Ο πανεπιστημιακός δάσκαλος και πολιτικός, με την επιστημονική κατάρτιση συνδυασμένη με βαθιά ανθρώπινα και ελληνικά συναισθήματα

ΑΦΙΕΡΩΜΑ |> Στον Νεοκλή Σαρρή, αναφέρεται το παρακάτω άρθρο του Θεοφάνη Μαλκίδη (δρ Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος της Διεθνούς Ένωσης Ακαδημαϊκών για τη Μελέτη των Γενοκτονιών), ο οποίος υπήρξε φοιτητής του. Ο Θεοφάνης Μαλκίδης, γράφει:

Για τον αείμνηστο πανεπιστημιακό μας δάσκαλο Νεοκλή Σαρρή. Δέκα χρόνια χωρίς αυτόν….

Υπήρξα ένας από τους χιλιάδες φοιτητές σου και συνδέθηκα, όπως άλλωστε το συνήθιζες, γιατί έτσι ήταν η παιδεία σου, με δεσμούς (εκ)παίδευσης, εκτίμησης και φιλίας.

Είναι οι πολλές οι στιγμές, όπου πραγματοποιήσαμε συζητήσεις για απλά και σύνθετα ζητήματα που απασχολούν κάθε άνθρωπο και Έλληνα.

Οι ώρες που πέρασα μαζί σου μου άνοιξαν ένα διαφορετικό κόσμο σκέψης, λόγου και έργου. Τα χαρακτηριστικά σου αναλλοίωτα, Ελληνικά, Ρωμαίικα, Οικουμενικά, του Γένους μας.

Με στήριξες, με βοήθησες, μου έδωσες τα εφόδια να κατανοήσω πολλά από αυτά που ο ίδιος και πρώτος είχες μιλήσεις και γράψει στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Είναι βέβαιο ότι στη ζωή κάθε ανθρώπου, η γνωριμία με ορισμένους συνανθρώπους του, έχει σαν αποτέλεσμα να αλλάξει την πορεία του. Διαμορφώνεται μία νέα στάση ζωής και αναδεικνύεται λόγος και πράξη που μέχρι πρότινος ούτε καν είχε σκεφτεί η ανθρώπινη οντότητα. Και από τότε φανερώνεται ένας άλλος κόσμος και ο σπόρος βγάζει καρπούς.

Για μένα είσαι ένας από τους ανθρώπους που άλλαξαν τη ζωή μου, με τους οποίους άνοιξε μία νέα πραγματικότητα ιδεών και πολιτισμού, πολιτικής και ανθρώπινης δραστηριότητας.

Η γνωριμία με σένα, με τον Κωνσταντινουπολίτη δάσκαλο στα αμφιθέατρα, στις αίθουσες εκδηλώσεων, όπου πολλές φορές αξιώθηκα να μιλήσουμε μαζί σε κοινές επιστημονικές και άλλες συναντήσεις, σε ανθρώπινες και φιλικές στιγμές, μου έδωσε τη δυνατότητα να κατανοήσω πολλά από τα ζητήματα που απασχόλησαν και απασχολούν τους Έλληνες και τις Ελληνίδες εδώ αιώνες. Η Κωνσταντινούπολη, η Ίμβρος και η Τένεδος, η Μικρά Ασία, η Θράκη, ο Πόντος και η Καππαδοκία, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το Οθωμανικό κράτος και η Τουρκία, η Γενοκτονία και η αναγνώριση, η ελληνική κοινωνία και η συνέχεια του Ελληνισμού.

Για κάθε ένα από τα παραπάνω θέματα είχες ολοκληρωμένη, τεκμηριωμένη, εμπεριστατωμένη άποψη και θέση, αλλά ταυτόχρονα άκουγες όπως όφειλε και οφείλει να κάνει κάθε επιστήμονας και άνθρωπος του μεγέθους σου.

Η επιστημονική σου κατάρτιση συνδυαζόταν με βαθιά ανθρώπινα και ελληνικά συναισθήματα.

Πολλά από αυτά βεβαίως, που ανέδειξες τουλάχιστον στην Ελλάδα, δεν έτυχαν ανάλογης αποδοχής της βαρύτητάς και της σπουδαιότητάς τους που τους είχες προσδώσει. Τι γίνεται άλλωστε σ΄ αυτόν εδώ τον τόπο γνωστό και αποδεκτό στην ώρα του;

Ιδιαίτερα σε ότι έχει σχέση με την Τουρκία αποτέλεσες τον επιστήμονα και κυρίως τον άνθρωπο εκείνο, που συνέβαλλε με μοναδικό τρόπο, ώστε η γνώση για τη γειτονική χώρα να γίνει επιστήμη.

Η Τουρκολογία στην Ελλάδα σου οφείλει πολλά, όπως οφείλει πολλά και η μεγάλη κοινότητα των Κωνσταντινουπολιτών, για την οποία και στην οποία ήσουν ο πρωταγωνιστής. Το φανερώνουν οι συνεχείς μνημονεύσεις της παρουσίας σου, σε εκδηλώσεις και αλλού. Ακόμη λένε και γράφουν, και θα λένε και θα γράφουν «αυτό έλεγε ο Σαρρής» ή «έτσι έπραττε ο Σαρρής».

Η αναγνώριση του ανθρώπου και δασκάλου, όπως εσύ Νεοκλή Σαρρή, πέρασε από πολλές διακυμάνσεις και εμπόδια. Σήμερα πλέον είναι διαπιστωμένο ότι η εκτίμηση στο πρόσωπό σου είναι ολοκληρωμένη στον πυρήνα του ελληνικού λαού και στους στρατιωτικούς και πολιτικούς κύκλους της Τουρκίας, παρά στην ελλαδική ομάδα που χρησιμοποιεί λαθραία τον τίτλο «ελίτ».

Τα κείμενα, οι παρεμβάσεις και η δραστηριότητά σου, έβαλαν το στίγμα τους σε πολλά κομμάτια της επιστημονικής και πολιτικής ανάλυσης για τεράστια ζητήματα που αφορούν τον Ελληνισμό. Είναι όμως χαρακτηριστικό των ανθρώπων της εμβέλειας όπως η δική σου, η αποδοχή να έρχεται από μη ομάδες και προσωπικότητες του συστήματος και του καθεστώτος, αλλά από το Λαό. Την πρωτογενή πηγή Δικαίου και Αντικειμενικότητας.

Ήταν ευλογία η γνωριμία μου με σένα Νεοκλή Σαρρή και σχέση που αναπτύχθηκε.

Είναι αναρίθμητες οι ώρες διδασκαλίες σε συλλογικό και προσωπικό επίπεδο- πέρα από το αμφιθέατρο υπήρχε και το ανοιχτό γραφείο- που αφιέρωσες για να μεταδώσεις τις ιδέες σου και τις γνώσεις σου. Η σχέση ήταν βαθιά, ανθρώπινη, με σεβασμό και αγάπη. Όπως πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να είναι κάθε ανθρώπινη σχέση και κυρίως μεταξύ δασκάλου και μαθητή.

Εύχομαι οι φοιτητές σου, οι αμέτρητοι Έλληνες και Ελληνίδες που σε παρακολούθησαν στο αμφιθέατρο και σε αίθουσες, μιλώντας για την Τουρκία, την Κωνσταντινούπολη, τη Θράκη, τη Γενοκτονία, και μία σειρά από άλλα ζητήματα που καθόρισαν την ελληνική ιστορία και κοινωνία, να ακολουθήσουν τη στάση και την πορεία ζωής που είχες. Ειλικρίνειας, ευθύτητας, ανθρωπισμού, γνώσης, μετριοφροσύνης και σεμνότητας, ταπεινότητας και ήθους.

Αγαπητέ Νεοκλή σε ευχαριστούμε για όλα αυτά που μας προσέφερες, σε ευχαριστώ για όσα μου έμαθες.

Ο Θεός να αναπαύσει την ψυχή σου και να χαρίσει παρηγοριά στην υπέροχη οικογένειά σου, η οποία σε αγαπά χωρίς όρια και προσεύχεται για σένα. Καλή αντάμωση και Καλή Ανάσταση.

Θεοφάνης Μαλκίδης.

Νεοκλής Σαρρής: Ο συναγωνιστής και φίλος…

|> Πέρασαν δέκα χρόνια από εκείνο το “μαύρο” Σάββατο της 19ης Νοεμβρίου του 2011, που έκλεισε τα μάτια του ο Νεοκλής Σαρρής. Ο καθηγητής, ο συναγωνιστής και φίλος μου. Ο άνθρωπος, ο επιστήμων, η προσωπικότητα, ο πολιτικός, ο… καλαμπουρτζής! Ναι, έτσι πάντα θυμάμαι τον Νεοκλή, από εκείνη την ημέρα του 1977 που γνωριστήκαμε στο δικηγορικό γραφείο του Γιώργου Εμμ. Στεφανάκη, μέχρι και τις τελευταίες μέρες που έδινε μάχη ζωής!

Σε δύο μετερίζια ήμασταν συναγωνιστές, στην ΕΔΗΚ και στον Σύλλογο Κωνσταντινουπολιτών. Και στο κόμμα και στον σύλλογο, ο Νεοκλής ξεχώριζε όχι μόνο για την επιστημοσύνη, τις γνώσεις, το κύρος, την κοινωνική θέση αλλά και για την “πλάκα” του!

Κάτι το οποίο, για άγνωστους λόγους, δεν είναι και τόσο γνωστό, είναι πως ο Νεοκλής Σαρρής εκτός από φωτισμένος πανεπιστημιακός δάσκαλος, γνώστης των εθνικών θεμάτων και μοναδικός Τουρκολόγος, ήταν και πρόεδρος της Ένωσης Δημοκρατικού Κέντρου (ΕΔΗΚ), της συνέχειας της Ενώσεως Κέντρου του Γέρου. Υπήρξε ο τρίτος πρόεδρος του κόμματος, μετά τον Γεώργιο Μαύρο και τον Ιωάννη Ζίγδη, στους οποίους ήταν σύμβουλος.

Θυμάμαι, όταν ανέλαβε την προεδρία της ΕΔΗΚ, είχα πάει από το γραφείο του και ήταν μαζί με τον τωρινό πρόεδρο τον Σταύρο Καράμπελα. “Παντέλο, ψαχνόμαστε, πού θα βάλουμε τόσον… κόσμο!“. Και πριν ανταποκριθώ στον χιουμοριστικό χαιρετισμό του, λέει: “Ξέρεις κανένα ευρύχωρο…. τηλεφωνικό θάλαμο;“. Όπως κατάλαβα, ήταν το “καρφί” του για κάποιον σχολιαστή μεγάλου καναλιού, που θέλησε να σατιρίσει το μικρό κόμμα της ΕΔΗΚ, αγνοώντας ίσως, μερικά βασικά στοιχεία της σύγχρονης ελληνικής πολιτικής ιστορίας.

Ο Νεοκλής Σαρρής, που είχε αναλάβει την ηγεσία της ΕΔΗΚ, δεν έπασχε από “δονκιχωτισμό” ούτε ήταν καμμία “ψωνάρα”, που επιζητούσε πολιτική καριέρα. Ήταν ένας φύσει και θέσει Κεντρώος. Ρεαλιστής και όχι οπορτουνιστής, έντιμος και όχι “λαμόγιο”. Και η ΕΔΗΚ γι’ αυτόν ήταν η έκφραση του αυθεντικού κεντρώου χώρου, που έπρεπε  να υπάρχει, έστω και αν “σνομπάρεται” από τους “μνηστήρες” που θέλουν την “σφραγίδα”.

Από το 2011, που “έφυγε” ο Νεοκλής Σαρρής, μέχρι σήμερα τίποτε δε έχει αλλάξει για την ΕΔΗΚ. Παραμένει περιφρονημένη, επειδή οι πάντες θέλουν να αναλάβουν τον ρόλο του… Κεντρώου! Αυτό το ήξερε ο Νεοκλής Σαρρής και δεν ήταν λίγες οι φορές που τον είχαν πλησιάσει για κάποια “συμμαχία”, αλλά δεν δήλωνε διαθέσιμος. Αυτό τον έκανε… ασυγχώρητο και πολλοί απέφευγαν να δηλώνουν την ιδιότητά του, ως προέδρου της ΕΔΗΚ.

Πέρασαν δέκα χρόνια, που αποδήμησε ο Νεοκλής Σαρρής: ο άνθρωπος, ο Έλληνας, ο δάσκαλος, ο συναγωνιστής και φίλος. Δέκα χρόνια από εκείνο το “μαύρο” Σάββατο της 19ης Νοεμβρίου του 2011…

Παντελής Ξανθίδης.