Το εμπόριο της νοτιοανατολικής Μεσογείου –  Θαλάσσιες μεταφορές και λιμάνια

Βασίλης Κορκίδης* |> Ο Πειραιάς συγκαταλέγεται μεταξύ των κορυφαίων «παικτών» στο εμπόριο της νοτιοανατολικής Μεσογείου με το λιμάνι του να διαδραματίζει σημαίνοντα ρόλο στην διαμόρφωση των εμπορευματικών ροών από και προς Ασία δεδομένου ότι στον Πειραιά βρίσκεται το «κεφάλι του δράκου, όπως το έχουν ονομάσει κινέζοι αξιωματούχοι αφού εκεί καταλήγει ο «θαλάσσιος δρόμος του μεταξιού».

Στον Πειραιά, που σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης Xinhua-Baltic International Shipping Centre Development Index (ISCDI) βρέθηκε το 2023 στην όγδοη θέση, μεταξύ των δέκα κορυφαίων πόλεων λιμένων, χτυπάει η καρδιά της ισχυρότερης ναυτιλίας. Της ναυτιλίας των Ελλήνων που, ως παγκόσμιος ηγέτης του κλάδου, βρίσκεται στην πρώτη γραμμή πρωτοβουλιών, ώστε να υιοθετηθούν βιώσιμες πολιτικές προς όφελος της αειφόρου ανάπτυξης, της προστασίας του πλανήτη και της εύρυθμης λειτουργίας του παγκόσμιου οικοσυστήματος. Η ναυτιλία μας, παράλληλα, είναι αξιόπιστος εγγυητής για το παγκόσμιο εμπόριο, το 90% του οποίου διακινείται δια θαλάσσης αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεδομένου ότι ο στόλος των οποίο ελέγχους οι Έλληνες κατέχει την πρώτη θέση στην κατάταξη των ναυτιλιακών δυνάμεων της ΕΕ διαδραματίζοντας σημαίνοντα ρόλο για το εισαγωγικό και εξαγωγικό εμπόριο της ΕΕ.

Σήμερα ο Πειραιάς, που στοχεύει την πρώτη πεντάδα του ISCDI, λαμβάνοντας υπόψη τη λιμενική δραστηριότητα κατά 20%, το ευρύτερο περιβάλλον απόδοσης των logistics κατά 30% και τις εισροές επιχειρησιακών υπηρεσιών κατά 50% έχει αναδειχθεί ως ένα από τα 4 κορυφαία ευρωπαϊκά ναυτιλιακά κέντρα και μετεξελιχθεί σε κέντρο καινοτομίας για τη ναυτιλία, συγκεντρώνοντας έναν διαρκώς αυξανόμενο αριθμό ναυτιλιακών startups.

Παράλληλα αποτελεί σημείο συνάντησης των παγκόσμιων παικτών του “θαλάσσιου πλούτου”, ως έδρα της μεγαλύτερης ναυτιλίας στον κόσμο οι παραγωγικοί φορείς του οποίου προωθούν πολιτικές Blue Growth ως στοιχείων ενδυνάμωσης των επιχειρηματικών, κυρίως, δραστηριοτήτων που άπτονται της θαλάσσιας οικονομίας.

Ο Πειραιάς επίσης πρωτοστάτησε στην «αφύπνιση» της ναυπηγικής βιομηχανίας της χώρας, γεγονός που έχει σαν αποτέλεσμα την επανατοποθέτηση της Ελλάδας ανταγωνιστικά στη διεθνή αγορά μέσω των ναυπηγείων της και μάλιστα σε μία χρονικά κρίσιμη συγκυρία όπου όπου οι ασιατικές μονάδες δεν διαθέτουν δυναμικό εξαιτίας του όγκου των παραγγελιών για νεότευκτες μονάδες.

Ο επιχειρηματικός κόσμος που συνθέτει το “cluster”που δραστηριοποιείται γύρω από την ναυπηγικής μας βιομηχανία δηλώνει αποφασισμένος να διεκδικήσει ένα μεγάλο κομμάτι της πίτας της αγοράς της ναυπηγοεπισκευής που μέχρι πρότινος σχεδόν «μονοπωλούσαν» στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου οι Τουρκικές ναυπηγικές γυάρδες.

Οι ναυπηγικές μονάδες της Ελλάδας με τις εκσυγχρονισμένες δεξαμενές, που μπορούν να δεχθούν τα μεγαλύτερα πλοία που πλέουν αυτή τη στιγμή στις θάλασσες του κόσμου, αποτελούν στην πράξη τη βιομηχανική υποδομή της ναυτιλίας της χώρας, οι αρετές της οποίας, με το επιχειρηματικό μοντέλο, την τεχνογνωσία και την αξιοποίηση του έμψυχου δυναμικού, την έχουν καταστήσει ηγέτιδα δύναμη στο παγκόσμιο ναυτιλιακό στερέωμα.

Ήδη, σε πρόσφατη συνάντηση της CLIA, του φορέα που καλύπτει τις επιχειρήσεις του τομέα της κρουαζιέρας, με το Ε.Β.Ε.Π, διαπιστώθηκε ενδιαφέρον για εργασίες dry dock, αλλά και για επισκευές κρουαζιερόπλοιων που έχουν ελληνικά λιμάνια home port, και όχι μόνο. Και αυτή είναι μία θετική ένδειξη.

Όσον αφορά στα ελληνικά λιμάνια. Πέραν του ιδιαίτερου ρόλου που διαδραματίζουν τα λιμάνια του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης για τις παγκόσμιες εμπορευματικές ροές, το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης λίαν συντόμως θα διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο. Ως το πλέον προωθημένο λιμάνι της ΕΕ προς ανατολάς τόσο στο short sea shipping όσο και στις συνδυασμένες μεταφορές με την σιδηροδρομική κάλυψη του άξονα που διασυνδέει με τα λιμάνια της Βουλγαρίας, Ρουμανίας και Ουγγαρίας με ότι αυτό συνεπάγεται για την διαμόρφωση των εμπορευματικών ροών στην Ανατολική Ευρώπη, και όχι μόνο.

Τα ελληνικά λιμάνια ήταν και παραμένουν «ανοικτά» στις short sea δραστηριότητες τόσο στο τουριστικό πεδίο όσο και στο επιχειρηματικό. Με την ανάπτυξη συνεργιών με τα Τουρκικά λιμάνια να αποτελεί ένα πεδίο άξιο προς διερεύνηση νέων αναπτυξιακών πεδίων, μέσα και από την συνεργασία που μπορεί να αναπτυχθεί μέσω των εκπροσώπων των Επιλιμένιων Επιμελητηρίων που μετέχουν στην ASCAME. Στην οποία ο Πειραιάς (Ε.Β.Ε.Π.) έχει την προεδρία των επιτροπών transport logistics και trade ,retail & franchise.

Στο πλαίσιο αυτό το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς προωθεί πολιτική ανάπτυξης συνεργειών σε όλα τα επίπεδα μεταξύ επιχειρήσεων του εσωτερικού και εξωτερικού στο πλαίσιο της ενδυνάμωσης της παρουσίας στο διεθνή εμπορικό στίβο των επιχειρήσεων με καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες. Που μπορεί να αναπτυχθούν και μέσα από τη συνεργασία Ελληνικών και Τουρκικών επιχειρήσεων.

Ίσως το πεδίο της γαλάζιας οικονομίας να δώσει κάποιες ευκαιρίες για από κοινού επιχειρηματικές δράσεις που άπτονται της θαλάσσιας οικονομίας. Οι ναυτικές χώρες γνωρίζουμε καλά πως η Θάλασσα ενώνει κράτη και λαούς σε όλο τον κόσμο, πόσο μάλλον γειτονικές χώρες.

 (*) Ο κ. Βασ. Κορκίδης είναι πρόεδρος του ΕΒΕΠ