικοί κατανεμητές κόστους θερμότητας για τη μέτρηση της κατανάλωσης θερμότητας σε κάθε θερμαντικό σώμα, εκτός εάν η εγκατάσταση των εν λόγω κατανεμητών κόστους θερμότητας δεν είναι οικονομικώς αποδοτική. Σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι δυνατόν να αναζητούνται εναλλακτικές, οικονομικώς αποδοτικές μέθοδοι για τη μέτρηση της κατανάλωσης θερμότητας.

6. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και των κατά περίπτωση συναρμόδιων Υπουργών, μπορεί να καθορίζονται περαιτέρω κανόνες για την κατανομή του κόστους της κατανάλωσης θερμότητας ή ζεστού νερού στις περιπτώσεις πολυκατοικιών ή κτιρίων πολλαπλών χρήσεων στις οποίες παρέχεται τηλεθέρμανση ή τηλεψύξη ή με κοινόχρηστα συστήματα ψύξης ή θέρμανσης, για να διασφαλίζουν τη διαφάνεια και την ακρίβεια του καταμερισμού της ατομικής κατανάλωσης. Όπου συντρέχει περίπτωση, οι κανόνες αυτοί περιλαμβάνουν κατευθυντήριες γραμμές για τον τρόπο κατανομής του κόστους για τη θέρμανση ή/και το ζεστό νερό ως εξής:

α) ζεστό νερό για οικιακές ανάγκες,

β) θερμότητα που εκλύεται από την εγκατάσταση του κτιρίου με σκοπό τη θέρμανση των κοινόχρηστων χώρων (στην περίπτωση που τα κλιμακοστάσια και οι διάδρομοι είναι εξοπλισμένοι με θερμαντικά σώματα),

γ) θέρμανση διαμερισμάτων.

7. Οι δαπάνες για την εγκατάσταση των μετρητών του παρόντος άρθρου μπορεί να θεωρηθούν επιλέξιμες για τους τελικούς καταναλωτές στο πλαίσιο υλοποίησης συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων ή άλλων μέτρων πολιτικής, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που τάσσει η σχετική νομοθεσία της Ένωσης.

Στο τέλος της παρ. 7 του άρθρου 11 του ν. 4342/2015 (άρθρο 9 της Οδηγίας 2012/27/ΕΕ) προστίθεται με το άρθρο 39 του πρόσφατου Ν. 4447/2016 νέα παράγραφος 8 ως ακολούθως:

«8. Για την τοποθέτηση μετρητικών ή ρυθμιστικών διατάξεων ενέργειας ή ανεξάρτητων μονάδων θέρμανσης σε μεμονωμένες ιδιοκτησίες καταναλωτών σε υφιστάμενα πριν από την έναρξη εφαρμογής του παρόντος νόμου κτίρια, καθώς και σε όσα κτίρια ανεγερθούν μετά την έναρξη εφαρμογής αυτού, δεν απαιτείται προηγούμενη έγκριση ή απόφαση οργάνου ή ενημέρωση ή άδεια άλλης αρχής ή φορέα, πέραν των πιστοποιημένων φορέων παροχής ή εγκατάστασης όπου αυτό απαιτείται».