Έξι χώρες κατηγορούνται

|> Η πρώτη ετήσια (μη νομοθετική) έκθεση για το καθεστώς Σένγκεν κάνει ειδική αναφορά στα βασικότερα προβλήματα εφαρμογής του κεκτημένου του Σένγκεν, καθώς και στην πρόοδο που έχει επιτευχθεί όσον αφορά την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων. Η έκθεση υιοθετήθηκε με 439 ψήφους υπέρ, 157 κατά και 80 αποχές.

Η επαναφορά των ελέγχων 

Οι ευρωβουλευτές καταδικάζουν τη συνεχιζόμενη επαναφορά ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα που οφείλονται, όπως υποστηρίζουν, στις αδυναμίες του τομέα του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου και στην απουσία πολιτικής θέλησης, αλληλεγγύης και επιμερισμού των ευθυνών. Πολλές από τις παρατάσεις «αντιβαίνουν στους ισχύοντες κανόνες από άποψη εμβέλειας, αναγκαιότητας ή αναλογικότητας και είναι, ως εκ τούτου, παράνομες», υπογραμμίζουν οι ευρωβουλευτές.

Σήμερα, έξι χώρες εφαρμόζουν ελέγχους στα σύνορά τους: Γαλλία, Αυστρία, Γερμανία, Δανία, Σουηδία και Νορβηγία.

Το ΕΚ καταδικάζει την κατασκευή φυσικών φραγμάτων, συμπεριλαμβανομένων των φραχτών μεταξύ κρατών μελών και υπενθυμίζει ότι «αμφισβητεί τη συμβατότητα τέτοιων ενεργειών με τον κώδικα συνόρων του Σένγκεν».

Ανάληψη δράσεων

• Χρειάζεται μία ευρωπαϊκή μόνιμη, ισχυρή και αποτελεσματική διαχείριση των επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης στη θάλασσα

• Οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών πρέπει να βελτιώσουν τη συλλογή των στοιχείων και στατιστικών δεδομένων σχετικά με την εθνική διαχείριση πόρων και ικανοτήτων συνοριακού ελέγχου

• Τα κράτη μέλη χρειάζεται να διασφαλίσουν ταχείες και αποτελεσματικές διαδικασίες επιστροφής, με πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και υπό ανθρώπινες και αξιοπρεπείς συνθήκες, όταν εκδίδεται απόφαση επιστροφής

• Τα κράτη μέλη μπορούν να αναγνωρίζουν και να εφαρμόζουν τις αποφάσεις επιστροφής που λαμβάνονται από άλλο κράτος μέλος, αντί να λαμβάνουν νέα απόφαση επιστροφής ή να επιστρέφουν τον παράτυπο μετανάστη στο πρώτο κράτος μέλος έκδοσης

• Διασφάλιση επαρκών υποδομών, συνθηκών στέγασης και διαβίωσης για τους αιτούντες άσυλο, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη τις ανάγκες των ασυνόδευτων ανηλίκων και των οικογενειών με ανηλίκους, καθώς και των γυναικών που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση
• Μεταρρύθμιση και προσαρμογή του Συστήματος Πληροφοριών Σένγκεν (SIS) για να μπορεί να αντιμετωπίζει ταχέως νέες προκλήσεις, ιδίως όσον αφορά την προστασία παιδιών που κινδυνεύουν ή αγνοούνται, την άμεση και υποχρεωτική ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με την τρομοκρατία και την υποχρεωτική ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με αποφάσεις επιστροφής

Οι ευρωβουλευτές επαναλαμβάνουν ότι η Βουλγαρία και η Ρουμανία είναι έτοιμες να ενταχθούν στον χώρο Σένγκεν και καλούν το Συμβούλιο να εγκρίνει την ένταξή τους.

Τονίζουν ακόμη ότι τα τελευταία χρόνια η ΕΕ έχει θεσπίσει μέτρα για την ενίσχυση του χώρου Σένγκεν, όπως η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, οι συστηματικοί έλεγχοι στα εξωτερικά σύνορα και ένα νέο κοινό ηλεκτρονικό σύστημα καταγραφής στοιχείων εισόδου/εξόδου.

Δήλωση του εισηγητή

Ο εισηγητής Carlos Coelho (EΛΚ, Πορτογαλία): δήλωσε τα εξής: «Το Σένγκεν σημαίνει ελεύθερη κυκλοφορία. Αποτελεί τον πυρήνα της ευρωπαϊκής ιθαγένειας. Η έκθεση αυτή παραθέτει, για πρώτη φορά, τις απόψεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την κατάσταση του καθεστώτος Σένγκεν. Δυστυχώς, η διάγνωση δεν είναι καλή. Πρέπει να επιστρέψουμε το Σένγκεν στους πολίτες μας. Το μήνυμά μας προς τα κράτη μέλη είναι εξίσου ισχυρό: πρέπει να συμμορφώνονται με όλους τους κανόνες, όχι μόνο με εκείνους που θέλουν».

Ιστορικό

Εκτιμάται ότι το κόστος της μη εφαρμογής του Σένγκεν για δύο χρόνια κυμαίνεται μεταξύ 25 και 50 δισ. ευρώ για όλες τις χώρες που το απαρτίζουν. Εάν όλες οι χώρες επανεισαγάγουν μόνιμα τους ελέγχους στα σύνορα, το κόστος για 10 χρόνια θα κυμανθεί περίπου στα 100-230 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Transnational Institute (TNI), οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν κατασκευάσει τείχη και συνοριακά εμπόδια μήκους άνω των 1.200 χλμ. με κόστος τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ.