Συνέδριο με στοιχεία-σοκ

Πολλά και ενδιαφέροντα ακούστηκαν από το δ.σ. της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν, εν όψει του 24^ου Πανελληνίου Πνευμονολογικού Συνεδρίου, που θα γίνει στην Αθήνα από τις 26 έως τις 29 Νοεμβρίου και με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για τη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονική Νόσο (GOLD) που αποσκοπεί στην ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και αντιμετώπιση της νόσου.

Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) είναι σήμερα η τέταρτη αιτία θανάτου και υπολογίζεται πως είναι υπεύθυνη για το 5% (περίπου 3.000.000) όλων των θανάτων παγκοσμίως, ενώ έως το 2020 αναμένεται να αποτελεί την 3η αιτία θανάτου και την 5η αιτία αναπηρίας.

Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν,  υπάρχει σχετική επιδείνωση των αναπνευστικών νοσημάτων, τόσο στην πρόληψη, όσο και στη θεραπεία.

Ο πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας Μιχάλης Τουμπής, είπε χαρακτηριστικά:

«Ενόψει του Πανελληνίου Πνευμονολογικού Συνεδρίου θέλω να τονίσω ότι το φορτίο των πνευμονικών νοσημάτων και το κόστος σε ατομικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο είναι τεράστιο. Κάτω από τις συνθήκες οικονομικής δυσπραγίας τις οποίες ζούμε, υπάρχει κάποια σχετική επιδείνωση τόσο στον τομέα της πρόληψης, όσο και στον τομέα της διάγνωσης και θεραπείας των αναπνευστικών νοσημάτων. Υπάρχουν δυστυχώς  ασθενείς που τροποποιούν, ή και εγκαταλείπουν τις θεραπείες τους, λόγω της οικονομικής συγκυρίας!».

Για την έξαρση των νόσων του αναπνευστικού συστήματος μίλησε ο γ.γ. της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας  Θεόδωρος Βασιλακόπουλος, τονίζοντας ότι:

«Το Συνέδριο θα εξετάσει όλες τις νόσους του αναπνευστικού συστήματος που-δυστυχώς- στη χώρα μας  βρίσκονται σε έξαρση και αναμένεται τα επόμενα χρόνια να αυξηθεί ακόμα περισσότερο η συχνότητά τους, διότι είμαστε μια χώρα η οποία καπνίζει αρειμανίως !.. Γύρω στο 40% του ελληνικού πληθυσμού καπνίζουν, σε αντίθεση με άλλες χώρες, όπου το ποσοστό έχει φτάσει να είναι γύρω στο 15-20%. Δυστυχώς σαν κράτος δεν φροντίζουμε προληπτικά την υγεία των συνανθρώπων μας, δεν εφαρμόζουμε τους νόμους. Αν και υπάρχει νόμος δεν έχουμε απαγόρευση στην ουσία το κάπνισμα στους δημόσιους χώρους  και εκθέτουμε και το υπόλοιπο 60% στη βλαπτική επίδραση του καπνού».

Όπως και στα προηγούμενα Συνέδρια έτσι και στο εφετεινό, θα καλυφθεί όλο το γνωστικό αντικείμενο της Πνευμονολογίας. Οι τελευταίες εξελίξεις, εγχώριες και διεθνείς, στους τομείς της πρόληψης, της αιτιοπαθογένειας, της διάγνωσης και της αντιμετώπισης των αναπνευστικών νοσημάτων, θα παρουσιαστούν με πληθώρα σχετικών ανακοινώσεων, διαλέξεων και στρογγυλών επιστημονικών τραπεζιών.

Την Πέμπτη 26/11 θα πραγματοποιηθούν πέντε προσυνεδριακά φροντιστηριακά σεμινάρια, που απευθύνονται κυρίως σε πνευμονολόγους, εντατικολόγους, νοσηλευτές και φυσικοθεραπευτές. Τα θέματα αυτών των σεμιναρίων είναι: η φυματίωση, το σύνδρομο απνοιών – υποπνοιών κατά τον ύπνο, η αναπνευστική φυσικοθεραπεία,  ο λειτουργικός έλεγχος της αναπνοής και ο θωρακικός υπέρηχος. Ένα από τα κριτήρια της επιλογής αυτών των θεμάτων ήταν η μεγάλη χρησιμότητά τους στη καθ’ ημέρα κλινική πράξη.

Κατά την έναρξη του Συνεδρίου θα ανακοινωθούν και θα δοθούν εννέα ερευνητικές υποτροφίες που προκρίθηκαν μετά από ανεξάρτητη διεθνή αξιολόγηση των υποβληθέντων προγραμμάτων. Αυτές οι υποτροφίες της  Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, που   χορηγούνται   κάθε  χρόνο  με  τη  συνδρομή  και  φαρμακευτικών  εταιρειών,  δίνουν την  ευκαιρία  και τη   βοήθεια  σε  νέους  συναδέλφους  να   πραγματοποιήσουν  προχωρημένη έρευνα, που προάγει το γνωστικό αντικείμενο της Πνευμονολογίας  και κατ επέκταση την υπηρεσία του αναπνευστικού ασθενούς.

Κατά το τελευταίο έτος η ΕΠΕ διασυνδέθηκε στενά με την αντίστοιχη Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρεία (ERS) που αριθμεί  περισσότερα  από 40.000 μέλη. Με την διασύνδεση αυτή τα μέλη μας είναι ταυτόχρονα μέλη και της  ERS και απολαμβάνουν μια σειρά από σχετικά προνόμια. Θέλοντας να τονίσουμε τη μεγάλη σημασία αυτής της συνεργασίας θα τιμήσουμε τον πρόεδρο ERS καθηγητή  J. Vesbo, o οποίος θα πραγματοποιήσει και την εναρκτήρια ομιλία του Συνεδρίου.

Θέματα αιχμής του Συνεδρίου μας θα είναι η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), το άσθμα, ο καρκίνος του πνεύμονα, η ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση, το σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών κατά τον ύπνο, η φυματίωση και το κάπνισμα.

Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)

Το θέμα της ΧΑΠ προτάσσεται, γιατί το Συνέδριο μας είναι κοντά στη Παγκόσμια Ημέρα για τη συγκεκριμένη πνευμονοπάθεια.  Η ΧΑΠ είναι σήμερα η τέταρτη αιτία θανάτου και υπολογίζεται πως είναι υπεύθυνη για το 5% (περίπου 3.000.000) όλων των θανάτων παγκοσμίως, ενώ έως το 2020 αναμένεται να αποτελεί την 3η αιτία θανάτου και την 5η αιτία αναπηρίας. Η παγκόσμια επίπτωση της ΧΑΠ υπολογίζεται στο 10% σε ενήλικες άνω των 40 ετών. Στην Ελλάδα η επίπτωση της ΧΑΠ φτάνει στο 8.4% (11.6% στους άντρες και 4.8% στις γυναίκες).

Αυτό το μεγάλο φορτίο της νόσου συνοδεύεται από τεράστιο ατομικό, κοινωνικό και οικονομικό κόστος, που είναι εν πολλοίς άγνωστο και υποτιμημένο. Η ΧΑΠ βρίσκεται στην πρώτη πεντάδα των δαπανών για την υγεία παγκοσμίως, ενώ στην Ευρώπη το συνολικό ετήσιο κόστος που αφορά στη θεραπεία της ΧΑΠ αγγίζει τα 38,7 δισεκατομμύρια ευρώ.  Στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκαν από την ΕΠΕ πρόσφατα δύο σχετικές έρευνες που αφορούν τόσο στην επίπτωση της νόσου στην ποιότητα και στην καθημερινή ζωή των ασθενών, όσο και στο οικονομικό κόστος αυτής. Τα αποτελέσματα των ερευνών θα ανακοινωθούν στο Συνέδριο μας.

Πριν λίγα χρόνια η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού γύρω από τα αναπνευστικά νοσήματα και ιδίως της ΧΑΠ, βρίσκονταν στο ναδίρ. Μετά από την ένταξη στις δραστηριότητες της ΕΠΕ μεγάλων σχετικών ενημερωτικών εκστρατειών (Πνεύμων – χαρίζω την ανάσα μου, Αναπνέω, Μεγαλώνουμε με Υγεία) προς το κοινό,  σήμερα βρισκόμαστε σε σαφώς καλύτερη θέση. Ευελπιστούμε ότι η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού θα οδηγήσει στη πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση της νόσου.

Άσθμα

Σε μεγάλο βαθμό, τα άσθμα αντιμετωπίζεται πλέον στη πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και στα ΤΕΙ.  Αυτό αποδίδεται στην  έγκαιρη διάγνωση και στη τεράστια πρόοδο που είχαμε στη θεραπευτική προσέγγιση της νόσου. Αξίζει να αναφερθεί ότι η ΕΠΕ διαθέτει ιστότοπο (myastma.gr) που ενημερώνει το κοινό και παρέχει χρήσιμες πληροφορίες για την σωστή αντιμετώπιση του άσθματος. Παρά ταύτα η σύγχρονη προβληματική μορφή της νόσου είναι το Σοβαρό Άσθμα, που ανθίσταται στα κοινά θεραπευτικά μέσα και που επηρεάζει τραγικά τη ζωή των ασθενών. Το Συνέδριο μας θα ασχοληθεί ιδιαίτερα με αυτή τη μορφή του άσθματος. Επίσης θα παρουσιαστούν η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια όλων των νεότερων σχετικών φαρμάκων για τη νόσο.

Καρκίνος πνεύμονος

Η πνευμονολογία είναι η κατεξοχήν ειδικότητα που ασχολείται με τον καρκίνο του πνεύμονα. Η διάγνωση, η σταδιοποίηση και η θεραπευτική αντιμετώπιση του, ανήκουν στο γνωστικό αντικείμενο της πνευμονολογίας. Στην Ελλάδα δεν επιτρέπεται στους πνευμονολόγους να πραγματοποιήσουν μοριακό έλεγχο, που συμβάλλει ουσιωδώς στο ακριβέστερο χαρακτηρισμό της διάγνωσης και της στοχευμένης θεραπευτικής αντιμετώπισης της νόσου. Παραλογισμός, αναγνωριζόμενος και από το Υπουργείο, που όμως δεν διορθώνεται εδώ και ένα χρόνο!

Το θέμα του πνευμονικού καρκίνου καλύπτεται με πάρα πολλές  ανακοινώσεις, διαλέξεις και στρογγυλά τραπέζια. Αυτό δεν είναι τυχαίο. Δυστυχώς στην Ελλάδα η συχνότητα του πνευμονικού καρκίνου βρίσκεται πολύ ψηλά και αυτό αποδίδεται στη συνεχιζόμενη συνήθεια του  καπνίσματος. Οι 8 στους 10 καρκινοπαθείς  ήταν ή είναι καπνιστές. Η όποια κάμψη στη συχνότητα του αναμένεται μετά από πολλά χρόνια από τη σημαντική μείωση του καπνίσματος. Θα πρέπει να τονισθεί ότι παρά το ότι σήμερα διαθέτουμε περισσότερα και καλύτερα διαγνωστικά και θεραπευτικά μέσα, εν τούτοις η 5ετής επιβίωση των καρκινοπαθών είναι απαράδεκτα χαμηλή.

Ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση

Η συγκεκριμένη νόσος αποτελεί τη μητέρα όλων των διάμεσων (ινωτικών) πνευμονοπαθειών. Η θεραπευτική της προσέγγιση πέρασε από διάφορα μονοπάτια, τα περισσότερα των οποίων αποδείχθηκαν αναποτελεσματικά ή και βλαπτικά για τους ασθενείς. Το τελευταίο διάστημα εγκρίθηκε η χρήση ενός νέου φαρμάκου και αναμένεται σύντομα η έγκριση και δεύτερου σχετικού φαρμάκου, που υπόσχονται  σαφώς καλύτερα αποτελέσματα από ότι τα παλαιότερα. Έτσι η συνολική προσέγγιση του νοσήματος καταλαμβάνει δεσπόζουσα θέση στο Συνέδριο μας.

Σύνδρομο απνοιών-υποπνοιών κατά τον ύπνο (ΣΑΥΥ)

Η πνευμονολογία ασχολείται με τις διαταραχές κατά τον ύπνο και ιδιαίτερα με το σύνδρομο των  απνοιών και υποπνοιών (ΣΑΥΥ). Πρόκειται για κατάσταση που επηρεάζει σημαντικά τη ζωή των ασθενών και που σε ορισμένες περιπτώσεις, συνδυασμού άγνοιας της νόσου με ορισμένες δραστηριότητες (π.χ οδήγηση), καθίσταται λίαν επικίνδυνη τόσο για τον ίδιο τον ασθενή αλλά και για πληθώρα άλλων ανθρώπων.

Η συχνότητα διάγνωσης του ΣΑΥΥ αυξάνεται συνεχώς και αυτό οφείλεται κυρίως στη σχετική ευαισθητοποίηση και τη διαθεσιμότητα σύγχρονων μέσων. Επί διαγνώσεως υπάρχουν αποτελεσματικά και σωστικά θεραπευτικά μέσα. Το εν λόγω Σύνδρομο θα καλυφθεί στο Συνέδριο με ειδικό φροντιστήριο διάρκειας 7 ωρών, ανακοινώσεις και στρογγυλό τραπέζι.

Φυματίωση

Η φυματίωση είναι εδώ με καινούργιο πρόσωπο! Παρά το γεγονός ότι δεν διαθέτουμε συνολικά δεδομένα, εν τούτοις φαίνεται ότι στη χώρα μας η συχνότητα της  μειώνεται αργά και σταθερά. Αυτό που άλλαξε είναι το ποσοστό συμμετοχής των αλλοδαπών στη διαμόρφωση της συνολικής συχνότητας, το οποίο συνεχώς αυξάνεται. Κατά τη τελευταία 3ετία παρατηρείται αύξηση των κρουσμάτων σε ευάλωτους πληθυσμούς όπως είναι οι κρατούμενοι φυλακών, οι ναρκομανείς και τα HIV θετικά άτομα. Επίσης οι ανθεκτικές μορφές της φυματίωσης στα αντιφυματικά φάρμακα αυξάνονται. Το φαινόμενο δεν είναι μόνο Ελληνικό. Δεν υπάρχει πλέον στο κόσμο χώρα που να μη δηλώνει έστω και μια περίπτωση εκτεταμένα ανθεκτικής φυματίωσης, δηλαδή ανθεκτικής σε όλα τα διαθέσιμα φάρμακα για τη νόσο.  Δυστυχώς στην Ελλάδα οι κατάλληλες δομές νοσηλείας και αντιμετώπισης αυτών των μορφών φυματίωσης υπολείπονται. Η χώρα μας διαθέτει μια μόνο μονάδα πολυανθεκτικής φυματίωσης (ανθεκτικής στα σημαντικότερα αντιφυματικά φάρμακα), με 7 κλίνες σε θαλάμους αρνητικής πίεσης και   η οποία καλείται επιπρόσθετα να διαχειρισθεί τα σχετικά περιστατικά όλης της χώρας. Στο Συνέδριο μας η φυματίωση καλύπτεται με ειδικό φροντιστήριο διάρκειας 7 ωρών, σωρεία ανακοινώσεων, στρογγυλό τραπέζι και δύο διαλέξεις ξένων προσκεκλημένων ομιλητών, που αφορούν στην ανοσολογία της φυματίωσης και στο πρόβλημα της ανθεκτικής φυματίωσης.

Κάπνισμα

 Παρά τη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του κοινού για τις βλαπτικές επιδράσεις του καπνίσματος, η χώρα μας εξακολουθεί να συγκαταλέγεται στις χώρες με υψηλή συχνότητα καπνίσματος. Το 38% – 40% του γενικού πληθυσμού καπνίζει. Η συχνότητα αυτή είναι ελαφρώς μικρότερη αυτήν που είχαμε πριν  2-3 χρόνια. Η σχετική μείωση ασφαλώς δεν είναι ικανοποιητική. Αυτό μπορεί να αποδοθεί εν μέρει και στη δύσκολη κοινωνικο-οικονομική συγκυρία που βιώνουμε.

Στο Συνέδριο θα ανακοινωθούν πέραν των άλλων σχετικών και τα ποσοστά επιτυχούς διακοπής καπνίσματος των Ιατρείων Διακοπής Καπνίσματος καθώς επίσης και νεότερα δεδομένα για το ηλεκτρονικό τσιγάρο του  οποίου η αθωότητα αμφισβητείται σφόδρα και σίγουρα δεν αποτελεί μέσο διακοπής του καπνίσματος.

Η ΕΠΕ διαθέτει ομάδα εργασίας για τη διακοπή καπνίσματος και τα τελευταία χρόνια εκπαίδευσε πάνω από 1.400 γιατρούς στο τομέα αυτό. Σχεδόν το σύνολο των υπαρχόντων Ιατρείων διακοπής καπνίσματος στα Δημόσια και Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία στελεχώνεται από εκπαιδευθέντες από την ΕΠΕ πνευμονολόγους. Στον ιστότοπο της ΕΠΕ www.denkapnizo.org, μπορεί κάποιος να βρει χρήσιμες πληροφορίες γύρω από το κάπνισμα και τη διακοπή του.

Η δράση της ΕΠΕ επεκτείνεται και στο τομέα της πρόληψης του καπνίσματος απευθυνόμενη με ενημερωτικές εκστρατείες στο ευρύ κοινό και τα παιδιά. Τον τελευταίο χρόνο ενταχθήκαμε στο Κοινωνικό Σχολείο του Υπουργείου Παιδείας. Πνευμονολόγοι της ομάδας εργασίας για το κάπνισμα και την προαγωγή της υγείας, μεταβαίνουν σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια σχολεία, όπου παρουσιάζονται με ειδικό τρόπο (παραμύθια, θεατρικές παραστάσεις, ενημερωτικές παρουσιάσεις)  οι παγίδες της εξάρτησης από το κάπνισμα.

Δείγμα γραφής αποτελεί η θεατρική παράσταση με τίτλο “Το βατραχάκι που πήδηξε στο βάλτο”  της πνευμονολόγου Δ. Μπουσίου που θα δοθεί από την καλλιτεχνική ομάδα “Το καρυδότσουφλο», με το πέρας του Συνεδρίου, την Κυριακή 29/11 (12.30-13.00).