Ήρωες και δειλοί στον Τροχό, γιατί όλοι είμαστε απαραίτητοι για το γύρισμά του
Σε κάθε κρίσιμη στιγμή, είναι η αποκοτιά των ελαχίστων «σαλεμένων» που γράφουν την Ιστορία. Και «σαλεμένη» είναι η Νιότη
Αλέξανδρος Αρδαβάνης* |> Κάποιοι, οι συντριπτικά περισσότεροι μάλλον, κρύβονται και βολεύονται πίσω από την ιστορική «ανάλυση» που δεν αναγνωρίζει στην Εξέγερση του Πολυτεχνείου ρόλο καταλύτη στην πτώση της δικτατορίας -και ίσως αυτή ήταν εν μέρει η Αλήθεια.
Εγώ, όμως, θα ντρέπομαι πάντα ανομολόγητα επειδή τότε, δεκαεξάχρονο μαθητούδι δείλιασα να κατέβω στο πεδίο των διαδηλώσεων όταν με παρακινούσαν, ξαναμμένοι από την Βακχεία των ημερών εκείνου του Νοέμβρη, οι συμμαθητές μου -και δεν ήταν μόνο τα χοντρά γυαλιά μυωπίας που φοβόμουν πως θα έσπαζαν στις διαδηλώσεις.
Κουβαλώ αυτή τη ντροπή πενήντα χρόνια αλλά ποτέ δε διανοήθηκα, «αναλύοντας» να υποτιμήσω τον ρόλο εκείνης της εξέγερσης -κάθε εξέγερσης στην Ιστορία.
Ντρέπομαι λοιπόν -και όταν ντρέπομαι, σωπαίνω. Δεν αναλύω από απόσταση ασφαλείας. Δεν ανεμίζω σαν σημαία την εκδοχή που με βολεύει.
Σκέφτομαι μόνο ότι σε κάθε κρίσιμη στιγμή, είναι η αποκοτιά των ελαχίστων «σαλεμένων» που γράφει την Ιστορία -ας μην ταξιδεύει τελικά το πελώριο Βέλος της ανθρωπότητας προς της Δικαιοσύνης τον νοητό Ήλιο. Και η Νιότη είναι «σαλεμένη» ενώ τα γερατειά σέρνουν σαν ασήκωτο φορτίο τη δειλία τους.
Επειδή η Νιότη είναι η Ανατολή που ξημερώνει με όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά ενώ τα γερατειά τα έχουν εξαντλήσει. Έχουν τα ίδια χρώματα η αυγή και το δειλινό, όμως η πρώτη είναι που γεννά τους ελάχιστους ήρωες ενώ το δεύτερο τους δειλούς -μήπως δειλία και δειλινό έχουν και το ίδιο έτυμο;
Κι αν η μεγάλη πλειονότητα των ηρώων λυγίζει και «εντάσσεται» στην Πραγματικότητα, η αξία της κάποτε εξέγερσης δεν αναιρείται. Τιμώ τον κάποτε εξεγερμένο που λύγισε τελικά αλλά κατανοώ και οικτίρω τον πονηρά και πάντα σκυφτό δειλό.
Ο πρώτος κινεί τον σκουριασμένο Τροχό της Ιστορίας ενώ ο δεύτερος τον λιπαίνει με τη γλίτσα του -και είμαστε όλοι απαραίτητοι για το γύρισμα του Τροχού.
Όμως «αν είναι να σωθεί ο Κόσμος θα είναι από τους ανυπόταχτους»…
Ναι, όλα αντίστροφα τα έζησα τελικά. Από μια πρόωρη «ωριμότητα» σε μια μεσήλικη νεανική ανωριμότητα -αλλά ποτέ με το ρεύμα στου καιρού τη θυμωμένη κατεβασιά.
(*) Ο λογοτέχνης κ. Αλ. Αρδαβάνης, είναι δρ ιατρός ογκολόγος – διευθυντής στο νοσοκομείο “Άγιος Σάββας”