Η δέσμη των προτάσεων

Τα αποτελέσματα της πρώτης φάσης των εργασιών του Φόρουμ Βιομηχανίας παρουσιάστηκαν χθες σε συνέντευξη Τύπου στο υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού στην πλατεία Κάνιγγος. Τα συμπεράσματα προλόγισαν εκ μέρους του υπουργείου η υφυπουργός αρμόδια για θέματα Βιομηχανίας Θεοδώρα Τζάκρη και πρόεδροι φορέων που συμμετέχουν στη Συντονιστική Επιτροπή του Φόρουμ όπως ο πρόεδρος του ΣΕΒ (Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών) Θεόδωρος Φέσσας, ο πρόεδρος της ΚΕΕ (Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων) Κωνσταντίνος Μίχαλος, ο πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΕΣΕΒΕ) Γεώργιος Καββαθάς, ο πρόεδρος – επιστημονικός διευθυντής του ΚΕΠΕ (Κέντρο Ερευνών και Οικονομικού Προγραμματισμού) Νικόλαος Θεοχαράκης, και εκ μέρους της Ελληνικής Ένωσης  Τραπεζών ο Γιώργος Καμποράκης.

Η υφυπουργός Βιομηχανίας Θεοδώρα Τζάκρη τόνισε ότι σκοπός των εργασιών του φόρουμ, μαζί με όλους τους φορείς που εμπλέκονται στον χώρο της μεταποίησης είναι «να βρούμε όλοι μαζί τί χρειάζεται η ελληνική βιομηχανία και μεταποίηση για να αναπτυχθεί, να καταγράψουμε θέσεις προτάσεις και εργαλεία, να έχουμε ώριμες πολιτικές προτάσεις. Και γενικά να θέσουμε τις βάσεις συντονισμένα, ώστε να έχουμε ένα . Διότι η βιομηχανία κοιτάζει το σήμερα αλλά κοιτάζει και πολύ πιο μακριά από αυτό».

Σύμφωνα με τη Θεοδώρα Τζάκρη στόχος της κυβέρνησης θα πρέπει να είναι ένα συνολικό σχέδιο, όχι μόνο για την ενίσχυση της εξωστρέφειας των παραγωγικών επιχειρήσεων αλλά και κατάκτησης της εγχώριας αγοράς, καθώς όσο και αν φαίνεται παράδοξο η ελληνική αγορά για πλείστα ελληνικά βιομηχανία προϊόντα είναι μια παρθένα αγορά. Έδωσε μάλιστα το παράδειγμα της βιομηχανίας τροφίμων και ποτών, όπου «υπάρχουν προϊόντα που εισάγουμε σε ποσοστό 90% ενώ έχουμε πρώτες ύλες να τα παράξουμε εδώ, από τα αλκοολούχα ως τα αφεψήματα, από κατηγορίες κρεάτων μέχρι και τα έτοιμα ενδύματα. Η Ελλάδα μπορεί να κάνει πολύ περισσότερα για να κερδίσει μεγάλα μερίδια από την εσωτερική αγορά της. Και να διεκδικήσει αγορές των Βαλκανίων και του κόσμου».

Η υφυπουργός Βιομηχανίας σημείωσε ότι η δέσμη των προτάσεων που προέκυψε από το Φόρουμ Βιομηχανίας είναι ένας οδηγός για την βιομηχανική ανάπτυξη που προφανώς εκκρεμεί η έγκρισή του από τα αρμόδια θεσμικά όργανα της κυβέρνησης στο αμέσως επόμενο διάστημα. Και τόνισε ότι το Φόρουμ Βιομηχανίας «το θεσμικό εργαλείο που φτιάξαμε εδώ για πρώτη φορά να παραμείνει ως μια μόνιμη δομή. Και το βάρος πέφτει και σε όλους τους φορείς που βρίσκονται σήμερα εδώ και στην ίδια την πολιτεία. Αν μη τι άλλο αποδείχτηκε ότι όχι μόνο μπορούμε να συνεργαστούμε άλλα κι ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα έχουμε την δυνατότητα να φέρουμε στο τραπέζι κρίσιμες προτάσεις, χωρίς να επιβάλουμε τίποτα ο ένας στον άλλο και σε κλίμα απόλυτης συνεργασίας και συνεννόησης».

Οι εκπρόσωποι των φορέων που συμμετέχουν στη συντονιστική επιτροπή του Φόρουμ Βιομηχανίας τόνισαν τον ουσιαστικό χαρακτήρα των προτάσεων που προέκυψαν για την ανάπτυξη της βιομηχανικής πολιτικής της χώρας.

Σημειώθηκε σχεδόν από όλους ότι η πρωτοβουλία συγκρότησης και λειτουργίας ενός τέτοιου Φόρουμ για την μεταποίηση για πρώτη φορά στη χώρα είναι ενθαρρυντική και ευελπιστούν σε συνέχιση των εργασιών. Τονίστηκε μάλιστα το ότι φορείς που στο παρελθόν δεν μπορούσαν εύκολα να συνεργαστούν, λόγω διαφορετικών επιδιώξεων, κατέληξαν μέσα από εκτεταμένο διάλογο, σε κλίμα συνεργασίας και κατανόησης, σε συγκεκριμένες προτάσεις και μέτρα πολιτικής προς την Πολιτεία.

Συνοπτικά τα αποτελέσματα της πρώτης φάσης των εργασιών του Φόρουμ Βιομηχανίας έχουν ως εξής:

ΟΜΑΔΑ Α: ΔΥΝΑΜΙΚΟΙ ΚΛΑΔΟΙ

Η ανάκαμψη της βιομηχανίας, η αναστροφή των αρνητικών ρυθμών ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και η αύξηση του ΑΕΠ της χώρας, συνδέονται με την ενίσχυση  δυναμικών κλάδων της ελληνικής παραγωγικής βάσης μέσα από την ενθάρρυνση και στήριξη των μεταποιητικών επιχειρήσεων για την ανάπτυξη προϊόντων υψηλής προστιθέμενης  αξίας που θα συμβάλουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας της ελληνικής βιομηχανίας και οικονομίας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα έγκριτων μελετών, οι κλάδοι που διαθέτουν αναπτυξιακή δυναμική ώστε να αποτελέσουν τους βασικούς πυλώνες για την ανασυγκρότηση και ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, είναι:  Ο τομέας της Αγροτοδιατροφής, η  Χημική Βιομηχανία, Η Υγεία και Φαρμακευτική Βιομηχανία, ο Τομέας των Υλικών και Κατασκευών, ο Τομέας της Ενέργειας, ο Τομέας της Περιβαλλοντικής Βιομηχανίας, ο Τομέας των Πολιτιστικών και Δημιουργικών Βιομηχανιών, ο Τομέας των Τεχνολογιών Πληροφορικής & Επικοινωνιών (ΤΠΕ), ο Τομέας της Εφοδιαστικής Αλυσίδας και ο Τομέας των Τεχνολογιών Πληροφορικής & Επικοινωνιών (ΤΠΕ).

ΟΜΑΔΑ Β: ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ

Η ανάδειξη ενός νέου αναπτυξιακού υποδείγματος και παραγωγικού μοντέλου για την ανάπτυξη των ελληνικών επιχειρήσεων προϋποθέτει τη βελτίωση  του «Εθνικού Συστήματος Καινοτομίας». Η ανάπτυξη επιχειρηματικής καινοτομίας με υψηλή προστιθέμενη αξία, στη χώρα μας, επηρεάζεται από ελλείψεις και αδυναμίες στην εφαρμογή πολιτικών και μέτρων για την καινοτομική επιχειρηματικότητα, καθώς και από διοικητικά και γραφειοκρατικά εμπόδια. Είναι διαπιστωμένο ότι ενώ τα ελληνικά ΑΕΙ και ερευνητικά κέντρα εμφανίζουν  υψηλές ερευνητικές επιδόσεις (βασική και εφαρμοσμένη έρευνα) που οφείλεται κυρίως στα Ευρωπαϊκά προγράμματα, η χώρα  έχει χαμηλές επιδόσεις στην καινοτομική δραστηριότητα με χαρακτηριστικά χαμηλές δαπάνες για Ε&Α από τον ιδιωτικό τομέα. Διαπιστώνεται, επίσης, έλλειψη ουσιαστικής συνεργασίας και επικοινωνίας μεταξύ ερευνητικής κοινότητας και των  παραγωγικών  επιχειρήσεων και χρονίζουσα έλλειψη δομών και μηχανισμών για τη διασύνδεση αυτή. Τέλος, διαπιστώνεται  ότι υπάρχει διαχρονική έλλειψη χρηματοδοτικών εργαλείων και κινήτρων ενώ το κόστος του χρήματος αποτελεί αντιαναπτυξιακό παράγοντα. Με βάση τα παραπάνω, προτείνονται μέτρα για τη δημιουργία ενός σταθερού και φιλικού προς την επιχειρηματικότητα περιβάλλοντος που θα ενισχύει μέσο- και μακροπρόθεσμα καινοτομικά εγχειρήματα, ειδικότερα από τις ΜμΕ,

ΟΜΑΔΑ Γ: ΣΤΗΡΙΞΗ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

οι προτάσεις για την αναπτυξιακή πολιτική στις ΜμΕ την προγραμματική περίοδο 2014-2020 επικεντρώνονται:

Στην  αντιμετώπιση του θέματος της πρόσβασης των ΜμΕ στη χρηματοδότηση και βελτίωση της ρευστότητας των επιχειρήσεων, όπως:

• συντονισμό σε εθνικό επίπεδο των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων και συγχρονισμός τους με  προγράμματα  ενισχύσεων για ΜμΕ
• δημιουργία κατάλληλου θεσμικού πλαισίου για νέα εργαλεία στοχευμένα στις ΜμΕ και την επιχειρηματικότητα
• επιτάχυνση της αποπληρωμής οφειλών προς ΜμΕ για βελτίωση της ρευστότητάς τους,

Στη δημιουργία δομών και υποδομών για την ενημέρωση και διάχυση των πληροφοριών στις ΜμΕ και την υποστήριξη των αναπτυξιακών τους αναγκών, όπως: 

• δημιουργία δικτύου υποστηρικτικών & συμβουλευτικών δομών ΜμΕ & επιχειρηματικότητας (π.χ τυποποίηση-πιστοποίηση, πατέντες, καινοτομία, κ.α.)
• αναβάθμιση της λειτουργίας  του  «Εθνικού Παρατηρητηρίου ΜμΕ & Επιχειρηματικότητας»

Στην ενθάρρυνση συνεργατικών επιχειρηματικών σχημάτων (αλυσίδες αξίας, clusters, παραγωγικά δίκτυα κλπ),  μέσω προγραμμάτων και δράσεων ενισχύσεων για ΜμΕ, όπως:

• ενθάρρυνση – μέσω προγραμμάτων, πρωτοβουλιών και στοχευμένων δράσεων- της σύστασης και ενίσχυσης συνεργατικών επιχειρηματικών σχημάτων, όπως οι αλυσίδες αξίας, τα clusters, τα παραγωγικά δίκτυα που ενδυναμώνουν την παρουσία τους τόσο στην εγχώρια, όσο και τη διεθνή αγορά μέσω της  δημιουργίας νέων  εμπορεύσιμων προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, της σύνδεσης επιχειρήσεων & καινοτομίας, της εξωστρέφειας και Διεθνοποίησης, της μείωσης του ενεργειακού & περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος.

Στη βελτίωση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, όπως:

• εκπαίδευση για ψηφιακές τεχνολογίες σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας των επιχειρήσεων (σχεδιασμός προϊόντων, παραγωγή, διακίνηση, εξαγωγές κλπ) για να βελτιωθεί το «ψηφιακό έλλειμμα» των επιχειρήσεων , ιδίως των ΜμΕ.
• αναβάθμιση της Τεχνικής & Επαγγελματικής Εκπαίδευσης για την στελέχωση των επιχειρήσεων με εκπαιδευμένο τεχνικό προσωπικό,
• έμφαση στην  Επιχειρηματική Εκπαίδευση και στη δημιουργία κουλτούρας επιχειρηματικότητας σε όλες τις βαθμίδες της

Στις Κλαδικές παρεμβάσεις, όπως:

• ενίσχυση επιχειρηματικών και επενδυτικών πρωτοβουλιών στους εννέα (9) παραγωγικούς κλάδους προτεραιότητας μέσω οριζόντιων και κλαδικών προγραμμάτων και δράσεων,
• σύνδεση μεταποιητικών ΜμΕ με τον τουρισμό και πολιτισμό μέσω δικτύων  και αλυσίδων  αξίας,
• προώθηση της καινοτομικής νεοφυούς επιχειρηματικότητας, μέσω στοχευμένων παρεμβάσεων και ενισχύσεων.

ΟΜΑΔΑ Δ: ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Για την ανάκαμψη της ελληνικής βιομηχανίας και τη βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, στο πλαίσιο συμμόρφωσης με την κοινοτική πολιτική  για την ενέργεια, είναι αναγκαία η διαμόρφωση ολοκληρωμένης εθνικής ενεργειακής πολιτικής για τη βιομηχανία, η οποία θα εστιάζεται στα εξής:

• μείωση του ενεργειακού κόστους και επανεκτίμηση των επιβαρύνσεων στο κόστος ενέργειας για την ενίσχυση της εξωστρέφειας και της διεθνούς ανταγωνιστικότητας
• εξορθολογισμό της φορολογικής πολιτικής στην κατανάλωσης ενέργειας και των ρυθμιζόμενων χρεώσεων
• άρση των στρεβλώσεων ή/και αλλαγή του υφιστάμενου μοντέλου οργάνωσης των εγχώριων αγορών ενέργειας, για ενίσχυση του ανταγωνισμού
• σχεδιασμό των αγορών διασφάλισης ισχύος κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα, ώστε να εξασφαλιστεί η σταθερότητα του συστήματος χωρίς τη χρήση επιδοτήσεων
• ανάπτυξη νέων εργαλείων χρηματοδότησης, κρατικών ενισχύσεων (π.χ φορολογικές απαλλαγές, χρηματοδότηση από τρίτους, κ.ά.) και παροχής κινήτρων προς μείωση του κόστους ενέργειας, με κριτήριο την παραγωγή προστιθέμενης αξίας στην εθνική οικονομία αλλά και συμμόρφωση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία
• ενθάρρυνση επενδύσεων, ιδιαίτερα για τις ΜμΕ, σε τεχνολογίες βελτίωσης ενεργειακής αποδοτικότητας και μείωσης του ενεργειακού αποτυπώματος
• υποστήριξη και οργάνωση των διαδικασιών διάγνωσης, ελέγχου και πιστοποίησης της ενεργειακής αποδοτικότητας και ανάπτυξη και εφαρμογή Συστημάτων Διαχείρισης Ενέργειας σύμφωνα με το Διεθνές πρότυπο ISO 50001.

ΟΜΑΔΑ Ε: ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ

Το ξεκίνημα μιας μεγάλης προσπάθειας επενδυτικής κινητοποίησης με έμφαση στο δευτερογενή τομέα της οικονομίας, με στόχο  την  εξωστρέφεια, την καινοτομία, τις οικονομίες κλίμακας και τη δημιουργία νέων σταθερών θέσεων εργασίας, είναι ζήτημα κρίσιμο και επείγουσας σημασίας για την ανάκαμψη της οικονομίας της χώρας. Απαιτείται   μια νέα  στρατηγική χρηματοδότησης των επενδύσεων που έχει ως στόχο να εντάξει  στα παραδοσιακά χρηματοδοτικά εργαλεία, σύγχρονες πολιτικές κινήτρων (πχ φορολογικά, ανάπτυξης, απασχόλησης, εξαγωγών, R&D, κτλ) και  νέων ανακυκλούμενων εργαλείων,  με ταυτόχρονη άρση των αντικινήτρων και των εμποδίων σε όλο το φάσμα επενδυτικής διαδικασίας.

Στο πλαίσιο της νέας στρατηγικής, είναι αναγκαία μέτρα για:

• Βελτίωση της Ρευστότητας και διαθεσιμότητα Κεφαλαίων  Κίνησης
• Λειτουργία Σύγχρονων Μηχανισμών Χρηματοδότησης Επενδύσεων
• Διαφανής Λειτουργία Μηχανισμών Χρηματοδότησης Επενδύσεων

ΟΜΑΔΑ ΣΤ: ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Πρωταρχικό ρόλο για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος διαδραματίζει το γενικό μακροοικονομικό περιβάλλον, με απαραίτητες προϋποθέσεις την εξασφάλιση συνθηκών σταθερότητας και ασφάλειας. Ειδικότερα, η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος εξαρτάται από όλο το φάσμα των παρεμβάσεων ρυθμιστικού, φορολογικού  και διοικητικού χαρακτήρα. Οι αναγκαίες επιμέρους δράσεις συνδέονται τόσο  με την ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας των υφιστάμενων επιχειρήσεων όσο και με την εξάλειψη των σημαντικότερων εμποδίων για τη σύσταση / ίδρυση νέων επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα,  οι δράσεις για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος θα αναπτυχθούν στους παρακάτω άξονες:

• Αδειοδότηση οικονομικών δραστηριοτήτων
• Χωροταξικό / Επιχειρηματικά Πάρκα
• Πολιτική Ποιότητας / Εποπτεία της αγοράς

Αλλά και θέματα αρμοδιότητας άλλων Φορέων, όπως:

• Φορολογική δικαιοσύνη (Υπουργείο Οικονομικών)
• Ειδικές Φορολογικές Ζώνες (Υπουργείο Οικονομικών)
• Ποιοτική και ταχεία απονομή δικαιοσύνης (Υπουργείο Δικαιοσύνης)
• Πτώχευση (2^η ευκαιρία) – υπερχρεωμένες επιχειρήσεις
• Ενίσχυση της επιχειρηματικής εξωστρέφειας
• Καλή νομοθέτηση και ρυθμιστική διοίκηση