“Συνταγή” του ιατρού και λογοτέχνη δρ. Αλ. Αρδαβάνη*, που δεν αφορά μόνον τους ιατρούς, αλλά όποιον αποφασίζει για τη ζωή των άλλων…

|> Δε μαθαίνουν ποτέ μέσα από ποια νυχτερινά απόκρημνα ή θαλασσινά μονοπάτια περνά, αγωνιώντας η σκέψη σου νεαρέ γιατρέ, πριν φτάσεις να εκφωνήσεις την ετυμηγορία μιας θεραπευτικής πρότασης. Πόσες φορές γλίστρησε, μα κρατήθηκε από ένα κλαδί στο χείλος της χαράδρας, πόσες φορές έπεσε από το σκαρί της Νόησης και κολύμπησε απεγνωσμένα στα αφηνιασμένα νερά μέχρι τη στεριά.

Δε μαθαίνουν, επειδή εσύ δεν μπορείς να τα περιγράψεις και αν μπορούσες, δεν πρέπει να το πεις ποτέ.

• Δε μπορείς να περιγράψεις τη διαδρομή σου, όπως ο δικαστής που, ανακοινώνοντας την ποινή ή την αθώωση, αναφέρεται διεξοδικά στους νόμους που στηρίζουν την απόφασή του, χωρίς να μπορεί να περιγράψει με ακρίβεια τους περίπλοκους συλλογισμούς που τον οδήγησαν σε αυτή.
• Δεν πρέπει να το πεις, όπως ο αληθινός γονιός δεν θα υπενθυμίσει ποτέ στο παιδί του όταν μεγαλώσει ποιες θυσίες έκανε γι’ αυτό σε κρίσιμες στιγμές• επειδή η αυτοθυσία του γονιού δεν είναι εξοφλητέα παροχή, αλλά ενστικτώδης συμπεριφορά – άρα αυτονόητη.

Ιατρικός πατερναλισμός κραυγάζουν συχνά οι φονταμενταλιστές της «shared decision».

Ερωτώ: είναι πατερναλισμός η προστασία του κλυδωνιζομένου στη σκοτεινή τρικυμία από τη ναυτία που ίσως τον ρίξει στη θάλασσα; Και κλυδωνιζόμενος δεν είναι μόνο ο άρρωστος αλλά και ο γιατρός του.

Ναι λοιπόν, ιατρικός πατερναλισμός ή ματερναλισμός, αν θέλεις…

Επειδή το σκάφος χωρίς καπετάνιο, μόνο από τύχη σώζεται στην τρικυμία.

Κράτα αυτό νεαρέ: οι διαδρομές της σκέψης σου ως γιατρός είναι προϊόντα εμπειρίας, συχνά επώδυνης και, όπως κάθε ανθρώπινη εμπειρία, έτσι και η ιατρική -δε μεταβιβάζεται, δεν κληρονομείται. Ακολουθεί τον οιονεί κάτοχό της στο χώμα και χάνεται με αυτόν.

Σε προτρέπω λοιπόν, όταν κάποτε φύγεις, να φύγεις σακατεμένος, αλλά πλούσιος σε κοφτερή εμπειρία.

Ας απολαμβάνουν οι πολλοί τις ασφαλείς πεδιάδες και τις απαλές αμμουδιές το μεσοκαλόκαιρο.

Έκαστος εφ’ ω ετάχθη!

(*) Ο δρ. Αλέξανδρος Αρδαβάνης είναι ογκολόγος – διευθυντής στο νοσοκομείο “Άγιος Σάββας”