Το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης για τις αιτίες της αύξησης των τιμών

Τ/Π |> Αναφορικά με δημοσιεύματα για την αγορά υγρών καυσίμων και προκειμένου να προστατεύσει τους πολίτες από “λανθασμένες εντυπώσεις” και “απλοϊκές συσχετίσεις” των διεθνών τιμών αργού πετρελαίου με την τιμή διάθεσης της βενζίνης, το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, προχώρησε σε διευκρινίσεις. Δηλαδή, σαν αυτό που λέμε “και όποιος δεν κατάλαβε…“! Τέλος πάντων… Το υπουργείο διευκρινίζει:

Η αύξηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης επηρεάζει τις φορολογικές επιβαρύνσεις κατά 3,7 λεπτά του ευρώ για τις βενζίνες, 10 λεπτά για το πετρέλαιο κίνησης και 7 λεπτά για το υγραέριο κίνησης. Ωστόσο, από τα πρώτα διαθέσιμα στοιχεία, η αγορά δείχνει να απορροφά μέρος των αυξήσεων αυτών. Τα ποσοστά απορρόφησης είναι μεγαλύτερα στο πετρέλαιο κίνησης και το υγραέριο.

Το υπουργείο Οικονομίας έχει προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες ώστε να αποφευχθούν τυχόν κρούσματα αισχροκέρδειας με δεδομένη την αυξητική τάση που παρουσιάζουν οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου.

Η τιμή του αργού πετρελαίου αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης διεθνών χρηματιστηρίων. Το αργό πετρέλαιο τύπου Brent, χρησιμοποιείται συνήθως ως σημείο αναφοράς διεθνώς για την τιμολόγηση και άλλων τύπων αργού.

Σύμφωνα με στοιχεία του ηλεκτρονικού διηπειρωτικού χρηματιστηρίου (ICE) ο χρηματιστηριακός δείκτης του αργού πετρελαίου τύπου Brent, μέσα στο 2016 σημείωσε τη μεγαλύτερη ετήσια άνοδο που έχει καταγραφεί μετά το 2009. Από τις 30 Νοεμβρίου, μετά τη συμφωνία για μείωση της παραγωγής από τα μέλη του ΟΠΕΚ και άλλες χώρες, οι τιμές του αργού πετρελαίου έχουν αυξηθεί κατά 25%, προσεγγίζοντας υψηλά 18 μηνών.

Η απότομη αυτή αύξηση στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου αποδίδεται στους θεμελιώδεις κανόνες της αγοράς και συγκεκριμένα στη μείωση της υπερβάλλουσας προσφοράς μετά τη συμφωνία για μείωση της παραγωγής κατά σχεδόν 1,8 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα, η οποία ενεργοποιήθηκε από 1/1/2017.

Επιπρόσθετα, η διαπραγμάτευση της τιμή του αργού πετρελαίου εκτελείται σε δολάρια Αμερικής. Επομένως, οι τιμές αργού πετρελαίου που προμηθεύονται τα διυλιστήρια στην Ελλάδα, επηρεάζονται και από την ισοτιμία του ευρώ έναντι του δολαρίου, η οποία υποχώρησε περίπου κατά 3% το 2016, ενώ οι πιέσεις εντάθηκαν ιδιαίτερα το τελευταίο 3μηνο του έτους (πτώση πάνω από 7%), εξαιτίας των προβλέψεων για σταδιακή αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων, επηρεάζοντας αναλόγως στην ευρωπαϊκή αγορά τις διεθνείς τιμές του αργού. Η αύξηση στις τιμές του αργού πετρελαίου σε όρους ευρώ το τελευταίο έτος είναι της τάξης του 60% και ανέρχεται στα 12,9 λεπτά του ευρώ.

Όσον αφορά την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου καυσίμων, η τροπολογία που εισήγαγε το υπουργείο Οικονομίας τον Αύγουστο του 2016 (άρθρο 83 του Ν.4413/2016) ανταποκρίθηκε σε μια επιτακτική ανάγκη: τη βελτίωση ενός συστήματος εφαρμογής κανόνων, οι οποίοι ίσχυαν, αλλά δεν ήταν ικανοποιητικοί στην εφαρμογή τους. Με το θεσμικό πλαίσιο που ίσχυε έως τότε δεν προστατεύονταν ούτε το δημόσιο συμφέρον ούτε και οι καταναλωτές. Έπρεπε λοιπόν να αρθούν τα θεσμικά κενά, ώστε να τιμωρούνται οι πραγματικά υπεύθυνοι για τα σχετικά αδικήματα (αλλοίωση των αντλιών, εξαπάτηση των καταναλωτών και του κράτους).

Η συγκεκριμένη διάταξη δεν αφορά μόνο στην αυστηροποίηση του υφιστάμενου πλαισίου, αλλά εισάγει νέους όρους οι οποίοι διευρύνουν το πεδίο των κυρώσεων γι’ αυτού του τύπου τα αδικήματα. Με τη διάταξη εισάγεται η έννοια της επιχειρησιακής εκμετάλλευσης, ακριβώς ώστε να εντοπίζονται οι πραγματικοί ένοχοι των συγκεκριμένων αδικημάτων. Η έννοια της επιχειρησιακής εκμετάλλευσης ταυτίζεται με την έννοια της επιχείρησης του πρατηρίου και συνδέεται τόσο με τους παραγωγικούς συντελεστές της εγκατάστασης όσο και με την υλικοτεχνική υποδομή και το ανθρώπινο δυναμικό.

Ταυτόχρονα, αυστηροποιούνται και οι κυρώσεις. Για μεγάλες αποκλίσεις στις μετρήσεις, αντί για αφαίρεση της άδειας για τη συγκεκριμένη εγκατάσταση, όπως συνέβαινε στο προηγούμενο διάστημα, πλέον με τη συγκεκριμένη διάταξη απαγορεύεται η έκδοση και νέας άδειας για την επόμενη δεκαετία οπουδήποτε στην επικράτεια, για να μην επαναληφθεί το φαινόμενο όπου ο επιχειρηματίας απλώς άλλαζε έδρα και συνέχιζε την ίδια λογική.

Μάλιστα, αυστηρές κυρώσεις προβλέπονται πλέον και για όσους κατασκευάζουν εξαρχής προβληματικές αντλίες, προκειμένου να καλυφθεί ολόκληρη η αλυσίδα. Δεν πρόκειται λοιπόν μόνο για αυστηροποίηση του υφιστάμενου καθεστώτος, αλλά για ουσιαστικές αλλαγές στη λογική που διέπει την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου. Οι αλλαγές απαντούν σε συγκεκριμένες προφανείς στρεβλώσεις και παθογένειες του προηγούμενου πλαισίου, ώστε να υπάρξουν ουσιαστικά αποτελέσματα.

Το υπουργείο έχει εντατικοποιήσει τους ελέγχους προκειμένου να αντιμετωπιστεί ριζικά το φαινόμενο του λαθρεμπορίου καυσίμων. Μέσα στο 2016 και ειδικά το τελευταίο διάστημα, μετά από σχετική εγκύκλιο, η οποία εκδόθηκε από τη Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας εν όψει μάλιστα και της χειμερινής περιόδου, της διακίνησης και διανομής, δηλαδή, του πετρελαίου θέρμανσης, έχουν εντατικοποιηθεί συστηματικά οι έλεγχοι και έχει αυξηθεί και το ποσοστό των παραβάσεων που έχουν καταγραφεί.

Επίσης, η αρμόδια υπηρεσία της ΓΓ Βιομηχανίας σχεδιάζει να παράσχει εκπαίδευση στις ελεγκτικές αρχές (περιφερειακές υπηρεσίες, οικονομική αστυνομία) και υποστηρίζει εν γένει τις περιφερειακές υπηρεσίες.

Πέρα, όμως, από τους ελέγχους, βασική προτεραιότητα συνιστά η δημιουργία ενός κοινού πληροφοριακού συστήματος (για το συντονισμό και τη διασύνδεση των αρμόδιων υπηρεσιών) και ενός ολοκληρωμένου συστήματος παρακολούθησης της διακίνησης και της διάθεσης των καυσίμων. Έχει επιπλέον συσταθεί διυπουργική επιτροπή και μέσα στις αρχές του 2017 θα εξαγγελθούν τα βήματα για το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης αυτού του σημαντικού ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος.

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ | ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΙΟ ΥΓΡΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ

Με το άρθρο 83 του Ν.4413/2016, που δημοσιεύτηκε στις 8 Αυγούστου 2016:

• Διορθώθηκε το σύστημα κυρώσεων, το οποίο, εκτός από πρόστιμα, προβλέπει πλέον απαγόρευση έκδοσης νέας άδειας πρατηρίου για την επόμενη δεκαετία, όχι μόνο για τη συγκεκριμένη εγκατάσταση, αλλά σε οποιοδήποτε σημείο.
• Οι κυρώσεις δεν σταματούν πια στους ανθρώπους που εμφανίζονται πλασματικά ως υπεύθυνοι, μονοπωλώντας και εξαντλώντας το ενδιαφέρον των κρατικών υπηρεσιών (αχυράνθρωποι που εξυπηρετούν συμφέροντα άλλων), αλλά επιβάλλονται στους πραγματικούς υπαιτίους, οι οποίοι ελέγχουν και δημιουργούν με τις πράξεις τους τις αλλοιώσεις στις αντλίες, προκειμένου να εξαπατούν το καταναλωτικό κοινό και το κράτος.
• Προς το σκοπό αυτό η διάταξη εισήγαγε την έννοια της επιχειρησιακής εκμετάλλευσης. Η έννοια της επιχειρησιακής εκμετάλλευσης, απολύτως αποσαφηνισμένη τόσο στην οικονομική επιστήμη, όσο και στο εταιρικό και εργατικό δίκαιο, καθώς και τη νομολογία, ταυτίζεται με την έννοια της επιχείρησης του πρατηρίου και συνδέεται τόσο με τους παραγωγικούς συντελεστές της εγκατάστασης, όσο και με την υλικοτεχνική υποδομή και το ανθρώπινο δυναμικό.
• Με αυτόν τρόπο αντιμετωπίσαμε αποτελεσματικά την παθογένεια της προηγούμενης κατάστασης, κατά την οποία επιβάλλονταν κυρώσεις, οι οποίες έμεναν ανεφάρμοστες, αφού ο παραβάτης είχε δικαίωμα να αλλάξει έδρα και να αναπτύξει αλλού την παραβατική συμπεριφορά χωρίς κανένα περιορισμό.
• Προβλέφθηκε αυστηρότερη ποινή (φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών) στις περιπτώσεις κατ’ επάγγελμα και κατά συνήθεια τέλεσης αδικημάτων σχετικών με την καταδολίευση και αλλοίωση των μετρητών.
• Αυστηροποιήθηκαν οι κυρώσεις σε περιπτώσεις διαπίστωσης σφαλμάτων στις μετρήσεις από τις αντλίες καυσίμων. Έτσι ενώ μέχρι σήμερα, σε περιπτώσεις μεγάλων αποκλίσεων (της τάξεως άνω του 1,5 % για τη βενζίνη και άνω του 3% για το υγραέριο), επιβαλλόταν μόνο αφαίρεση της άδειας για τη συγκεκριμένη εγκατάσταση, θεσπίζεται τόσο πρόστιμο 30.000 € όσο και αφαίρεση της άδειας με απαγόρευσης επαναδραστηριοποίησης για την επόμενη δεκαετία για όλα τα πρόσωπα που συνδέονται από θέσεις ευθύνης με την επιχειρησιακή εκμετάλλευση της επιχείρησης.
• Προκειμένου να καλυφθεί όλη η αλυσίδα της αγοράς, επιβλήθηκαν μεγάλα πρόστιμα και ποινές και σε όποιον σφραγίζει τα μέσα για την καταδολίευση, αλλά και σε όποιον κατασκευάζει εξαρχής προβληματικές αντλίες.
• Τέλος, τιμωρούνται αυστηρότερα σε περίπτωση υποτροπής και τα εξουσιοδοτημένα συνεργεία (αφαίρεση της άδειας του συνεργείου για τα επόμενη δέκα έτη).