Η αεροπορική βιομηχανία ετοιμάζεται για σκληρή μάχη για να ανακτήσει τα μερίδια της στην αγορά. Ορισμένες εταιρίες χαμηλού κόστους έχουν αρχίσει ήδη να πιέζουν τους υπαλλήλους τους. Μερικοί αποκαλούν αυτές τις πρακτικές: κοινωνικό ντάμπινγκ. Από την άλλη πλευρά, θύματα είναι και χιλιάδες επιβάτες που προσπαθούν να πάρουν πίσω τα χρήματά τους από ακυρωμένες πτήσεις και δεν θέλουν να λάβουν κάποιο voucher.

Στην Φρανκφούρτη συναντούμε την Φραντσέσκα Ρινάλντι. Η αεροσυνοδός συμμετέχει σε μια επιτροπή διαπραγματεύσεων για πληρώματα της Ryanair, που έχουν έδρα τους τη Γερμανία. Οι μισθοί τους είναι πολύ χαμηλοί: μεταξύ 1200-2200 ευρώ. Την περίοδο της πανδημίας ήταν πολύ μικρότεροι.

Κάθε μέρα μιλά με συναδέλφους της που είναι σε σωματεία σε άλλα μέρη της Ευρώπης. Φοβούνται ότι θα υπάρξουν περικοπές. Ο συνάδελφός της Νταμιέν Μουργκ είναι αεροσυνοδός της Ryanair στη Γαλλία. Εξηγεί ποια είναι η κατάσταση: «Στη Γαλλία, η εταιρία μας πρότεινε να μειωθούν οι μισθοί μας κατά 10% και να εργαζόμαστε λιγότερες ώρες. Το αποτέλεσμα θα είναι οι μισθοί να κατεβούν στα 900 ευρώ καθαρά, που είναι το όριο φτώχειας στη Γαλλία. Είναι σαν να μας εκβιάζουν, γιατί το ξεκαθάρισαν στην πρόταση που μας έγινε: Αν δεν δεχτούμε θα πρέπει να απολύσουν 27 πλεονάζοντα άτομα από πληρώματα καμπίνας».

Η επόμενη βιντεοκλήση της είναι με Ισπανία. Η Φραντσέσκα περιγράφει την κατάσταση στην Γερμανία, στον Γκουστάβο Σίλβα, συνδικαλιστή και πλήρωμα καμπίνας της Ryanair στην Ισπανία: «Εδώ στην Γερμανία, απειλούν σιωπηρά αλλά και ξεκάθαρα τα 571 άτομα που είναι πλήρωμα καμπίνας και τα θεωρούν πλεονάζοντα σε σύνολο 940. Θέλουν δηλαδή να απολύσουν το 60% του πληρώματος καμπίνας στην Γερμανία. Θα ήθελα να μάθω ποια είναι η κατάσταση στην Ισπανία. Σας έχουν εκβιάσει; Σας έχουν απειλήσει;» ρωτάει η Φραντσέσκα Ρινάλντι τον Ισπανό συνάδελφό της. Κι εκείνος απαντά:

«Έχουμε μια ανακοίνωση της Ryanair που λέει: είτε υπογράφετε, ή θα απολυθούν 351 άτομα από το πλήρωμα καμπίνας. Δεν έχει να κάνει με διαπραγμάτευση. Μας διατάζουν. Και ταυτόχρονα επιτίθενται στις εργασιακές μας συνθήκες: Είναι ξεκάθαρο παράδειγμα κοινωνικού ντάμπινγκ. Μια συνάδελφος, μητέρα ενός παιδιού αναγκάστηκε να πάει στον Ερυθρό Σταυρό για να ζητήσει τρόφιμα, γιατί τα χρήματα δεν έφταναν να περάσει ούτε δέκα μέρες τον μήνα».

Είμαστε με την Φραντσέσκα στο αεροδρόμιο της Φρανκφούρτης, όταν έρχονται τα άσχημα νέα από την Πράγα. Η Ryanair απέλυσε τρία κορυφαία μέλη της επιτροπής διαπραγματεύσεων στην Τσεχία. Τώρα οι συνάδελφοί της δεν έχουν δουλειά: «Όλες οι αεροπορικές εταιρίες αντιμετωπίζουν κρίση και όλες είναι σε φάση διαπραγματεύσεων. Εάν επιτρέψουμε τώρα στην Ryanair να κάνει αεροπορικό ντάμπινγκ ξανά, όπως έκανε τη δεκαετία του 1990, είναι σαν να δίνουμε την έγκριση σε όλες τις άλλες εταιρίες, όπως ήδη έκαναν στο παρελθόν, απλά να αντιγράψουν το μοντέλο που εφαρμόζει τώρα η Ryanair. Πρέπει να αποφύγουμε κάτι τέτοιο με όλες μας τις δυνάμεις. Γι’ αυτό αγωνιζόμαστε» επισημαίνει η Ρινάλντι.

Το Euronews ζήτησε συνέντευξη από τη διοίκηση της Ryanair, σε μέρος της επιλογής της, αλλά αρνήθηκε. Περπατούμε με την Φραντσέσκα στην όχθη του ποταμού Μάιν. Μας εξηγεί γιατί ήθελε να γίνει αεροσυνοδός: «Ήταν όνειρο ζωής για μένα. Ήταν όνειρό μου από τότε που ήμουν παιδί. Θα το καταλάβετε αν σας πω ότι ήμουν η πιο μικρή από τα πέντε κορίτσια μιας παραδοσιακής οικογένειας της Νότιας Ιταλίας. Ήθελα να έχω την ελευθερία να ταξιδεύω».

Το ωραίο παιδικό της όνειρο έγινε συντρίμμια, από την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στις αεροπορικές εταιρίες χαμηλού κόστους. Πώς επηρεάζει αυτή η κατάσταση αυτήν και τους συναδέλφους της; «Υπάρχει ο φόβος της απόλυσης. Ότι δεν θα φτάσουμε στο τέλος του μήνα. Συναισθηματικά είμαστε ταραγμένοι. Υπάρχουν συνάδελφοι που πάνε σε ψυχολόγο. Υπάρχουν άλλοι που δεν μπορούν να κοιμηθούν. Όταν μιλάς σε κάποιον που φροντίζει 189 επιβάτες, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη ασφάλειας».

Βόννη

Πηγαίνοντας προς την Βόννη, μάθαμε ότι τα πληρώματα καμπίνας δεν είναι τα μόνα θύματα του κορονοϊού. Τα δικαιώματα των επιβατών παραβιάζονται, τα χρήματα από τις πτήσεις που ακυρώνονται δεν επιστρέφονται και οι εταιρίες χρησιμοποιούν τον όρο ακραίες συνθήκες. Ο Σεμπάστιαν Φέγκελ και ο Μπινόζ Πουθουβαπαραμπίλ θέλουν τα χρήματά τους πίσω: ««Ήταν σωστή η απόφασή μας να διαμαρτυρηθούμε, αντί να σιωπήσουμε. Η εταιρία ελπίζει ότι ο κόσμος θα κουραστεί και θα σταματήσει και δεν θα φωνάξει όταν του αρνηθούν την επιστροφή των χρημάτων του» αναφέρει ο Φέγκελ.

Οι δύο τους γνωρίζονται από το νηπιαγωγείο. Μαζί με άλλους παιδικούς τους φίλους είχαν προγραμματίσει ένα ταξίδι στην Μαγιόρκα με μια εταιρία χαμηλού κόστους. Ο Σεμπάστιαν είχε κλείσει όλα τα εισιτήρια. Αντί να απολαύσουν τις πασχαλινές τους διακοπές, όπως έκαναν πέρσι, τώρα προσπαθούν να πάρουν τα χρήματά τους πίσω. «Λοιπόν Μπάστι, λόγω του κορονοϊού, το ταξίδι μας στην Μαγιόρκα ακυρώθηκε. Το ερώτημα παραμένει: Πώς θα πάρουμε πίσω τα χρήματα που έχουμε ήδη πληρώσει. Δώσαμε όλοι μαζί 1700 ευρώ. Θέλουμε τα λεφτά μας πίσω» τονίζει ο Μπινόζ Πουθουβαπαραμπίλ.

«Έχω ήδη συμπληρώσει πολλές αιτήσεις. Όσον αφορά την πτήση μετάβασης, συμπλήρωσα δύο αιτήματα. Απορρίφθηκαν και τα δύο. Εναλλακτικά μας υποσχέθηκαν ένα voucher, μικρότερης αξίας. Όσον αφορά το αίτημα για την πτήση επιστροφής, δεν ξέρουμε μέχρι σήμερα απολύτως τίποτε. Το 84% των πελατών της Ryanair, όπως εμείς, περιμένουν να πάρουν πίσω τα χρήματα από τις ακυρωμένες πτήσεις τους» απαντά Φέγκελ. Ο φίλος του συμπληρώνει: «Δεν είναι τρόπος συμπεριφοράς προς τους πελάτες. Εάν φέρονταν έτσι άλλες εταιρίες, θα είχαν ξεμείνει από επιβάτες και θα χρεοκοπούσαν».

Ντίσελντορφ

Στο Ντίσελντορφ, στην περιφερειακή ένωση προστασίας καταναλωτών, συναντούμε την Άνκε Χέρινγκ και την Μπεάτε Βάγκνερ. Ανέπτυξαν μια καινούργια εφαρμογή που ονομάζεται flight trouble. Στην περίοδο της πανδημίας, η εφαρμογή έγινε δημοφιλής, καθώς είχε 600 download την ημέρα. Υπάρχει μόνο στη Γερμανία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και κάποιες ακόμη χώρες έχουν δείξει ενδιαφέρον.

«Σήμερα έχουμε το πρόβλημα ότι ο κόσμος έρχεται αντιμέτωπος με έναν τεράστιο αριθμό ακυρωμένων πτήσεων. Οι εταιρίες τους στέλνουν μηνύματα: “η πτήση σας ακυρώθηκε, σας προσφέρουμε ένα voucher”. Αλλά συνήθως ο κόσμος δεν θέλει voucher. Θέλουν να πάρουν τα χρήματά τους πίσω. Οι άνθρωποι πρέπει να παίρνουν πίσω τα χρήματα του προπληρωμένου εισιτηρίου τους, μέσα σε επτά μέρες. Δεν είναι πάντα εύκολο να βρίσκεις τις σωστές διευθύνσεις και τα τηλέφωνα επικοινωνίας των αεροπορικών εταιριών. Μερικές φορές είναι πολύ καλά κρυμμένα. Όταν χρησιμοποιούν την εφαρμογή μας, βγαίνει μια επιστολή στα αγγλικά ή τα γερμανικά. Η εφαρμογή συμπληρώνει αυτόματα τις σωστές διευθύνσεις και στέλνει τις επιστολές στις εταιρίες» εξηγεί η Άνκε Χέρινγκ από την περιφερειακή ένωση προστασίας καταναλωτών.

Η Μπεάτε Βάγκνερ επισημαίνει: «Όταν παίρνετε μια πτήση από ένα κράτος μέλος της Ε.Ε., πρέπει να εφαρμόζεται ο κανονισμός των δικαιωμάτων των επιβατών της Ε.Ε. Σ’ αυτή την περίπτωση, η νομοθεσία που ισχύει είναι ξεκάθαρη. Εάν η πτήση ακυρωθεί, οι επιβάτες μπορούν να επιλέξουν είτε να αποζημιωθούν όλη την αξία του εισιτηρίου ή να μεταφέρουν την πτήση τους σε μια άλλη ημερομηνία. Αυτό σημαίνει ότι ο επιβάτης μπορεί να πάρει πίσω τα χρήματα που έδωσε ή δέχεται να πάρει ένα voucher για να ταξιδέψει σε μια άλλη ημερομηνία».

Το πρόβλημα με τα χρήματα των εισιτηρίων που δεν επιστρέφονται δεν περιορίζεται μόνο στις εταιρίες χαμηλού κόστους, αλλά και σε πολλές άλλες μεγάλες εταιρίες του κλάδου σε όλο τον κόσμο. Το θέμα είναι πότε τα αεροπορικά ταξίδια θα επιστρέψουν στην κανονικότητα. Προς το παρόν τα αεροδρόμια είναι άδεια και ο φόβος ότι η πανδημία θα συνεχιστεί είναι διάχυτος. Οι εταιρίες αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης και όλοι αναρωτιούνται ποιος θα πληρώσει τελικά το λογαριασμό για να σωθούν.