Μία θεωρητική προσέγγιση για την νέα έκθεση του εικαστικού καλλιτέχνη στην Σύγχρονη Πινακοθήκη “Villa Ροδόπη” στο Αργοστόλι

Λεόντιος Πετμεζάς* |> Το Σάββατο 17 Ιουλίου 2021, ώρα 9:00 μ.μ. αρχίζει την θερινή λειτουργία της η Σύγχρονη Πινακοθήκη “Villa Ροδόπη” με τα εγκαίνια της έκθεσης ζωγραφικής και γλυπτικής “Εγκάρσια Είδωλα και Όψεις” του γνωστού ζωγράφου, λογοτέχνη, περφόρμερ, θεωρητικού τέχνης Κώστα Ευαγγελάτου. Πρόκειται για ζωγραφικές συνθέσεις και γλυπτικές κατασκευές του καλλιτέχνη με επίκεντρο τους την ανθρώπινη μορφή.

Τα έργα φιλοτεχνήθηκαν στην Αθήνα και το Παρίσι την τελευταία πενταετία και εκφράζουν με αδρότητα, απλότητα και συμβολική διάσταση ψυχογραφικές καταστάσεις βιωμένες από τον δημιουργό τους. Οι ζωγραφικές μορφές διαγράφονται σε αφηρημένα φόντα με παστόζο λάδι και παχύρευστο μελάνι, ενώ οι γλυπτικές συνθέσεις πλάθονται με ποικίλα υλικά και ευρηματικούς συνδυασμούς ή παραμένουν ready made-έτοιμες φόρμες και αξιοποιούνται ανάλογα στο χώρο. Θα εκτεθούν επίσης και λίθινα περιδέραια που φιλοτέχνησε λίγο πριν την θεομηνία του Ιανού στην περίφημη παραλία του Μύρτου.

Παράλληλα με την έκδοση του νέου του βιβλίου, αναδρομικού ποιητικού ανθολογίου, του Κώστα Ευαγγελάτου με τίτλο “Εγκάρσια Ρήματα” από τις εκδόσεις ΑΝΩ ΤΕΛΕΙΑ, Αθήνα 2021, η εικαστική έκθεση επιχειρεί την αισθητική και οπτική ανθολόγηση της εκφραστικής του κατάθεσης με είδωλα της μνήμης, της φαντασίας και ρεαλιστικές όψεις της ζωής και της πολυδιάστατης τέχνης του.

Με μακρόχρονη άσκηση στην παρατήρηση και στον σχεδιασμό προσώπων οδηγείται στη δημιουργία προσωπογραφιών με λιτά μέσα γραφής. Τα καθαρά γραμμικά περιγράμματα που αρθρώνει διατυπώνουν με πληρότητα τα χαρακτηριστικά της μορφής.

Ο ζωγράφος Κώστας Ευαγγελάτος επιχειρεί να προσεγγίσει μέσα από μια εξατομικευμένη διαδικασία το πρόσωπο ως εικαστικό αντικείμενο.

Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά επισημαίνονται και προσδιορίζονται με στόχο τη νατουραλιστική απόδοση της φυσιογνωμίας κάθε προσώπου. Κύριο μέλημα του ζωγράφου είναι η σύλληψη και η αποτύπωση της προσωπικότητας και του ψυχισμού του εικονιζόμενου.

Στην επεξεργασία του θέματος ο Κώστας Ευαγγελάτος χρησιμοποιεί ποικιλία τεχνικών. Σινική μελάνη με γραφίδα ή χρωστήρα, κάποιες φορές σε συνδυασμό με την τεχνική της υδατογραφίας ή της τέμπερας. Άλλοτε χρησιμοποιείται στη σχεδίαση το μολύβι, η ζωγραφική με αυγοτέμπερα, με παστόζο ελαιόχρωμα ή με μικτή τεχνική, όπου συνεργάζονται αρμονικά μελάνια, χρώματα του λαδιού και ακρυλικά. Στις προσωπογραφίες το χρώμα συνήθως έχει επικουρικό ρόλο.

Η εικαστική αντίληψη του θέματος και ο δυναμισμός του σχεδίου, η καθαρότητα της γραμμής και η ευκρίνεια της μορφής προδίδουν αρετές που προσφέρονται για θεμελίωση υψηλής ποιότητας έργου αναφέρει ο Νίκος Γ. Μοσχονάς, Ιστορικός, κριτικός τέχνης, συγγραφέας.

Το σλάιντ απαιτεί την χρήση JavaScript.

Με την ιδιότητα του ιστορικού τέχνης, μόνιμου συνεργάτη και ειδικού συμβούλου της Πινακοθήκης επί σειρά ετών έχω επισημάνει για την έκθεση: «Επισημάνσεις δομημένης απόδοσης και μιας συντονισμένης περιήγησης σε διαδραματιζόμενα συμβάντα βιώσεων, διαδρομών περιπετειών και ευρύτερων ζωτικών και ζωογόνων διεξαγωγών παρατηρούμε στις συγκεκριμένες ζωγραφικές συλλήψεις του Κώστα Ευαγγελάτου. Διακρίνουμε την μελετημένη παρέμβαση στην εμβάθυνση των αναφορών που με υποκείμενη ελευθερία δράσης και επίδρασης στηρίζονται άρρηκτα στην καταγραφή των στοιχειωδών και συνοπτικών θεωρητικών απεικονίσεων της υποβλητικότητας. Προσδιορίζονται από γραμμικές συγκροτημένες οντότητες συνειρμικής διάστασης που τονίζουν επιδέξια την υφή διακυμάνσεων και διευθετήσεων. Τον καίριο διάκοσμο της προτασιακής συνοχής και το θεματικό περιεχόμενο των υλικών που χρησιμοποιήθηκαν μέσα από ουσιαστικούς συμβολισμούς συγκινούν διαχρονικά χάρη στην φερόμενη διαπεραστική λεπτομέρεια της μετάπλασης που εκπέμπουν, με εκφραστική προοπτική και συγκριτική ενδυνάμωση. Εμπλουτίζουν η αρχική ιδέα του δημιουργού σε σημείο που να προκαλεί δέος στον θεατή και να τον προσελκύσει για την γνωριμία του διαφορετικού σύμπαντος, απαντώντας σε ερωτήματα, αντλώντας διδάγματα και προσδοκίες από ενοράσεις και άρτιες ανθρωποκεντρικές κατευθύνσεις.

Στο ευπρόσδεκτο επίπεδο της σχηματοποίησης ευλαβικά και δραματουργικά ο Κώστας Ευαγγελάτος συνδυάζει την προσεγμένη δωρική παρουσία της λεπτομέρειας υπερτονίζοντας τα σύμβολα αυθεντικότητας με ιδιαιτερότητες ασύγκριτης λειτουργικής και αισθητικής αντίληψης. Ωστόσο με αυστηρή και επαρκή διατύπωση επιλεγμένων προθέσεων αναδεικνύει προσπίπτουσες γωνίες και οπτικές της θέασης, που παραβολικά αναπτύσσονται με διαφάνεια και διαύγεια γραφής απέναντι σε εξελικτικές συμπεριφορές. Στις χρωματικές επιφάνειες οι διττές τομές της λιτής σχεδιαστικής στάθμισης ενεργοποιούν εμφανέστατα με καλλιέργεια εγχειρήματος βαθμούς αυτόνομης αντανάκλασης, που ανακυκλώνουν εργονομικά κλίμακες πνευματικής άσκησης και ιδεώδεις αναλογίες αντιμετώπισης του αισθητικού αντικειμένου».

Ο Κώστας Ευαγγελάτος, γνώστης και επιδέξιος χειριστής των κωδίκων αυτού που λέμε “performance” δημιούργησε αυτή τη διπολική έκθεση χωρίς να διακινδυνεύσει να διχάσει την προσοχή μας. Οικοδόμησε το μικρό του σύμπαν, την μικρή του σκηνή, με θεμέλια πρωτόγονα και αρχετυπικά. Μας ψιθύρισε στ’ αυτιά δεκάδες εσωτερικούς μονολόγους – ιστορίες για πάντα νέων αγοριών και κοριτσιών – αιώνιων δεκαεφτάρηδων, και με πινελιές από τις παλιότερες δουλειές του, αρμονικά ενταγμένες στο σύνολο της έκθεσης, επιχειρεί να μας οδηγήσει εκεί που όλοι λαχταράμε να πορευτούμε. Πού είναι αυτό; Όταν βρίσκεσαι στο Μύρτο, ξυπόλητος, και κοιτάς προς τα πάνω, προς τα βουνά της Ερίσου και της Πυλάρου, δεν υπάρχει άλλη διέξοδος, μα αυτό δεν σε πειράζει. Γιατί κάπου στις σπηλιές είναι δεμένο το καραβάκι και σε περιμένει για να φύγετε, και ξέρεις ότι τα διόδια στις συμπληγάδες πέτρες έχουν απεργία διαρκείας, κι εσύ έχεις μάτια καθαρά, σαν να τα έχει πλύνει αυγουστιάτικη βροχή από τη σκόνη, και ξέρεις και κάτι άλλο ακόμη: Ότι στο αμπάρι του καραβιού είναι κρυμμένο το χρυσόμαλλο δέρας. Ποιο είναι το χρυσόμαλλο δέρας; Μα, αυτό που η Κατερίνα Κακούρη όρισε ως το «θεατρικό ορμέμφυτο». Το ένστικτο, που, χωρίς να είναι το «βασικό», σε κάνει να χαίρεσαι τη ζωή μέσα από την τέχνη. Το ένστικτο της μεταμόρφωσης, της μίμησης, του θεάματος, και, πάνω απ’ όλα, της φαντασίας γράφει ο Ηλίας Τουμασάτος, δρ. Ιστορίας της Λογοτεχνίας, εκπαιδευτικός, συγγραφέας.

Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 14 Αυγούστου 2021.

Η είσοδος στις εκθέσεις και τα δρώμενα είναι ελεύθερη με τήρηση όλων των μέτρων προστασίας στις συγκεντρώσεις για την πανδημία του κορωνοϊού.

(*) Ο κ. Λ. Πετμεζάς, είναι ιστορικός Τέχνης, επιμελητής εκθέσεων, λογοτέχνης