Κούλουμα με χαλβά, ταραμά, μια χάρτινη μουτσούνα, δύο σερπαντίνες, μια χούφτα χαρτοπόλεμο, καλαματιανό και γαϊτανάκι!

Παντελής Ξανθίδης |> Υπάρχουν κάποιες προκλητικές προτάσεις, που αυτόματα σού βουρκώνουν τα μάτια και σε γυρίζουν δεκαετίες πίσω, εκεί στα χρόνια της λεγόμενης (και… αμφιλεγόμενης!) αθωότητας. Τότε που η λέξη “μασκαράς” είχε τη σημασία της και τα καρναβάλια δεν έκαναν καθημερινές τηλεοπτικές εμφανίσεις! Βέβαια, ίσως επειδή ήταν χρόνια ολιγάρκειας… “Εν ολιγίστοις κείται το ευδαιμόνως βιώσαι”, όπως θα έλεγε ο Μάρκος Αυρήλιος!

”Μάγκες, Απόκριες έχουμε! Ποιός είναι για καμμιά τσάρκα το βράδυ στην Πλάκα;’’… Κάπως έτσι λέγαμε πριν καμμιά πενηνταριά-εξηνταριά χρόνια! Κι αυτό το κάλεσμα ανέβασα χθες στο f/b και έγινε χαμός από like! Επόμενο ήταν…

Λέξεις που σε ‘’στέλνουν’’ σε ανεξίτηλες σκηνές του άλλοτε. Από τις αποκριάτικες νυχτερινές τσάρκες των μαθητικών μας χρόνων στην Πλάκα, μέχρι το πέταγμα του χαρταετού και τα ‘’μπαλ μασκέ’’ της εφηβείας μας και τα γαϊτανάκια! Αλλά νά ‘ταν μόνον αυτές οι αποκριάτικες ‘’σκηνές’’…

• «Κόψε καλά τις μάνες»,
• «Φέρε την αλευρόκολλα»,
• «Φτιάξε τα ζύγια»,
• «Βάλε τα σκουλαρίκια»,
• «Σκίσε καμμιά εφημερίδα να βάλουμε ουρά»,
• «Κέρωσε το κορδονέτο»,
• «Κάνε κεφάλι»,
• «Αμόλα καλούμπα»,
• «Πρόσεχε εκείνον, έχει ξυραφάκι»…

Είναι μερικές συμβολικές εκφράσεις που έχουν περάσει στο… dna μας και κάθε τέτοιες μέρες μάς έρχονται στο νου και μας ‘’ταξιδεύουν’’…

Κι αν μιλάμε για Καθαρά Δευτέρα, μας πάνε εκεί στην αλάνα, παρέα με τον Άρη και τον Δημήτρη, τον Στέλιο και τον Τάκη, τον Γιάννη, τον Νίκο, τη Ρούλα και τη Νάγια, τον Γιώργο και τη Φωτούλα, τον Νάσο και τη Μαρία, τον Νάκη και τον Μιχάλη, τον Λάκη και την Ιλόνα… Εκείνη την πιτσιρικοπαρέα της γειτονιάς μας, που κάποιοι δεν πρόλαβαν να μεγαλώσουν και άλλοι πρόλαβαν, αλλά δεν βρίσκονται ανάμεσά μας…

Σπύρος Βασιλείου (1903-1985): “Το Τραπέζι της Καθαρής Δευτέρας” (1950)

Σαν σήμερα δεν παίζαμε μπάλα, ούτε γκαζάκια και κλεφτοτενεκέ. Πετούσαμε τους χαρταετούς, που με τόσο κόπο είχαμε φτιάξει οι ίδιοι. Μεγάλη ήταν η στιγμή, όταν ο αετός σηκωνότανε. Πετούσαμε κι εμείς μαζί του! Ο αττικός ουρανός γινόταν δικός μας! Μπαίναμε στο σκάφος της φαντασίας μας και κάναμε τα πρώτα ταξίδια μας στο αύριο…

Το πέταγμα του χαρταετού δεν ήταν… ξεπέτα! Δεν ήταν απλώς ένα παιχνίδι, μία ‘’πλάκα’’ ή ένα εθιμικό ‘’πρέπει’’. Είχε την ιδιοτυπία του. Ναι, ήταν μία ιεροτελεστία!

Άρχιζε την πτήση του ο χαρταετός κι έβγαινε ένα βάρος από μέσα σου. Έβλεπες την επιτυχία σου να υπερίπταται! Όσο αμόλαγες καλούμπα, τόσο και ξέφευγες! Πετούσες παρέα με τον χαρταετό (τον… αετό!) και ίσως να βίωνες μία επανεκκίνηση των οραμάτων σου.

Έκανες “enter” στον αττικό ουρανό και σου χάριζε τα άσπρα συννεφάκια του για να σε ταξιδεύουν… Κι αν τυχόν ο αετός σού ‘κανε τσαλίμια και πήγαινε για ανώμαλη προσγείωση, τότε γευόσουν κι εσύ κάτι από την ικάρια πτώση του! Απογοήτευση, θλίψη. Ένα ‘’γαμώτο’’ κι ένα ‘’μάθημα’’ για το τι σημαίνει “εφήμερο“… Όμως ακόμη και στην αποτυχημένη πτήση, υπήρχε το αντίδωρο! Όχι μόνο το χαλβάδιασμα, αλλά κι εκείνη η ζεστή, η αχνιστή λαγάνα, που με τίποτα δεν ήταν… πρόσκαιρη! Την χλαπακιάζαμε, καταπίνοντας ‘’γατοκέφαλα’’! Άντε ταραμά, άντε φασόλια πιάζ, άντε και κανένα θαλασσινό…

Χρόνια μετεμφυλιακά. Κάπως στριμωγμένα, στερημένα, δύσκολα. Μα τόσο γεμάτα αισθήσεις και όνειρα! Με δυό καραμέλες ‘’τσάρλεστον’’, μια χάρτινη μουτσούνα της δραχμής, δύο σερπαντίνες και μια χούφτα χαρτοπόλεμο, ‘’πετούσαμε’’ πιο πάνω από τους χαρταετούς!

«Να γίνομαι άνεμος για τον χαρταετό και χαρταετός για τον άνεμο. Ακόμα και όταν ουρανός δεν υπάρχει», έγραψε ο Οδυσσέας Ελύτης κι εγώ κάθομαι πίσω από την τζαμόπορτα και χάνομαι εκεί στον αττικό ουρανό της Φρεαττύδας, μπας και γίνω… άνεμος για εκείνον τον χαρταετό που λικνίζεται εκεί πάνω από τη Φρεαττύδα. Να τον στείλω στο τότε. Να τον ταξιδέψω στις γειτονιές του ’50 και του ’60. Να τον βάλω ν’ ακούσει τα αποκριάτικα της Δόμνας Σαμίου και να τον πάω εκεί στο σπίτι τού μπάρμπα Σπύρου Βασιλείου, στη σκιά της Ακρόπολης με τις Καθαροδευτέρες του! Να γίνεις κι αυτός σαν ένας από τους “Χαρταετούς” της ζωγραφιάς του μπάρμπα Σπύρου, που κοσμεί αυτό το σημείωμα…

Όμως, ο εν λόγω χαρταετός παραμένει στον ουρανό της Φρεαττύδας και συνεχίζει να λικνίζεται…  Άρα: προσγείωση στο σήμερα! Το laptop “κάθεται” στα πόδια μου και εναγωνίως περιμένει να πληκτρολογήσω έναν επίλογο. Αρνούμαι!