Υψηλών δυνατοτήτων οι Έλληνες

Αν ένας άνθρωπος έχει γνωρίσει από μέσα και από έξω τον κόσμο της έρευνας και της τεχνολογίας στις ΗΠΑ και ευρύτερα σε διεθνές επίπεδο, αυτός είναι ασφαλώς ο ελληνικής καταγωγής Ζαχαρίας Λημνιός (Zachary Lemnios). Από το 2012 έως σήμερα είναι ο αντιπρόεδρος της αμερικανικής πολυεθνικής ΙΒΜ, επικεφαλής για την παγκόσμια στρατηγική στην έρευνα της εταιρείας-σύμβολο στον κόσμο των υπολογιστών διεθνώς.

Το προηγούμενο «πόστο» του Ζ. Λημνιού ήταν βοηθός υφυπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, επικεφαλής του τομέα έρευνας και τεχνολογίας (Chief Technology Officer), στην κυβέρνηση Ομπάμα κατά την περίοδο 2009-2012, διαμορφώνοντας την τεχνολογική πολιτική της χώρας σε σχέση με τις ανάγκες διεθνούς ανταγωνιστικότητας και εθνικής ασφάλειάς της. Μεταξύ άλλων, προώθησε πρωτοβουλίες στον τομέα του ηλεκτρονικού πολέμου και του κυβερνοπολέμου, των αυτόνομων (έξυπνων) οπλικών συστημάτων κ.α. Καθόλου τυχαία, έχει τιμηθεί με το «Μετάλλιο Εξέχουσας Δημόσιας Υπηρεσίας» του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ.

Όπως αναφέρει σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΠΕ-ΜΠΕ), το μέλλον της ευφυούς τεχνολογίας -στο οποίο «ποντάρει» κατ’ εξοχήν η ΙΒΜ- θα είναι η «γνωσιακή υπολογιστική» (cognitive computing), ένα στάδιο πέρα από την παραδοσιακή «τεχνητή νοημοσύνη» (artificial intelligence), μεταμορφώνοντας δραστικά τον κόσμο της εργασίας και της καθημερινότητας. Θεωρεί επίσης ότι, σε έναν απώτερο χρονικό ορίζοντα, τις τάσεις θα διαμορφώσουν οι κβαντικοί υπολογιστές και τα νευρομορφικά υπολογιστικά συστήματα.

Για την Ελλάδα και πώς θα βγει από την ύφεση νωρίτερα, τονίζει ότι το «κλειδί» για να αποκτήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, είναι να μετασχηματισθεί σε «κόμβο υψηλής τεχνολογίας και καινοτομίας», δίνοντας έμφαση σε ιδιωτικές και κρατικές επενδύσεις στο πεδίο της πληροφορικής και των επικοινωνιών, αξιοποιώντας το εγχώριο επιστημονικό δυναμικό της, που χαρακτηρίζει «υψηλών προδιαγραφών».

Όπως αναφέρει «οι έξυπνες τεχνολογίες και η υλοποίηση μιας εθνικής ψηφιακής υποδομής αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για τον μετασχηματισμό του δημόσιου τομέα», ενώ, παράλληλα, καταθέτει την ετοιμότητα της ΙΒΜ να συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση, συνεργαζόμενη με την ελληνική κυβέρνηση, τις ελληνικές εταιρείες και τα ελληνικά πανεπιστήμια.

Επισημαίνει, επίσης, ότι η τεχνολογία βρίσκεται σε βάση «ριζικού εκδημοκρατισμού» διεθνώς και καλεί τους ανθρώπους να μην φοβούνται τη συνεχή πρόοδο. Παράλληλα όμως, τονίζει ότι τα μελλοντικά γνωσιακά (cognitive) συστήματα, «θα πρέπει να ενσωματώνουν στη δομή τους την προστασία του ιδιωτικού απορρήτου, την ασφάλεια και τον ανθρώπινο έλεγχο».

Δεν παραλείπει, εξ άλλου, να υπενθυμίσει την «ατάκα» του Τόμας Γουότσον, ιδρυτή της IBM, πως «αν θέλεις να αυξήσεις τον αριθμό των επιτυχιών σου, διπλασίασε τον αριθμό των αποτυχιών σου», τονίζοντας ότι καμία έρευνα δεν πάει χαμένη και ότι το ιδανικό είναι να υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στη βραχυπρόθεσμη και κερδοφόρα καινοτομία και στην οραματική καινοτομία που έρχεται «πριν την ώρα της».

Ο Ζ. Λημνιός γεννήθηκε το 1955 και σπούδασε ηλεκτρολόγος-ηλεκτρονικός μηχανικός στα πανεπιστήμια Μίσιγκαν και Ουάσιγκτον-Σεντ Λούις. Το 2006-2009, διετέλεσε επικεφαλής τεχνολογίας στο Εργαστήριο Λίνκολν του Πανεπιστημίου ΜΙΤ, ένα ερευνητικό κέντρο που έχει στενές διασυνδέσεις με το Πεντάγωνο. Πιο πριν (2002-2005), ήταν διευθυντικό στέλεχος στην Υπηρεσία Προωθημένων Αμυντικών Ερευνητικών Προγραμμάτων (DARPA) του Πενταγώνου, αυτή που -μεταξύ άλλων- «εφηύρε» το Ίντερνετ και συνεχίζει να χρηματοδοτεί τα (φαινομενικά) πιο «τρελά» ερευνητικά προγράμματα. Διεύθυνε το Γραφείο Τεχνολογίας Μικροσυστημάτων και το Γραφείο Τεχνολογίας Επεξεργασίας Πληροφοριών της DARPA, συντονίζοντας και χρηματοδοτώντας πολλά ερευνητικά προγράμματα στις αμερικανικές βιομηχανίες μικροηλεκτρονικής, ημιαγωγών, φωτονικής κ.ά.

Στην ΙΒΜ Research διαμορφώνει την μακροπρόθεσμη ερευνητική «ατζέντα» και συντονίζει τη στρατηγική της για την έρευνα και τις σχετικές δραστηριότητες των 12 ερευνητικών κέντρων της σε όλο τον κόσμο. Είναι υπεύθυνος για την περιοδική έκθεση προβλέψεων των μελλοντικών εξελίξεων στην τεχνολογία (Global Technology Outlook), αναζητά συνεχώς νέες τεχνολογίες και νεοφυείς εταιρείες που θα μπορούσαν να «κάνουν τη διαφορά» διεθνώς και φροντίζει ώστε τα πάσης φύσης ερευνητικά προγράμματα που ήδη «τρέχουν» στην ΙΒΜ, να μην μένουν στο «ράφι», αλλά να αξιοποιούνται εμπορικά.

Παράλληλα, συνεχίζει να συμμετέχει σε συμβουλευτικές επιτροπές των ΗΠΑ για την έρευνα, την τεχνολογία και την εθνική ασφάλεια, με πιο σημαντική την Defense Science Board.