Ας ελπίσουμε πως οι εκτιμήσεις από τα στοιχεία της Eurostat για αποκλιμάκωση των τιμών θα επιβεβαιωθούν από αυτόν τον μήνα

Βασίλης Κορκίδης* |> Ο Σεπτέμβριος θα είναι ο μήνας-βαρόμετρο για τον πληθωρισμό του φετινού φθινοπώρου και χειμώνα. Ο Σεπτέμβριος θα δώσει το πρώτο δείγμα για τις κλιματολογικές συνθήκες που θα επικρατήσουν το επόμενο διάστημα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη. Αν μάλιστα έχουμε άλλη μια χρονιά με παρατεταμένη καλοκαιρία τον Σεπτέμβριο, τότε η αύξηση του πληθωρισμού εκτιμάται ότι θα είναι πιο ήπια, λόγω μειωμένης κατανάλωσης στην ενέργεια θέρμανσης.

Από το Υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν ότι με την τιμή του φυσικού αερίου κοντά στα 30 ευρώ, είναι πιθανό να επιτευχθεί ο ετήσιος στόχος για πληθωρισμό στο 3,5% σε όρους εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή. Όμως, μια επιδείνωση του καιρού θα αυξήσει τη ζήτηση και θα έχει ως αποτέλεσμα ο μέσος πληθωρισμός του 2023 να διαμορφωθεί υψηλότερα.

Εν όψει μάλιστα της ομιλίας του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομίας, Ανάπτυξης και Ενέργειας παρακολουθούν τις διακυμάνσεις των τιμών του φυσικού αερίου, που είναι το μεγάλο ζητούμενο, αφού συνδέονται άμεσα με την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος. Η τιμή του έχει ήδη αυξηθεί στα 32 ευρώ, από 24 ευρώ που ήταν η θερμική Mwh πριν ένα μήνα.

Για τον λόγο αυτό συνεχίζονται και τον Σεπτέμβριο τα μέτρα στήριξης στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος με την αξία της ενίσχυσης σε όλα τα οικιακά τιμολόγια και τους αγρότες να αυξάνεται στα 15€/MWh. Το ύψος της επιχορήγησης θα ξεπερνά, συνολικά, τα 21,4 εκατ. ευρώ, αφού η πλειονότητα των παρόχων ανακοίνωσαν για τον Σεπτέμβριο αυξήσεις, οι οποίες έφτασαν ακόμα και το 46%, ενώ η ΔΕΗ, διατήρησε αμετάβλητα τα οικιακά τιμολόγια.

Στο επόμενο Eurogroup οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης αναμένεται να κάνουν μια αποτίμηση της κατάστασης στο πεδίο των πληθωριστικών πιέσεων, ενώ θα διευκρινιστεί εάν όλες και ειδικά οι μεγάλες χώρες του Βορρά μπορούν να πιστοποιήσουν την ενεργειακή τους επάρκεια μέχρι και την άνοιξη του 2024. Διαφορετικά, εάν οι αγορές καταλάβουν ότι η επάρκεια του LNG δεν είναι εξασφαλισμένη, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει μια νέα άνοδο της τιμής του φυσικού αερίου, αλλά αυτή τη φορά με μεγαλύτερη διάρκεια. Πάντως, η Κομισιόν και ειδικοί εκτιμητές διαρρέουν ότι οι δεξαμενές των ευρωπαϊκών χωρών είναι γεμάτες σε ποσοστό 88%, αρκετά υψηλότερο από την ίδια περίοδο πέρυσι.

Αν όμως επικρατήσει το κακό σενάριο που θέλει να μην υπάρχουν εγγυήσεις για την επάρκεια φυσικού αερίου όλο τον χειμώνα, τότε η Ελλάδα, θα πρέπει να προετοιμάζεται για ένα νέο κύκλο ανατιμήσεων και στα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος. Σε μια προσπάθεια περιορισμού των αυξήσεων το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοίνωσε τη παράταση της αναστολής της ρήτρας αναπροσαρμογής στα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας και του μηχανισμού επιστροφής των υπερεσόδων των ηλεκτροπαραγωγών έως τις 31 Δεκεμβρίου. Επίσης θα επιχειρήσει από τον Σεπτέμβριο ένα νέο μοντέλο ενισχύσεων, με αυξημένη και πιο στοχευμένη επιδότηση των λογαριασμών σε ευάλωτες ομάδες καταναλωτών.

Από την πτώση των τιμών της ενέργειας το δεύτερο εξάμηνο του περασμένου έτους, οι τιμές των τροφίμων έγιναν ο κύριος μοχλός του πληθωρισμού στην ΕΕ, αφού αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 20% του καλαθιού κατανάλωσης του ΕνΔΤΚ.

Όταν τον Σεπτέμβριο του 2022, ο γεωργικός πληθωρισμός άρχισε να υποχωρεί, ο πληθωρισμός λιανικής πώλησης τροφίμων εξακολουθούσε να αυξάνεται, γιατί στη πραγματικότητα, τόσο τα περιθώρια κέρδους όσο και οι όγκοι πωλήσεων μειώθηκαν στον κλάδο λιανικής. Πρόσφατα στοιχεία της Eurostat επιβεβαιώνουν ότι η υστέρηση μεταξύ των τιμών παραγωγής βασικών προϊόντων τροφίμων και των τιμών λιανικής πώλησης είναι συνήθως περίπου 6 έως 12 μήνες, ανάλογα με τις διαπραγματεύσεις τιμών και του κόστους μεταφορών.

Ο πληθωρισμός της γεωργίας κορυφώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2022, ακολουθούμενος από μια μακρά πτώση, ενώ ο πληθωρισμός των τιμών παραγωγού κορυφώθηκε δύο μήνες αργότερα, μειώθηκε ελαφρά μέχρι τον Φεβρουάριο του 2023 και συνέχισε έκτοτε να μειώνεται.

Ο πληθωρισμός στο λιανικό εμπόριο τροφίμων κορυφώθηκε τον Μάρτιο, επτά μήνες μετά τις τιμές των αγροτικών προϊόντων και σηματοδότησε την αρχή μιας πτωτικής τάσης που αναμένεται να συνεχιστεί το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους.

Τέλος στην χώρα μας οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα και ιδιαίτερα σε μια σειρά από βασικά είδη όπως γαλακτοκομικά, αβγά, κρέατα, φρούτα, λαχανικά, ψωμί, δημητριακά και έλαια, με την κεκτημένη ταχύτητα της αυξημένης ζήτησης λόγω τουρισμού, αναμένεται να συνεχιστούν ή στο καλύτερο σενάριο να σταθεροποιηθούν τον Σεπτέμβριο, ενώ αντίθετα η ακρίβεια στα υγρά καύσιμα αναμένεται να αποκλιμακωθεί, με την τιμή της βενζίνης να υποχωρεί κάτω από τα 2 ευρώ το λίτρο.

Με τον τρέχοντα μηνιαίο πληθωρισμό στη χώρα μας στο 3,4% και τον ΔΤΚ στα τρόφιμα στο 12,3%, ας ελπίσουμε πως οι εκτιμήσεις από τα στοιχεία της Eurostat για αποκλιμάκωση των τιμών στην ευρωπαϊκή και ελληνική αγορά θα επιβεβαιωθεί, αρχής γενομένης από τον φετινό Σεπτέμβριο. Καλό μήνα, καλό φθινόπωρο!

(*) Άρθρο του προέδρου ΕΒΕΠ Βασίλη Κορκίδη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ