Η απελευθέρωση του Αιγαίου (1912) και η ελληνική εθνική κυριαρχία στο Αιγαίο (2024)
Εάν η Ελλάδα εναποθέσει στα χέρια της Χάγης την εθνική κυριαρχία κινδυνεύει να χάσει μέρος εδαφών (νησιά), αιγιαλίτιδα, FIR και ΑΟΖ
Θεοφάνης Μαλκίδης* |> Ήταν Οκτώβριος του 1912, όταν παράλληλα με τον ελληνικό στρατό ο οποίος απελευθέρωνε την μία μετά την άλλη τις πόλεις καθώς και την πρωτεύουσα της Μακεδονίας, το Πολεμικό μας Ναυτικό, «μεθ’ ὁρμῆς ἀκαθέκτου», υπό τον ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη, απελευθέρωνε μετά από σχεδόν εξακόσια χρόνια το Αιγαίο (πλην Δωδεκανήσου) και καθιστούσε αδιαμφισβήτητη την ελληνική εθνική κυριαρχία. Μάλιστα μετά την 8η Οκτωβρίου 1912 και την απελευθέρωση της Λήμνου, το στρατηγικής σημασίας λιμάνι του νησιού στο Μούδρο έγινε το ορμητήριο του ελληνικού στόλου, ο οποίος σε σχηματισμό τριών μοιρών, κατευθύνθηκε για την απελευθέρωση των νησιών του Αιγαίου:
- 17/10/1912: Ίμβρος, Θάσος και Άγιος Ευστράτιος,
- 19/10/1912: Σαμοθράκη,
- 21/10/1912: Ψαρά,
- 24/10/1912: Τένεδος,
- 2/11/1912: Χερσόνησος Αγίου Όρους,
- 11/11/1912: Λέσβος,
- 3/11/1912: Χίος,
- 14/11/1912: Οινούσσες,
- 27/11/1912: Ικαρία,
- 02/3/1913: Σάμος.
Με την Συνθήκη της Λωζάννης (1923- Άρθρο 12), κατοχυρώνεται η νέα κατάσταση στο βορειοανατολικό Αιγαίο:
«Η ληφθείσα απόφασις τη 13η Φεβρουαρίου 1914 υπό της Συνδιασκέψεως του Λονδίνου εις εκτέλεσιν των άρθρων 5 της Συνθήκης του Λονδίνου της 17/30 Μαίου 1913, και 15 της Συνθήκης των Αθηνών της 1/14 Νοεμβρίου 1913, η κοινοποιηθείσα εις την Ελληνικήν Κυβέρνησιν τη 13 Φεβρουαρίου 1914 και αφορώσα εις την κυριαρχίαν της Ελλάδος επί των νήσων της Ανατολικής Μεσογείου, εκτός της Ίμβρου, Τενέδου και των Λαγουσών Νήσων (Μαυρυών), ιδία των νήσων Λήμνου, Σαμοθράκης, Μυτιλήνης, Χίου, Σάμου και Ικαρίας, επικυρούται, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων της παρούσης Συνθήκης των συναφών προς τας υπό την κυριαρχίαν της Ιταλίας διατελούσας νήσους, περί ων διαλαμβάνει το άρθρον 15».
Και η απελευθέρωση του Αιγαίου ολοκληρώνεται με την ένωση της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα το 1948.
Σήμερα το Αιγαίο συνεχίζει να αποτελεί (μαζί με τη Θράκη και την Κύπρο) το κέντρο του τουρκικού επεκτατικού δόγματος: «Γαλάζια Πατρίδα», «Στρατηγικό βάθος», «Σύνορα της καρδιάς», ή όπως αλλιώς έχει ονομαστεί.
Η παρούσα κατάσταση στο Αιγαίο με προβολή τα ενεργειακά, την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, το μεταναστευτικό, την υφαλοκρηπίδα, τον εναέριο χώρο και μία σειρά από άλλα σχετικά επεκτατικά ζητήματα που θέτει ποικιλοτρόπως η Τουρκία, είναι η πραγματικότητα.
Όλα τα παραπάνω έχοντας υπόψη, τη Σύνοδο της Μαδρίτης ( Ιούλιος 1997), όπου η Ελλάδα αναγνώρισε «νόμιμα ζωτικά συμφέροντα της Τουρκίας» στο Αιγαίο και παραιτήθηκε από ενέργειες «χωρίς την συγκατάθεση της Τουρκίας», και το Ελσίνκι, (10/12/1999), όπου η Ελλάδα υπέγραψε το κείμενο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όπου η χώρα μας αποδέχτηκε «όλες τις εκκρεμούσες συνοριακές διαφορές και άλλα σχετικά θέματα».
Την ίδια στιγμή επειδή προετοιμάζεται ο Ελληνισμός για «διάλογο» και προσφυγή στη Χάγη ως διαπίστευση της εθνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο, οφείλουμε να επισημάνουμε τα εξής:
Το Διεθνές Δικαστήριο είναι πολιτικό εξάρτημα και ειδικότερα, οι δικαστές του οργάνου αυτού διορίζονται «με βάση τα προσόντα τους» δηλαδή καταλαμβάνουν τις θέσεις αυτές ανάλογα με τα συμφέροντα, ενώ η γνωμοδότησή του αφορά μόνο νομικά ζητήματα και όχι πολιτικά, όπως είναι αυτά που βάζει η Τουρκία.
Εάν η Ελλάδα εναποθέσει στα χέρια του Δικαστηρίου την εθνική της κυριαρχία κινδυνεύει να χάσει κατά ποσοστό εδάφη-νησιά, αιγιαλίτιδα ζώνη (χωρικά ύδατα), εναέριο χώρο (FIR), και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, ή ό,τι απαιτήσει η Τουρκία.
Επιπλέον η Ελλάδα με δήλωσή της, 1994, αναγνώρισε ως υποχρεωτική τη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου, υπό την αίρεση της αμοιβαιότητας, αντίθετα η Τουρκία δεν έχει αναγνωρίσει τη γενική δικαιοδοσία ενώ είναι γνωστόν ότι δεν έχει υπογράψει ούτε τη Σύμβαση περί Δικαίου της θάλασσας (1982).
Οπότε με ποιο δίκαιο θα δικάσει η Χάγη τον μονομερή (!) διαμοιρασμό του Αιγαίου και της ελληνικής ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας των νησιών μας αφού η Ελλάδα δεν διεκδικεί κάτι από την Τουρκία;
Η Ελλάδα οφείλει και πρέπει να προστατεύει τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Η αυτονόητη πολιτική και διπλωματική πρωτοβουλία της Ελλάδας είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, ενώ είναι βέβαιο ότι δεν βοηθούν κινήσεις όπως η μερική επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο ή η μερική οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών με την Αίγυπτο ή η κατάτμηση του δικαιώματός μας στα 12 μίλια με τα θαλάσσια πάρκα και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως επιχείρημα από την Τουρκία υπέρ της ύπαρξης «ειδικών περιπτώσεων-περιστάσεων» στο Αιγαίο ή την Ανατολική Μεσόγειο.
Η υπόμνηση της απελευθέρωσης των νησιών του Αιγαίου πριν έναν και πλέον αιώνα, είναι η σημερινή πράξη διατήρησης της εθνικής κυριαρχίας. «Έχουμε γη και πατρίδα, όταν έχουμε πλοία και θάλασσα» έγραψε ο «πατέρας» της Ιστορίας, Ηρόδοτος, ενώ ο Θεμιστοκλής σε λόγο του προς τους Αθηναίους είναι σαφής όταν αναφέρει πως η «πατρίδα σας είναι αι διακόσιαι νήαι πεπληρωμέναι».
Για τον Ελληνισμό η ελληνική εθνική κυριαρχία στο Αιγαίο, η ναυτική ισχύς στα θαλάσσια σύνορα μας, αποτελεί την ικανή και αναγκαία συνθήκη για την επιβίωση, μακροημέρευση και πρόοδό του. Εκεί, στη Γη και στο Ύδωρ του Αιγαίου, στην υπεράσπισή του, θα κριθεί το μέλλον του έθνους μας.
(*) Ο κ. Θ. Μαλκίδης είναι διδάκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών