Η μεταγιουγκοσλαβική περίοδος και η Σκοπιανή Ραντμίλα Σεκερίνσκα που είναι πιά η νέα αναπληρώτρια γραμματέας του ΝΑΤΟ…

Θεοφάνης Μαλκίδης* |> Ο πριν από μερικές ημέρες διορισμός της πρώην υπουργού Αμύνης των Σκοπίων Ραντμίλα Σεκερίνσκα (φωτό) στη θέση της αναπληρώτριας γραμματέα του ΝΑΤΟ, επανέφερε, πέραν της λεγόμενης «Συμφωνίας των Πρεσπών» και τα εσωτερικά ζητήματα των Σκοπίων, τα οποία τα υφιστάμεθα στην Ελλάδα. Και κυρίως όσοι ακόμη μιλούν και πράττουν, με επιχειρήματα (του διεθνούς δικαίου), αλλά και αυτά των εθνικών μας συμφερόντων, για την παρά φύσει παραχώρηση του ονόματος της Μακεδονίας στη γειτονική χώρα.

Είναι γεγονός ότι η εσωτερική κατάσταση και οι κάθε είδους σχέσεις πολιτικές και άλλες (π.χ. παράγοντες, πρόσωπα, κράτη επιχειρήσεις, funds, συμμαχίες, με ιδιαίτερη δραστηριότητα στη χώρα που δεν μένουν μόνο στην επισκευή του κάστρου της πρωτεύουσας…), πιέζουν την ηγεσία των Σκοπίων να λειτουργεί με τον τρόπο που γνωρίζουμε.

Η εσωτερική κατάσταση στα Σκόπια δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στη fake διαμάχη μεταξύ προσώπων και των κομμάτων, διαμάχη η οποία υποτίθεται γίνεται για το ύφος και τα ζητούμενα της «Συμφωνίας».

Το σκηνικό είναι γνωστό και εκ των προτέρων στημένο, με όρους σεναρίου ταινίας της μεταγιουγκοσλαβικής περιόδου: κόμματα πιο φιλοευρωπαϊκής κατεύθυνσης και πιο διαλλακτικοί πολιτικοί, ακαδημαϊκοί, δημοσιογράφοι, πιέζουν υποτίθεται τα πιο αδιάλλακτα πολιτικά πιόνια τα οποία κρατούν «σκληρή» γραμμή (VMRO, Αλβανοί, Τούρκοι, κλπ). Κόμματα που υποτίθεται ότι συμμορφώνονται με τη «Συμφωνία», η οποία έχει παραβιαστεί πάνω από 500 φορές (!) και προσπαθούν να πείσουν τα «σκληρά» να συναινέσουν στη «Συμφωνία».

Βεβαίως όλοι είναι «απόφοιτοι» της ίδιας σχολής σκέψης, της ίδιας πολιτικής σχολής που διαμόρφωσε τα δεδομένα στην μεταπολεμική Γιουγκοσλαβία και βεβαίως στα ομόσπονδα κράτη που αποτέλεσαν τη διαδοχή της μετά το 1990.

Επιπρόσθετα όλοι, πλην εξαιρέσεων αποτελούν σημαντικά στελέχη της νέας πολιτικής ομάδας των Σκοπίων που εκπαιδεύτηκαν σε σχολές σκέψης δυτικών χωρών με καθηγητές μάλιστα και από την Ελλάδα…

Συνεπώς δεν είναι μία πολιτική διαφωνία η συγκεκριμένη, αλλά μία τακτική κίνηση, μία στρατηγική που εφαρμόζεται από πολιτικά όντα που γνωρίζουν ότι ο χρόνος μπορεί να δουλέψει επ’ ωφελεία τους.

Μάλιστα η «Συμφωνία» την οποία δε σέβεται κανένας στη γειτονική χώρα, τους έδωσε το δικαίωμα να κάνουν πολιτική στο ΝΑΤΟ και οσονούπω και στην Ευρωπαϊκό Ένωση ή αλλιώς να λειτουργούν ως σύμμαχοι και το μακρύ χέρι της κατοχικής Τουρκίας.

Το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι οι πολιτειακές και πολιτικές δυνάμεις της χώρας διαμορφώνουν από κοινού το πρόγραμμα δράσης τους, διαφωνώντας –συμφωνώντας, γεγονός που συνδέεται και με το δεδομένο ότι η πολιτική των Σκοπίων είναι να διαμορφώσει συνθήκες Κοσσυφοπεδίου στην Ελλάδα, αναδεικνύοντας διεθνώς την «καταπιεσμένη μακεδονική μειονότητα» στην οποία πρέπει να αποδοθούν τα δικαιώματά της» (ιθαγένεια, περιουσίες, κλπ).

Έτσι πιστεύουμε ότι όλα τα άλλα που σχετίζονται με τις υποτιθέμενες διαφορετικές απόψεις, αφορούν μόνο σικέ διαφωνίες, οι οποίες μπροστά στον κοινό μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο στόχο λησμονούνται.

Το δεύτερο ζήτημα του εσωτερικού σκηνικού στα Σκόπια, αφορά τον τουρκικό παράγοντα που διαμορφώνει τα πολιτικά και τα οικονομικά δεδομένα που επηρεάζουν τη χώρα. Η Τουρκία έχει σημαντική οικονομική παρουσία στα Σκόπια και πολιτικά προσπαθεί να ασκήσει πίεση στην Ελλάδα και φροντίζει να το επιδεικνύει με κάθε τρόπο. Τόσο στον συμβολικό τομέα, όσο και στον ουσιαστικό. Η αντιπροσωπεία από τα Σκόπια είναι κάθε χρόνο προσκεκλημένη στις εκδηλώσεις για την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, ενώ οι τουρκικές οργανώσεις και οι αντίστοιχες από τα Σκόπια διοργανώνουν παρεμβάσεις σε διεθνή φόρα για την ανάδειξη της καταπίεσης της «τουρκικής και μακεδονικής μειονότητας από την Ελλάδα».

Η συγκεκριμένη επιλογή της κατοχικής Τουρκίας να στηρίξει τα Σκόπια αποτελεί σαφώς μία συγκεκριμένη χείρα βοήθειας, μάλιστα από ένα κράτος που έχει σημαντικούς λόγους να δημιουργεί πολλά μέτωπα στις σχέσεις της με την Ελλάδα.

Παράλληλα, ένας άλλος παράγοντας ο οποίος δεν αξιολογείται όσο θα έπρεπε, αφορά τη στήριξη της Βουλγαρίας στα Σκόπια, στήριξη η οποία συνιστά μία πολύ σπουδαία παράμετρο της υπόθεσης του ονόματος και όχι μόνο. Η Βουλγαρία ποτέ δεν αποδέχθηκε την υπόθεση «Μακεδονία», «Μακεδονική ταυτότητα και γλώσσα» από τα Σκόπια. Γι’ αυτούς ήταν μόνο Βούλγαροι και έτσι θα παραμείνουν.

Ωστόσο η πίεση προς τη Βουλγαρία από την Τουρκία, μέσω των χρησίμων Τούρκων εταίρων της κυβέρνησης έκαμψε τις όποιες βουλγαρικές αντιρρήσεις και ενστάσεις…

Ο αλβανικός παράγοντας αποτελεί ένα άλλο σημαντικό δεδομένο, αφού ο πληθυσμός των Σκοπίων αποτελείται από 40-45% Σλάβους, 40% Αλβανούς, 10% Τούρκους, Τσιγγάνους και λοιπούς.

Τα δεδομένα που συνδέονται με τον αλβανικό πληθυσμό δημιουργούν πιέσεις στη χώρα. Ωστόσο την παρούσα στιγμή ο αλβανικός παράγοντας εξυπηρετείται από τη συγκυρία και στηρίζει την κατάσταση και την κυβέρνηση στα Σκόπια, θεωρώντας ότι αυτή είναι η κατάλληλη στάση. Οι Αλβανοί επίσης στηρίζουν κάθε κίνηση της κυβέρνησης των Σκοπίων έναντι της Ελλάδας, την οποία πιέζουν και αυτοί με τη σειρά τους αφού στηρίζουν τις επιλογές όχι μόνο της χώρας, στη οποία βάσει της συμφωνίας της Αχρίδας συγκυβερνούν, αλλά και του αλβανικού εθνικισμού, με το αίτημα της αναγνώρισης της «γενοκτονίας των Τσάμηδων».

Είναι σημαντικό κάποιος να γνωρίζει τις εσωτερικές παραμέτρους στα Σκόπια. Άλλωστε το ζήτημα των Σκοπίων θα (πρέπει να) μας απασχολεί στην εύθραυστη αυτή περιοχή, όπου τα συμφέροντά μας έχουν τρωθεί και η πολυπαραγοντική αμφισβήτηση της εθνικής κυριαρχίας είναι σαφής.

(*) Ο κ. Θ. Μαλκίδης είναι διδάκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου, μόνιμος κάτοικος Έβρου